جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتاب حاضر، مجموعه حديثي و تاريخي منسجم و فشرده‌اي است که اطلاعات ارزشمندي را درباره زندگي، سيره و اخلاق آل عبا از زبان حضرت رضا عالي براي خوانندگان ارائه مي‌نمايد. برخي از اطلاعات کتاب، احاديث گهرباري است که آن حضرت از پدران گرامي خويش شنيده و بازگو مي‌نمايد و پاره‌اي ديگر، ديدگاه‌ها و تحليل‌هاي شخصي ايشان درباره وقايع و موضوعات خاص مربوط به زندگي آل عبا علي است که در پاسخ به سؤالات اصحاب و يا در مجالس بحث و مناظره‌هاي علمي بازگو شده است.

این کتاب که از زبان فارسی و با حروف لاتین به زبان ترکی آذربایجانی برگردانده شده شرح مختصری از زندگانی امام‌رضا (ع)، امام مهدی (عج) و حضرت معصومه (س) است که بیش‌تر زندگانی دینی و اجتماعی، و نقش هدایت‌گری آنان را شامل می‌شود.

امام رضا (ع)، هشتمین امام از ائمۀ دوازده‌گانۀ شیعۀ امامیه هستند که در سال 153 هـ ق در مدینه متولد شدند. ایشان از بزرگان اهل بیت بودند و به فضل و زهد و خرد شهرت داشتند. در مدینه از مادری ایرانی با نام تکتم (Taktom) ولادت یافتند. مامون، خلیفۀ عباسی، ایشان را از مدینه به خراسان خواند و ولیعهد خویش کرد و دختر خود را نیز به ایشان داد. مامون به خاطر ایشان لباس سیاه را که شعار عباسیان بود، به لباس سبز، که شعار اهل بیت بود، تبدیل نمود و به نام امام رضا (ع) سکه زد. این معنی بر عباسیان بغداد گران آمد و شوریدند و مامون را خلع کردند و با عمش، ابراهیم بن مهدی، بیعت کردند. امام رضا (ع)، گذشته از قرآن و اخبار، در تاریخ و ادیان و ادب تبحر تمام داشت و چنان که علمای شیعه و بعضی مورخین دیگر نقل کرده‌اند، با اهل ادیان و متکلمین مناظره‌ها کرد. در کتاب حاضر شرح زندگانی امام رضا (ع) و خط سیر ایشان از مدینه تا توس گنجانده شده است.

در این کتاب زندگانی امامان معصوم محمد باقر (ع)، جعفر صادق (ع)، موسی کاظم (ع)، علی بن موسی‌الرضا (ع)، محمد تقی (ع)، علی النقی (ع) و حضرت حسن عسکری (ع) با اشاره به فضایل و مکارم اخلاقی هر یک از این بزرگواران نیز شرح مجاهدت‌ها و مبارزات آن‌ها با حکومت زمان بازگو شده است. مخاطبان با مطالعه این کتاب با سرنوشت خلفای اموی و عباسی و فرجام هر یک نیز آشنا می‌شوند.

در این کتاب، حدیث "توحید مفضل "از امام صادق (ع) در باب خداشناسی، شرح و تفسیر شده است .افزون بر آن، متن مناظره امام رضا (ع) با علمای ادیان دیگر درج گردیده است .کتاب با موضوعاتی از این قبیل تدوین شده است" :برهان نظم در اثبات آفریدگار جهان"، "رشد و ترقی بدن در مراحل مختلف"، "ویژگی‌های خلقت آدمی که او را از سایر حیوانات متمایز نموده است"، "حکمت و فلسفه اعضایی از بدن که فرد و زوج خلق شده‌اند"، "در بیان آفرینش معده، جگر، گوش و ویژگی هر یک از آنها"، "در بیان آفرینش قلب و احوال آن"، "در بیان نیروهای روح آدمی"، "در بیان آفرینش زمین و ویژگی‌های آن"، "بحث و مناظره امام رضا (ع) با راس الجالوت و محکوم شدن وی"، "در وصف انار و آفرینش شگرف آن"، "در بیان خلقت پرندگان و مرغان خانگی "و "در وصف کدو، هندوانه، خربزه و علت درشتی میوه آنها ."

مروری کوتاه بر حوادث مهم دوران حیات و امامت حضرت موسی کاظم(ع) و حضرت علی بن موسی الرضا(ع) برای آشنایی کودکان با تاریخ زندگی آن حضرت و فضائل و کرامات ایشان است. در این نوشتار نخست گزارشی کوتاه از زندگانی امام موسی کاظم ارایه شده و ظلم و ستم هارون الرشید به آن امام و زندانی شدن طولانی ایشان و در نتیجه به شهادت رسیدن وی در زندان توصیف شده و نمونه‌هایی از سیره اخلاقی و معنوی امام موسی کاظم را ذکر کرده است. در بخش دوم از این کتاب نگارنده به بیان ابعادی از زندگانی و فضائل امام رضا(ع) پرداخته و جریان هجرت اجباری ایشان از مدینه به خراسان و نیز پذیرش اجباری ولایت‌عهدی را بیان کرده است. در ادامه نویسنده به نمونه‌هایی از مناظرات امام رضا و مقابله ایشان با انحرافات فکری و اعتقادی دوران حیات خویش اشاره نموده و کیفیت به شهادت رسیدن آن امام را به صورت اجمالی گزارش نموده است.

نگاهی است اجمالی به زندگانی امام رضا (ع) و برخی از فضائل و کرامات آن حضرت. در این نوشتار ضمن بیان گوشه‏هایی از زندگانی امام رضا چند داستان اخلاقی درخصوص آن حضرت و سجایای اخلاقی و فضایل ایشان نقل شده که در بردارنده پیامهای اخلاقی بویژه برای قشر نوجوان است. هدف نویسنده آن است که ضمن آشنا نمودن کودکان و نوجوانان به سفارش‏های اخلاقی آن امام نیز به صورتی داستان‏ گونه اشاره نموده و آنان را با سیره و فضایل امامان معصوم بیشتر آشنا نماید. برخی از این داستانها حکایت از مسائل اخلاقی و برخی دیگر حاوی معجزات و کراماتی از امام رضا است.

اثر حاضر، دربردارنده بخشی از کتاب ارزشمند «حیات‌القلوب» است که به قلم «علاّمه محمّدباقر مجلسی» نگارش یافته است. این اثر، به ذکر تاریخ ائمه معصومین (ع) اختصاص دارد. مطالب کتاب در دو باب تنظیم‌شده که باب نخست، به بیان وجوب امام در هر عصر اختصاص دارد. در این باب، مباحثی چون عصمت امام از گناهان، وجوب معرفت امام و اطاعت از ایشان، حدیث ثقلین و... تبیین شده است. در باب دوم، طی چهل و سه فصل، آیاتی که در شأن ائمه معصوم علیهم‌السّلام نازل‌شده، تشریح شده است. مطالب اثر، با استناد به منابع حدیثی معتبر و به زبانی ساده نگارش یافته است.