جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتاب حاضر، دهمين مجلد از موسوعه‌اي به نام «ظلامات التاريخ لأهل‌البيت عليهم‌السلام» است که به بحث در مورد زندگاني، شخصيت علمي، كرامات و سيره اخلاقي و معنوي امام رضا(ع) و حوادث مهم دوران حيات ايشان و نارضايتي‌ تاريخي امام رضا(ع) پرداخته شده است. کتاب در 12 بخش تبيين شده است. نويسنده، اين امام بزرگوار را جامع علم، فضيلت، معرفت و مكارم اخلاقي معرفي كرده و ابعادي از معارف و معالم وارد شده از سوي ايشان در موضوعات مختلف ديني، نهضت فکري امام(ع)، تسلط بر مسائل شرعي و صفات علمي ايشان را مورد بررسي قرار مي‌دهد؛ همچنين سفارشاتي از ‍‍پدر بزرگوارشان امام کاظم(ع) را بيان کرده است؛ در پايان نيز، در مورد مسائل موجود در زمان حکومتي مأمون و بسياري مباحث ديگر توضيحاتي ارائه داده است.

موسوعه‏ای است شامل زندگانی پیامبر اسلام (ص) و جمیع امامان و اهل‏بیت پیامبر که در آن کلیه شئون اخلاقی، اجتماعی، عبادی و عرفانی و تاریخ زندگی آنها مورد شرح و بررسی قرار گرفته و سیره آنان معرفی شده است. در جلد سی و یکم از این مجموعه چهل جلدی به بحث درباره ادامه مباحث در مورد شخصیت امام رضا (ع) پرداخته شده است. نگارنده به بررسی مباحث کلامی ارائه شده از جانب امام رضا پرداخته و به فلسفه تشریح احکامی مانند طهارت نماز، روزه، حج، زکات و برخی دیگر از واجبات و محرمات می‏پردازد. معرفی علوم و معارف وارد شده از سوی امام رضا، معرفی اصحاب و راویان آن حضرت به ترتیب حروف الفبا، بررسی ابعاد مختلف سیاسی و اجتماعی عصر زندگانی امام رضا و معرفی مأمون و امین و ویژگیهای حکومتی آنان، مسأله ولایت عهدی امام رضا و کیفیت شهادت آن حضرت از مهمترین مندرجات این کتاب می‏باشد.

تاریخ زندگانی «امام رضا»(ع) و «فضایل» آن امام است. در این اثر ابتدا گزیده‎ای از دوران مختلف حیات پربرکت امام رضا و خاندان آن امام که برگرفته از کتاب «منتهی الامال» تالیف شیخ عباس قمی است ارایه شده و گوشه‎هایی از زندگانی ایشان در طول مدت اقامت در مدینه بیان گردیده است. آنگاه به هجرت اجباری امام رضا از مدینه به طوس اشاره شده و جریان ولایت‎عهدی ایشان با اجبار مامون الرشید توصیف و گزارش گردیده است. در قسمت‎های دیگری از کتاب برخی از مکارم اخلاقی امام رضا، گزیده‎ای از سخنان حکمت‎آمیز آن امام دلایل امامت امام رضا و معجزات ایشان و سیره اخلاقی و اجتماعی وی بیان شده است.

بیان گوشه‌هایی از زندگانی، فضایل، معجزات و سیره اخلاقی و معنوی امام رضا(ع)، امام جواد(ع)، امام هادی(ع)، امام حسن عسکری(ع) و امام مهدی(ع) است. در این نوشتار که آخرین مجلد از یک مجموعه روایی و تاریخی است، سخنان حکمت‌آمیز در موضوعات مختلف اخلاقی، عبادی و اعتقادی، نحوه ولادت و شهادت، مناقب علمی و معنوی، معجزات و کرامات، معرفی فرزندان و اصحاب، دلایل امامت و حوادث مهم دوران حیات این پنج امام بیان شده است. نگارنده در مورد امام مهدی ضمن بیان معجزات و کراماتی از آن امام به تبیین ادله غیبت و ظهور ایشان، خصوصیات آن امام، طول عمر ایشان، معرفی نواب اربعه امام مهدی، علایم ظهور ایشان، اوضاع مردم در عصر غیبت و تکالیف بندگان در زمان غیبت نیز اشاراتی نموده و به اثبات وجود و ولادت ایشان پرداخته است.

جلد سوم و چهارم از مجموعه‌ی حاضر در بخش نخست، شامل دیدگاه‌های شیعه درباره‌ی امام شناسی و امامت است که به استناد آیات و احادیث، بازگو شده است. بخش‌های بعدی کتاب را، مناقب معصومین (ع) از امام زین‌العابدین (ع) تا امام زمان (عج) تشکیل می‌دهد.

شرح احوال، زندگانی و «مناقب معصومین»(ع) است. در این مجلد که آخرین مجلد از یک مجموعه دوازده جلدی است، به شرح حوادث مهم زندگانی، احوال و فضایل پنج امام از ائمه معصومین یعنی امام موسی بن جعفر(ع)، امام رضا(ع)، امام جواد(ع)، امام هادی(ع) و امام حسن عسکری(ع) پرداخته شده است. نویسنده ضمن بیان ادله و نصوص امامت هر یک از پنج امام، به معجزات آنان، حوادث مهم دوران حیات ایشان و برخی از ویژگی‌های شخصی ایشان و سیره اخلاقی این امامان مانند علم، حلم، زهد، عبادت، کرم، سخاوت، تواضع، نحوه شهادت، احاطه آنان به انواع علوم ظاهری و باطنی، معجزات صادر شده از هر یک از آنان و آیات و روایات معرفی کننده شخصیت بزرگ معنوی آنان و بیان‌کننده مقام و منزلت اخروی ایشان اشاره کرده و ابعاد مختلف و ویژگی‌های منحصر به فرد این پنج امام را شرح نموده است.

موضوع این کتاب، شرح و تفسیر سؤالات «عمران صابی» دربارة هستی‌شناسی و پاسخ‌های حضرت «امام رضا(ع)» به این سؤال‌ها است. اثر حاضر، با هدف درک پیچیده‌ترین و غامض‌ترین مسائل الهیات از دیدگاه حضرت «علی بن موسی الرضا(ع)» در باب هستی‌شناسی خداوند، کیفیت وجود او و نسبت باری تعالی به سایر مراتب هستی تدوین شده است. در این کتاب، تلاش شده تا مناظرة میان «عمران صابی» و حضرت «امام رضا(ع)» به خوبی مطالعه و تشریح و برخی نکات آن به دقت تفسیر شود. از جمله مباحث مورد توجّه در مناظره می‌توان به کیستی و چگونگی موجود اوّل، چگونگی علم باری تعالی به خویشتن، نسبت وجود او با مخلوقات خود، چگونگی شناخت حق تعالی،‌ چگونگی نسبت صفات و اسماء به او و چارچوب کاربردی حواس در شناخت حق تعالی اشاره کرد.

جلد پنجم از این مجموعه که به زبان عربی تالیف شده است به معجزات امام موسی کاظم (ع) و امام رضا (ع) اختصاص دارد.