جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

آق علی مدرس طهرانی (1234-1307 ه.ق) یکی از پنج چهره شاخص حمت متعالیه، بواسطه ابتکارات متعدد فلسفیش از زمان حیاتش به "حکیم موسس) معروف شده است . وی پس از حکمیان بنیانگذار مکتب فلسفی (فارابی، ابن‌سینا، سهروردی و صدرالمتالهین) یکی از ده فیلسوف اول جهانی اسلام است . در نخستین مرحله این تحقیق مجموعه مصنفات حکیم موسس در سه مجلد تدوین و منتشر شد. در دومین مرحله تحقیق بیست و هشت رای خاص وی استخراج شد، که چهارده رای آن به عنوان اهم آراء ابتکاری وی در حکمت متعالیه تشخیص داده شد. مراد از رای ابتکاری، برهان جدید در مسائل کهن، برهانی کدن ادعاهای فلسفی، تقریر تازه از مسائل کهنه، راه حل تازه در مباحث گذشته و ابداع مسائل جدید است . این آراء ابتکاری عبارتند از: قولی تازه در اعتراض ذاتیه، تحریر جدیدی از نزاع اصالت وجود و براهین جدیدی بر آن، تقریر و برهان تازه‌ای در بساطت وجود، تقریر برهان تازه‌ای در تشکیک وجود، وحدت وجود اعتبارات وجود، قول جدیدی در اعتبارات ماهیت ، برهانی کردن مسئله اتحاد و جودی قوس نزولی و قوی صعودی، برهانی نو بر قاعده نفس و مافوق آن وجود محض هستند، ضوابط و احکام معقولات ثانیه، ضوابط، اقسام و احکام معقولات ثانیه، ضوابط، اقسام و احکام حمل، برهانی کردن مسئله اتحاد وجودی اعراض با موضوعاتشان، تقریر تازه‌ای از مسئله موضوع حرکت جوهری،برهان جدیدی بر مسئله اتمیت نظام عالم امکان نظریه ابداعی در باب معاد جسمانی. هشت رای از آراء ابتکاری در این رساله مورد تحلیل انتقادی قرار گرفته است .

یکی از دشواری‌های پیش روی میراث حدیثی شیعه، ادعای وضع و جعل در نگاشته‌های کهن شیعی است. از جمله دستاویز‌های این ادعا، دو گزارش در رجال‌کشّی است. بر پایۀ این دو گزارش، دوره‌ ای کم‌ و بیش 70 ساله از تاریخ حدیث شیعه، یعنی از زمان شهادت امام باقر علیه‌السلام در 114 ق. تا زمان به امامت رسیدن امام رضا علیه‌السلام در 183 ق. با اتهام بزرگ وضع و جعل روایات به دست مغیره بن سعید و ابوالخطاب و پیروان این دو، رویارو شده است؛ پدیده‌ای ویران گر که سرانجام توسط یونس بن عبدالرحمن، متوقف شده و میراث حدیثی شیعه به دست وی، پالایش می‌شود. در این نوشتار تلاش بر آن است که با نظر داشتِ واقعیت‌ های ملموس و عینی در تاریخ حدیث شیعه که در پرتو مدیریت فرهنگی نهاد امامت سامان یافته اند، نادرست بودن این دو گزارش به اثبات رسد.