جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتاب حاضر، بر آن است که تا حد زیادی به بررسی ابعاد و جوانب موضوع عرفان، به‌ویژه با تکیه ‌بر باورهای شیعی بپردازد. مؤلف به بررسی گونه‌های عرفان و ارزیابی مکتب عرفانی در ریشه‌های اسلامی پرداخته است. وی تاریخچه تصوف را بررسی کرده و در ادامه روش‌های معرفتی در مشائین، اشراقین و حکمت متعالیه را بیان کرده است. نویسنده به تشریح جهان‌بینی عرفانی، شناخت و مراتب آن در نزد عارفان، سفرهای عقلی چهارگانه و سیر و سلوک عارفان پرداخته است. در فصل پایانی نیز بعد عملی عرفان امام خمینی (ره) را بررسی کرده است.

نگارنده در کتاب حاضر، در مورد شفاعت ازلحاظ لغوی، اصطلاحی و اقسام آن، اثر شفاعت، اشکالات و شبهات پیرامون شفاعت، شرایط کسانی که مشمول شفاعت می‌شوند، شفاعت کنندگان و جواز طلب شفاعت کنندگان به بحث و بررسی پرداخته است. فصل اول راجع به مفهوم شفاعت از جهت لغت و اصطلاح چه در استعمال عرفی و عقلایی و چه در استعمالی که در قرآن کریم وارده شده سخن گفته‌شده است. در فصل دوم دیدگاه‌های علمای فرقه‌های شیعه و سنی را در بیان طبیعت اثر مترتب بر شفاعت تشریحی بیان‌شده است. در فصول بعدی به مناقشات و اشکالات مطرح‌شده پیرامون شفاعت، شفاعت از دنیا و آخرت، شفاعت در آخرت، شفاعت در دنیا و توبه اشاره‌شده است.

نوشته‌های این کتاب به زبان کردی مربوط به عقاید شیعه درباره امامت و ولایت است که با استناد به آیات و احادیث نگاشته شده است .

«در میان اصول و مبانی اندیشة اسلامی، هیچ باور و اعتقادی هم‌پایة توحید و یکتاپرستی به شمار نمی‌آید ... . تبیین درست و بایستة توحید و زدودن غبار از چهرة آن و بازگرداندن برداشت‌های گوناگون از اصل یکتاپرستی به منابع اصیل اسلامی، به ویژه قرآن کریم از بایسته‌های مطالعات و پژوهش‌های اسلامی است.» در این اثر، «آیت‌الله سیّدکمال حیدری» در دو بخش در مورد توحید بحث کرده‌اند. در بخش نخست، در مورد مقدّمات راهبردی، توحید واحدی و توحید احدی مطالبی را تقریر کرده‌اند و در بخش دوم، به دیدگاه مسلمانان در خصوص صفات، تعاریف راهبردی در شناخت صفات، حیات، علم، قدرت، شنوایی و بینایی و ارتباط توحید با زندگی عمومی انسان‌ها پرداخته‌اند.

تعریف و تبیین ولایت تکوینی از دیدگاه آیات و روایات موضوع تحقیق نوشتار حاضر است. نویسنده رشته سخن را با مطالعه و بررسی لغوی و اصطلاحی واژه تکوین برگرفته از ماده کون آغاز کرده و با استناد به آیات سوره‎های زمر و سجده و نیز سوره‎های دیگر نظام خلقت و آفرینش را یک نظام احسن و دقیق دانسته است. وی معتقد است علایم و نشانه‎های خلقت و نیز دلایل عقلی هم موید این مدعاست. علاقه و ارتباط میان اثر و موثر مثلا آتش و حرارت، لزوم ذاتی میان اثر و موثر و یا عدم لزوم و ضرورت این رابطه، شناخت ملکوت و مراد و مقصود از آن در قرآن و نزدیکی و دوری از خداوند مباحث دیگری است که نویسنده در صفحات بعد بدان‎ها پرداخته است. مولف در ادامه مراتب علم و یقین و شرایط رویت ملکوت، طهارت و مراتب آن و اخلاص را مورد بحث و بررسی قرار داده و دلایل قرآنی و روایی خود را برای اثبات ولایت تکوینی برای انبیا و اولیا بیان می‎کند. نگارنده در پایان ذهن خوانندگان را به موضوع ولایت تکوینی در خصوص پیامبر اکرم(ص) و اهل‎بیت(ع) معطوف داشته و دلایل قرآنی و روایی خود را از تفاسیر معتبر و متون روایی صحیح استخراج و استنباط کرده است.

علم الإمام؛ بحوث في حقيقة و مراتب علم الأئمة المعصومين، تقریری از مباحث امامت سید کمال حیدری است که به کوشش علی‌ حمود عبادی نوشته شده است. در این کتاب، ابعاد و مراتب علم امام مورد بررسی قرار گرفته است. کتاب با مقدمه مقرر آغاز و مطالب در ده فصل، تنظیم شده است. در این نوشتار، به شرح و تفسیر حدیث ثقلین، آیه تطهیر و برخی دیگر از احادیث در رابطه با علم امام و شئون مختلف آن پرداخته شده و اقسام علوم اهل‌بیت(ع) تبیین گردیده است. نگارنده در همین راستا، به احاطه ائمه اطهار(ع) به علوم گذشته، حال و آینده و احاطه آن‌ها به علوم غیبی، زیاد‌شدن علوم آن‌ها، علم آن‌ها به قضا و قدر الهی و بداء، حقیقت علم امام، معنای علم لدنی، علم الهامی اهل‌بیت(ع)، علم آنان به عوالم ملکوتی و رویت ملکوت، احاطه آنان به علوم قرآن و تفسیر و تاویل آن، علم ایشان به ظاهر و باطن اشیاء و طهارت قلبی و جسمی آنان از هرگونه عیب و ایراد پرداخته و ابعادی از عبودیت اهل‌بیت(ع)، اعلمیت ایشان بر سایر مردم، افضلیت ایشان بر انبیای الهی با استفاده از مفاد آیه تطهیر و حدیث ثقلین و حقانیت و شایستگی ایشان بر مسند جانشینی پیامبر(ص) را، اثبات نموده است. روش بحث در کتاب را می‌توان در امور زیر خلاصه نمود: - اعتماد بر استدلال بر نصوص قرآنی. - استناد بر برهان و استدلال بر روایاتی از اهل‌بیت(ع) که در حد استفاضه یا تواتر بوده و به همین دلیل، وارد بحث سند روایات نشده است. - استناد بر روایات اهل سنت. - استناد و رجوع به برخی از مباحث فلسفی و کلامی در موارد لزوم. - استشهاد بر اقوال علمای فریقین. - عرضه مباحث به صورت فهرست متسلسل منطقی. - تدوین مباحث بر اساس مراجعه به مصادر معتبر و استفاده از مصادر و مراجع قدیمی به دلیل اصالت آن‌ها. - تخریج اقوال علمای فریقین از کتب معتبر و موثق نزد هر یک از طرفین. - عنوان‌بندی ابحاث به عناوین سازگار و مناسب با مضمون دروس و تسلسل آن‌ها به شکلی منطقی در مقدمه، ضمن اشاره به موضوع کتاب و توضیح مراتب قرآنی امامت، خلاصه‌ای از محتوای فصول کتاب، ارائه شده است. فصل اول، متضمن بحث در بیان حدود وسعت علم امام در خلال حدیث ثقلین، بعد از اثبات تواتر آن بین شیعه و سنی می‌باشد. علاوه بر آن، در این فصل، مراد از اهل‌بیت نیز بیان شده است. مؤلف، در ضمن این فصل از کتاب، چگونگی دلالت حدیث ثقلین بر علم اهل‌بیت(ع) به تمامی مراتب قرآن، را توضیح داده است. در فصل دوم، به بحث و بررسی ادله‌ای پرداخته شده که بر اعلمیت پیامبر(ص) و اهل‌بیت(ع) بر جمیع انبیا و مرسلین اشاره دارند. فصل سوم، به تعریف حقیقت و ماهیت علم امام اختصاص یافته و به توضیح این نکته پرداخته شده است که این علم، از سنخ علوم حصولی که از طریق الفاظ و مفاهیم حاصل می‌گردد نیست، بلکه علمی است که از طریق مشاهده ملکوت به‌واسطه رؤیت و مشاهده قلبی، حاضر می‌گردد. در فصل چهارم، به توضیح و بیان وسائل تحقق علم امام پرداخته شده و این مطلب توضیح داده شده این علم، علمی لدنی است که از جانب خداوند متعال، به واسطه روح القدس، با وسائل متعددی از قبیل حدیث گفتن ملائکه، الهام، نزول، القاء در قلب، شنیدن و... حاصل می‌شود. فصل پنجم، شامل بحث در علم اهل‌بیت(ع) به غیب و جمع بین آیاتی است که بر انحصار علم غیب به خداوند دلالت دارند و آیاتی که در آن‌ها علم غیب به غیر خداوند استناد داده شده است و نیز بحث درباره سازگاری علم غیب اهل‌بیت با شیوه رفتار و برخورد آنها در خارج است. فصل ششم، متضمن بحث از حقیقت و کیفیت ازدیاد علم اهل‌بیت(ع) و بیان حقیقت علمی که ازدیاد می‌یابد، است. در این فصل همچنین پیرامون عقیده بداء نزد شیعه امامیه بحث شده است. فصل هفتم، به بحث از علم اهل‌بیت(ع) به تأویل کتاب و بیان حقیقت تأویل و تفاوت آن با تفسیر، اختصاص یافته است. بحث در فصل هشتم، حول بیان این مطلب است که آیا علم اهل‌بیت(ع) بالقوه است یا بالفعل؟ در این فصل، پس از بحث پیرامون این موضوع، به اثبات این نکته پرداخته شده است که علم ائمه(ع) بالفعل می‌باشد. همچنین، به توضیح و معالجه روایاتی پرداخته شده است که علم ائمه(ع) را بالقوه دانسته‌اند. فصل نهم، حاکی از این واقعیت است که در بررسی انواع و اقسام معارفی که نزد اهل‌بیت(ع) یافت می‌شود، احادیث آن‌ها صعب و مستصعب است. در این فصل از کتاب، همچنین به چگونگی برخورد با احادیث صعب و مستصعب اشاره شده است. در فصل آخر، ضمن بحث و بررسی حقیقت غلو و اقسام آن، به توضیح و تشریح این مطلب پرداخته شده است که مقامات و علوم اهل‌بیت(ع) و علم آن‌ها به غیب و تفویض به آنها در عالم تشریع و تکوین و... خارج از دایره غلو می‌باشد.