جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

هویت معلم، ترکیب مفهومی پیچیده ای است که ادبیات پژوهشی گسترده ای را به خود اختصاص داده است. در این مقاله با ابتنا به دیدگاه چارلز تیلور، مفهوم پردازی های وی در طرح دو سویه ی هستی شناختی و تاریخی برای هویت مورد ملاحظه قرار گرفت و با اتخاذ دو مبنای «ارزشیابی قوی» و «به رسمیت شناختن»، دیالکتیکی میان این دو مفهوم ترسیم شد. در یک سویه ی این دیالکتیک ارزش های اساسی معلم و در سوی دیگر «دیگران مهم» که حاوی سیاست ها، آموزش های و دیگر چارچوب های بیرونی که بر هویت معلم موثر هستند، قرار دارند. این دوگانه، در درون معلم، سنتزی شکل می دهد که، هویت معلمی را رقم می زند. تحلیل شد که نمی توان یک بار برای همیشه، سنتزی نهایی و استاندارد از این دیالکتیک به دست داد و حد بهینه به نسبت افراد و جوامع متفاوت خواهد بود. از جمله دلالت های به دست داده شده در سویه ی ارزشیابی قوی «احراز وجود فضایل اخلاقی و ذهنی لازم برای داوطلبان حرفه­ی معلمی» و «احراز ارزش بودن حرفه­ی معلمی برای داوطلبان حرفه­ی معلمی» و در سویه ی به رسمیت شناختن می­توان به دو دلالت « به رسمیت شناسی عاملیت» و « به رسمیت شناسی تکثرات فکری و فرهنگی» معلمان اشاره نمود.

علوم انسانی بدلیل اهمیت والای آن در زندگی انسانی امروزه بسیار مورد اقبال قرار گرفته است اما تعاریف و مبانی مختلف در آن موجب سردرگمی و ابهام در تعریف و تاثیر آن شده است،یکی از راه های برطرف کردن این چالش رجوع به مبانی فلسفی آن و بازتعریفش می باشد.در این میان چارلز تیلور به عنوان یکی از متفکران معاصر که سهم عمده ای در باز تولید علوم انسانی در غرب دارد،به خوانشی متفاوت از این بنیان پرداخته که خود بنیانی برای علوم انسانی غربی گردیده است،مساله این مقاله آن است که عقلانیت حاکم بر فلسفه علوم انسانی از منظر چارلز تیلورچیست؟ روش استفاده شده در این تحقیق از نوع کیفی،با رویکرد تفسیری و با نگاه تحلیلی-انتقادی است. از نظرتیلورعقلانیت حاکم بر فلسفه علوم انسانی مفهومی ناسازگار و متناقض یا حتی نگرشی انتقادی نیست، بلکه عقلانیت شامل چیزی بیش از پرهیز از ناهماهنگی و فراتر از یک مفهوم رسمی است. لذا یک دیدگاه پراگماتیستی را در مورد برداشت خود از عقلانیت طرح می کند ،یعنی هر چه جامعه از نظر فناوری پیشرفته تر باشد عقلانی تر است. در واقع تاکید تیلور، بر زبان مقایسه فصیح و جهان مرجع مشترک و عقلانیتی پراگماتیستی می­باشد و این مبنای فلسفی علوم انسانی مطلوب از نظر او می باشد.

شاید بی‌هیچ اغراقی بشود پالیتی (polity) را برجسته‌ترین انتشارات در حوزه‌ی علوم انسانی و اجتماعی دانست، به‌خصوص زمانی که از مباحث روز و عقیده‌های فلسفی‌سیاسی معاصر سخن برده می‌شود. مطبوعه‌های این انتشارات نزد اصحاب حوزه‌ی درس و تحقیق در زمره‌ی منابع پیش‌گام و در عین حال باکیفیت قرار می‌گیرد. از طرف دیگر، انتشارات پالیتی با پرداختن به مباحث پیشرو در حوزه‌ی سیاست، فرهنگ و علوم اجتماعی و انتشار نتایج آن در قالب کتاب، باعث بحث‌های مختلف بین نهادهای عمومی و اجتماعی در گوشه‌وکنار دنیا شده و می‌شود. یکی از رسالت‌هایی که پالیتی در منشور کاری خود بنیان گذاشته، تهییج افکار برای گمانه‌زنی درباره‌ی مصداق‌داشتن ایده‌ها و تفکرهای جدید از هر حوزه‌ی زبانی در زمینه‌های عمومی‌تر است که با برگردان آن‌ها به زبان انگلیسی، بررسی چنین افکاری را بین مخاطب خاص و عام موجد می‌شود. مجموعه‌کتاب‌های متفکران مطرح معاصر در زمره‌ی کارهایی است که پالیتی با چنین رسالتی به طبع می‌رساند. آثار این مجموعه گلچینی از ایده‌های متفکرانی است که بیشترین اثر را بر یک یا چند بستر اجتماعی از زمانه‌ی معاصر گذاشته‌اند و کارهایشان لزوما بین خوانندگان عمومی باب نشده است. مجموعه‌ی متفکران مطرح معاصر با بررسی کارهای مهم‌ترین اندیشمندان غربی، مرزهای تفکر بین مکاتب فکری آکادمیک و جریان‌های عرفی‌سنتی مختلف را در هم می‌آمیزد. نشر آوند دانش، در جایگاه نماینده‌ی رسمی انتشارات وایلی در ایران، پس از نزدیک به سه دهه فعالیت در انتشار کتاب در حوزه‌های گوناگون، با خرید حق چاپ آثار این مجموعه، قصد دارد فعالیت خود را در حوزه‌های نظری و فکری آغاز کند. در این مسیر کوشیده‌ایم با پرهیز از شتاب‌زدگی و اصرار بر کیفیت، پروژه‌ی ترجمه‌ی مجموعه‌ی حاضر را آغاز کنیم تا بتوانیم سهمی در گسترش مباحث فکری و نظری داشته باشیم.

شاید بی‌هیچ اغراقی بشود پالیتی (polity) را برجسته‌ترین انتشارات در حوزه‌ی علوم انسانی و اجتماعی دانست، به‌خصوص زمانی که از مباحث روز و عقیده‌های فلسفی‌سیاسی معاصر سخن برده می‌شود. مطبوعه‌های این انتشارات نزد اصحاب حوزه‌ی درس و تحقیق در زمره‌ی منابع پیش‌گام و در عین حال باکیفیت قرار می‌گیرد. از طرف دیگر، انتشارات پالیتی با پرداختن به مباحث پیشرو در حوزه‌ی سیاست، فرهنگ و علوم اجتماعی و انتشار نتایج آن در قالب کتاب، باعث بحث‌های مختلف بین نهادهای عمومی و اجتماعی در گوشه‌وکنار دنیا شده و می‌شود. یکی از رسالت‌هایی که پالیتی در منشور کاری خود بنیان گذاشته، تهییج افکار برای گمانه‌زنی درباره‌ی مصداق‌داشتن ایده‌ها و تفکرهای جدید از هر حوزه‌ی زبانی در زمینه‌های عمومی‌تر است که با برگردان آن‌ها به زبان انگلیسی، بررسی چنین افکاری را بین مخاطب خاص و عام موجد می‌شود. مجموعه‌کتاب‌های متفکران مطرح معاصر در زمره‌ی کارهایی است که پالیتی با چنین رسالتی به طبع می‌رساند. آثار این مجموعه گلچینی از ایده‌های متفکرانی است که بیشترین اثر را بر یک یا چند بستر اجتماعی از زمانه‌ی معاصر گذاشته‌اند و کارهایشان لزوما بین خوانندگان عمومی باب نشده است. مجموعه‌ی متفکران مطرح معاصر با بررسی کارهای مهم‌ترین اندیشمندان غربی، مرزهای تفکر بین مکاتب فکری آکادمیک و جریان‌های عرفی‌سنتی مختلف را در هم می‌آمیزد. نشر آوند دانش، در جایگاه نماینده‌ی رسمی انتشارات وایلی در ایران، پس از نزدیک به سه دهه فعالیت در انتشار کتاب در حوزه‌های گوناگون، با خرید حق چاپ آثار این مجموعه، قصد دارد فعالیت خود را در حوزه‌های نظری و فکری آغاز کند. در این مسیر کوشیده‌ایم با پرهیز از شتاب‌زدگی و اصرار بر کیفیت، پروژه‌ی ترجمه‌ی مجموعه‌ی حاضر را آغاز کنیم تا بتوانیم سهمی در گسترش مباحث فکری و نظری داشته باشیم.

سکولاریسمِ گزینه‌ای، سکولاریسم برآمده، نه از حذف دین، بلکه از قبول دین به مثابۀ یک گزینه در کنار هزاران گزینه دیگر است. گوناگونی و تکثر گزینه‌های دینی و شبه‌دینی و غیردینی - در مقام نظر و در مقام زیست فردی و اجتماعی - نوع جدیدی از سکولاریسم را در جهان امروز و نیز در جهان اسلام رقم می‌زند که مواجهه با آن بسیار متفاوت است از سکولاریسم به معنای حذف دین از قلمرو زندگی اجتماعی و سیاسی. سکولاریسم گزینه‌ای در یک فرایند روان‌شناختی و فرهنگی رخ می‌دهد؛ درحالی‌که سکولاریسم کلاسیک در یک فرایند فلسفی و گاه سیاسی واقع می‌شود. حال پرسش این است که آیا تحلیل چارلز تیلور در عصر سکولار را می‌توان دربارۀ تحولات عرفی‌شدن در جهان اسلام نیز پی گرفت؟ نگارنده در این مقاله، با تمرکز بر متن‌خوانی عصر سکولار تلاش می‌کند با طرح امکان سکولاریزاسیونِ گزینه‌ای در تحولات فرهنگی جهان اسلام، به تفاوت‌های دنیای اسلام و دنیای غرب در این نوع از سکولارشدگی تأکید کند و دشواری‌های سکولاریزاسیون در جهان اسلام را برشمارد. از این منظر، دین و دین‌داری در جوامع اسلامی نه یک فرایند سهل و آسان بلکه فرایندی پیچیده، ریشه‌ای، و بسیار تودرتو را طی می‌کند؛ به‌گونه‌ای که عرفی‌کردن آن در عرصه‌های فردی و اجتماعی بسیار دشوار و گاه ناممکن به نظر می‌رسد.