جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

شاید بی‌هیچ اغراقی بشود پالیتی (polity) را برجسته‌ترین انتشارات در حوزه‌ی علوم انسانی و اجتماعی دانست، به‌خصوص زمانی که از مباحث روز و عقیده‌های فلسفی‌سیاسی معاصر سخن برده می‌شود. مطبوعه‌های این انتشارات نزد اصحاب حوزه‌ی درس و تحقیق در زمره‌ی منابع پیش‌گام و در عین حال باکیفیت قرار می‌گیرد. از طرف دیگر، انتشارات پالیتی با پرداختن به مباحث پیشرو در حوزه‌ی سیاست، فرهنگ و علوم اجتماعی و انتشار نتایج آن در قالب کتاب، باعث بحث‌های مختلف بین نهادهای عمومی و اجتماعی در گوشه‌وکنار دنیا شده و می‌شود. یکی از رسالت‌هایی که پالیتی در منشور کاری خود بنیان گذاشته، تهییج افکار برای گمانه‌زنی درباره‌ی مصداق‌داشتن ایده‌ها و تفکرهای جدید از هر حوزه‌ی زبانی در زمینه‌های عمومی‌تر است که با برگردان آن‌ها به زبان انگلیسی، بررسی چنین افکاری را بین مخاطب خاص و عام موجد می‌شود. مجموعه‌کتاب‌های متفکران مطرح معاصر در زمره‌ی کارهایی است که پالیتی با چنین رسالتی به طبع می‌رساند. آثار این مجموعه گلچینی از ایده‌های متفکرانی است که بیشترین اثر را بر یک یا چند بستر اجتماعی از زمانه‌ی معاصر گذاشته‌اند و کارهایشان لزوما بین خوانندگان عمومی باب نشده است. مجموعه‌ی متفکران مطرح معاصر با بررسی کارهای مهم‌ترین اندیشمندان غربی، مرزهای تفکر بین مکاتب فکری آکادمیک و جریان‌های عرفی‌سنتی مختلف را در هم می‌آمیزد. نشر آوند دانش، در جایگاه نماینده‌ی رسمی انتشارات وایلی در ایران، پس از نزدیک به سه دهه فعالیت در انتشار کتاب در حوزه‌های گوناگون، با خرید حق چاپ آثار این مجموعه، قصد دارد فعالیت خود را در حوزه‌های نظری و فکری آغاز کند. در این مسیر کوشیده‌ایم با پرهیز از شتاب‌زدگی و اصرار بر کیفیت، پروژه‌ی ترجمه‌ی مجموعه‌ی حاضر را آغاز کنیم تا بتوانیم سهمی در گسترش مباحث فکری و نظری داشته باشیم.

شاید بی‌هیچ اغراقی بشود پالیتی (polity) را برجسته‌ترین انتشارات در حوزه‌ی علوم انسانی و اجتماعی دانست، به‌خصوص زمانی که از مباحث روز و عقیده‌های فلسفی‌سیاسی معاصر سخن برده می‌شود. مطبوعه‌های این انتشارات نزد اصحاب حوزه‌ی درس و تحقیق در زمره‌ی منابع پیش‌گام و در عین حال باکیفیت قرار می‌گیرد. از طرف دیگر، انتشارات پالیتی با پرداختن به مباحث پیشرو در حوزه‌ی سیاست، فرهنگ و علوم اجتماعی و انتشار نتایج آن در قالب کتاب، باعث بحث‌های مختلف بین نهادهای عمومی و اجتماعی در گوشه‌وکنار دنیا شده و می‌شود. یکی از رسالت‌هایی که پالیتی در منشور کاری خود بنیان گذاشته، تهییج افکار برای گمانه‌زنی درباره‌ی مصداق‌داشتن ایده‌ها و تفکرهای جدید از هر حوزه‌ی زبانی در زمینه‌های عمومی‌تر است که با برگردان آن‌ها به زبان انگلیسی، بررسی چنین افکاری را بین مخاطب خاص و عام موجد می‌شود. مجموعه‌کتاب‌های متفکران مطرح معاصر در زمره‌ی کارهایی است که پالیتی با چنین رسالتی به طبع می‌رساند. آثار این مجموعه گلچینی از ایده‌های متفکرانی است که بیشترین اثر را بر یک یا چند بستر اجتماعی از زمانه‌ی معاصر گذاشته‌اند و کارهایشان لزوما بین خوانندگان عمومی باب نشده است. مجموعه‌ی متفکران مطرح معاصر با بررسی کارهای مهم‌ترین اندیشمندان غربی، مرزهای تفکر بین مکاتب فکری آکادمیک و جریان‌های عرفی‌سنتی مختلف را در هم می‌آمیزد. نشر آوند دانش، در جایگاه نماینده‌ی رسمی انتشارات وایلی در ایران، پس از نزدیک به سه دهه فعالیت در انتشار کتاب در حوزه‌های گوناگون، با خرید حق چاپ آثار این مجموعه، قصد دارد فعالیت خود را در حوزه‌های نظری و فکری آغاز کند. در این مسیر کوشیده‌ایم با پرهیز از شتاب‌زدگی و اصرار بر کیفیت، پروژه‌ی ترجمه‌ی مجموعه‌ی حاضر را آغاز کنیم تا بتوانیم سهمی در گسترش مباحث فکری و نظری داشته باشیم.

سکولاریسمِ گزینه‌ای، سکولاریسم برآمده، نه از حذف دین، بلکه از قبول دین به مثابۀ یک گزینه در کنار هزاران گزینه دیگر است. گوناگونی و تکثر گزینه‌های دینی و شبه‌دینی و غیردینی - در مقام نظر و در مقام زیست فردی و اجتماعی - نوع جدیدی از سکولاریسم را در جهان امروز و نیز در جهان اسلام رقم می‌زند که مواجهه با آن بسیار متفاوت است از سکولاریسم به معنای حذف دین از قلمرو زندگی اجتماعی و سیاسی. سکولاریسم گزینه‌ای در یک فرایند روان‌شناختی و فرهنگی رخ می‌دهد؛ درحالی‌که سکولاریسم کلاسیک در یک فرایند فلسفی و گاه سیاسی واقع می‌شود. حال پرسش این است که آیا تحلیل چارلز تیلور در عصر سکولار را می‌توان دربارۀ تحولات عرفی‌شدن در جهان اسلام نیز پی گرفت؟ نگارنده در این مقاله، با تمرکز بر متن‌خوانی عصر سکولار تلاش می‌کند با طرح امکان سکولاریزاسیونِ گزینه‌ای در تحولات فرهنگی جهان اسلام، به تفاوت‌های دنیای اسلام و دنیای غرب در این نوع از سکولارشدگی تأکید کند و دشواری‌های سکولاریزاسیون در جهان اسلام را برشمارد. از این منظر، دین و دین‌داری در جوامع اسلامی نه یک فرایند سهل و آسان بلکه فرایندی پیچیده، ریشه‌ای، و بسیار تودرتو را طی می‌کند؛ به‌گونه‌ای که عرفی‌کردن آن در عرصه‌های فردی و اجتماعی بسیار دشوار و گاه ناممکن به نظر می‌رسد.

چارلز تیلور جایگاه ویژه‌ای در میان فلاسفۀ معاصر دارد. دغدغۀ او، هویّت انسان مدرن و فقدان معنا‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ست. تیلور فلسفۀ اخلاق مدرن را واجد ارزش‌های قوی برای هویّت انسان نمی‌داند. به عقیدة او، در دورۀ مدرن، دیدگاه طبیعت‌گرایانه حاکم شده است و از بین رفتن معنا در زندگی بشر، محصول آن است؛ فردگرایی و عقل ابزاری هم، از تبعات چنین دیدگاهی است. تیلور با بررسی سیری تاریخی، بر آن است فردگرایی، آرمان اصالت را شکل می‌دهد و به نسبی‌گرایی می‌انجامد. به زعم او، هویّت شخص، همان فهم اوست از اینکه کیست و خصوصیّاتی است که از او یک انسان متمایز می‌سازد. همچنین، آنچه هویّت ما را شکل‌ می‌دهد، ویژگی گفتگویی و اجتماعی ماست؛ مفاهیمی مانند خیر نیز، در گفتگو و تعامل با دیگران شکل می‌گیرد. یکی از دغدغه‌های تیلور، بازگرداندن معنا به زندگی انسان است؛ به این منظور، او از چارچوب‌هایی نام می‌برد که معنا را به زندگی انسان باز می‌گرداند. اینکه آیا می‌توان با توجّه به بنیادهای تفکر تیلور، میان هویّت و خیر نسبت برقرار کرد، از موضوعات مطرح در این مقاله است. نقد اساسی به تیلور این است که شان گفتگویی مورد ادعای تیلور با آنچه او خیر می نامد همخوانی ندارد. به عبارت دیگر نمی‌توان هم به دیدگاه دیدگاه تیلور درباره شکل‌گیری هویت قایل بود و هم از شهودهای اخلاقی یکسان سخن گفت.

برای مشاهده فیلم سخنرانی به آدرس زیر در آپارات مراجعه کنید: https://www.aparat.com/v/sT4nZ

برای مشاهده فیلم گفتگو به آدرس زیر در آپارات مراجعه کنید: https://www.aparat.com/v/n2yZ0