جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

بلاشر ( REGIS BLACHERE) (1900-1973): رژی بلاشردر30ژانویه 1900در ناحیه مونروگ (پاریس)به دنیا آمد.در سال 1915همراه باوالدینش به مغرب رفت.پدرش کارمند یک تجارتخانه .سپس کارمند دون پایه اداره فرانسه در مراکش شد که سه سال پیش از آن قیومیت فرانسه برآن اعلام شده بود.دوره دبیرستان را در مدرسه ای فرانسوی در دارالبیضا(کازابلانکا)گذراند وپس از دریافت دیپلم به مدیریتمدرسه مولای یوسف در رباط برگزیده شد.به دانشگاه رفت ودر 1922لیسانس خودرا از دانشگاه الجزایردریافت کرد.سال بعد را نیز در شهر الجزایر گذاراندودرسهای ویلیام مرسیه را پی گرفت.در 1924در آزمون دارالفنون موفق شدوپس ازآن به رباط بازگشت ودر مدرسه مولای یوسف به تدریس پرداخت .در1929با کمک لوی پرونسال به عضویت ((مرکز تحقیقات عالی مغرب))درآمد وتا 1935به کار خود ادامه داد.سال بعد با دو رساله ذیل به دکترای دولتی خوداز دانشگاه پاریس دست یافت: اولا)):ابوطیب متنبی،شاعر عرب در قرن چهارم هجری)). ودوم )):ترجمه فرانسوی کتاب ((طبقات الامم))از صاعداندلسی همراه با تعلیقات فراوان ومفید .درپی آن به استادی زبان فصیح عربی در آموزشگاه ملی زبانهای شرقی))در پاریس منصوب شد،وتا 1950دراین پست باقی ماند.در این سال کرسی زبان وادبیات عربی را در سوربون تصدی کردوتا 1970که بازنشسته شد،به آن ادامه داد.در 1942به جای ویلیام مرسیه استاد بخش چهارم از((آموزشگاه علمی تحقیقات عالی))وابسته به سوربون در پاریس گردید.از1956پست مدیریت مرکز مطالعات اسلامی وابسته به دانشگاه پاریس را به عهده داشت.در 1972به عضویت آکادمی نقوش،یکی از آکادمیهای مرکز فرانسه انتخاب شد ودر هفتم اگوست 1973در گذشت. ازجمله کتابهای اصلی او-بجزدو رساله یاد شده-اینهاست: 1-((تاریخ ادبیات عرب از آغاز تا پایان قرن پانزدهم))که به خاطر مرگش ناتمام ماند.سه بخش ازآن که تا پایان 125قمری(742م.)می رسد،منتشر شده است. 2-ترجمه((قرآن))به زبان فرانسوی با مقدمه ای طولانی وتفسیری کوتاه وی قرآن را دراین ترجمه براساس آنچه که گمان می کرد ترتیب نزول سوره ها وآیات است،منظم کرد.در چاپ دیگری که به طور اصلی قرآن تنظیم نمود.بخش اول در1949ودوم در1950ودر1239صفحه عرضه شد. 3-به خاطر اشتغالش به ترجمه قرآن ،کتاب کوچکی بنام"Le pobleme de Mahomet"تالیف کردکه درآن تحقیقات خاورشناسان درباره زندگی پیامبر (ص)را خلاصه کرده است. منبع الفبا: پایگاه نقد و بررسی آراء مستشرقان: goo.gl/f171s5

بررسی انتقادی منابع تاریخ اسلام در اروپای سده نوزدهم میلادی، تشکیک و بی اعتمادی به همه منابع روایی و تاریخی اسلام را برای برخی از مورخان و سیره نویسان غربی در پی داشت، لیکن علی رغم این نتایج بدبینانه در نیمه نخست قرن بیستم چندین کتاب در شرح حال پیامبر (ص) تالیف شد که مولفان آن ها ضمن اذعان به اعتبار مشکوک روایات سیره و مغازی، معتقد بودند به کمک ذهنی نقاد، می توان سیره ای صحیح از پیامبر اسلام (ص) بر مبنای همین روایات تدوین نمود. یکی از این شرح حال های انتقادی کتاب مساله محمد، شرح حال نقادانه ای از پیامبر اسلام (ص) تالیف رژی بلاشر (1900-1973م)، خاورشناس فرانسوی است. بررسی موردی دیدگاه های بلاشر پیرامون زندگی نامه پیامبر اسلام (ص) پیش از بعثت، نشان می دهد که اگرچه بلاشر سعی دارد تا به کمک قرآن، تنها منبع معاصر پیامبر، مجموعه اسناد معتبر موجود و برخی اطلاعات تکمیلی مربوط به حوزه زبان شناسی، قوم شناسی، تاریخ ادیان و ...، سیره ای صحیح و عالمانه و بدون جانب داری از پیامبر اسلام (ص) ارائه دهد، اما حاصل این تلاش، تدوین سیره ای است که پیش زمینه های ذهنی بلاشر و هم چنین برداشت های شخصی مبتنی بر دید علمی او، در بخش هایی از آن مشاهده می شود.

یکی از گرایش‌های تفسیری مهم و پرسابقۀ قرآن کریم، تفاسیر عرفانی و اشاری است. این رویکردهای تفسیری حداقل از قرن سوم آغاز شده و تا دوران معاصر نیز شیفتگان خود را حفظ کرده است. بنابراین، در عصر اخیر نیز می‌توان با آثاری رو‌به‌رو شد که در برداشت از آیات نورانی قرآن کریم، گرایش‌های عرفانی و اشاری داشته‌اند. ویژگی‌ها و مختصات تفسیری آثار دورۀ جدید، تفاوت‌هایی با نوع پیشین خود دارد که می‌توان تفسیر عرفانی و اشاری را به دو شاخه متقدم و متأخر تقسیم کرد. در این میان، می‌توان «تأویل‌گرایی»، «بیان رمزی» و «فهم طبقه‌بندی‌شده» را به عنوان مبانی تفسیر عرفانی متقدم برشمرد. این در حالی است که در حوزۀ روش‌های تفسیر عرفانی‌ـ اشاری جدید، باید به «تلاش برای تعمیم فهم و همگانی ساختن برداشت از قرآن»، «اعتقاد به تدبرگرایی و تفسیر قرآن به قرآن» و «کلیدی دانستن طهارت قلب در فهم قرآن» اشاره کرد. مفسّران عرفانی جدید به دلیل بازآموزی در روش‌ها، برداشت‌های جدیدی از قرآن بیان کرده که مسبوق به سابقه نبوده و نشانی از آن در سنت تفسیری مشاهده نمی‌شود. به همین دلیل، تبیین رویکردها و ویژگی‌های این روش تفسیری، از اهمیت زیادی برخوردار است.

در دهه های پایانی قرن نوزدهم میلادی، چند تحقیق درباره تاریخ زندگی حضرت محمد (ص) با رویکرد بررسی انتقادی منابع انجام گرفت که حاصل آن تشکیک در روایت های سیره و بی اعتمادی به همه منابع روایی و تاریخی اسلام بود. در چنین فضایی، رژی بلاشر در اثر خود، «مساله محمد» ضمن تشریح مشکلات موجود برای استفاده از قرآن و داده های کتاب های سیره به عنوان منابع شرح حال نویسی ادعا دارد که هر چند مستنداتی که امکان نگارش تاریخ زندگی پیامبر اسلام (ص) را با جزئیاتی دقیق و منسجم فراهم سازد در دست نیست، با این وجود می توان به کمک قرآن، تنها منبع معاصر پیامبر (ص)، شرایط و فضایی را که رسالت پیامبر (ص) اسلام در آن تکوین و تکامل یافت، بازآفرینی کرد. بلاشر در «مساله محمد» که تحقیقی انتقادی درباره زندگی نامه پیامبر اسلام (ص) است، شرح حال پیامبر (ص) را فقط بر اساس شواهد قرآنی تدوین می کند، و از اخبار و اطلاعات سیره، تنها به منظور تایید داده های قرآنی بهره می گیرد.

رژی بلاشر، قرآن پژوه فرانسوی، معتقد به وجود تعدد قرائات در صدر اسلام است. از نظر وی اختلاف قرائات در بدو نزول قرآن یکی از وجوه اختلاف مصاحف گردید و همین موضوع به دلیل اختلاف‏زایی در جامعه، نهایتاً سبب‏ساز توحید مصاحف گشت. پس از یکسان سازی مصاحف، عواملی چون ضعف رسم الخط و اعمال ذوق قاریان به گونه‏ای جدید به ظهور اختلاف قرائات انجامید که خود پدیده گزینش قرائات هفتگانه توسط ابن مجاهد را به دنبال داشت. آرای رژی بلاشر گرچه حقایقی در مسأله اختلاف قرائات را منعکس می‏کند، به جهت آنکه اولاً ریشه اختلاف قرائات را به عصر پیامبر اکرم بازگردانده و ثانیاً به صورت یک جانبه بر عقاید و منقولات اهل سنت از جمله باور به نزول قرآن بر اساس حروف هفتگانه استوار شده است، قابل نقد جدی است.

مباحث این پایان نامه در سه بخش آمده است. دربخش اول اهمیت قرآن از دیدگاه آیات و روایات، نظردانشمندان الهی و غیرالهی راجع به قرآن، اهتمام مسلمانان نسبت به قرآن و رفتار خاورشناسان با قرآن مطرح شده است. در بخش دوم معرفی رژی بلاشر مؤلف کتاب و مقدمه آن آمده است. در بخش سوم موضوعاتی از قبیل توقف دین یهود، ناسخ و منسوخ، جایگاه پیامبراسلام (ص) در میان امت و نگاه قران به نماز مورد بحث قرار گرفته است.

اندیشه خاورشناسان درباره باسواد بودن رسول خدا (ص) و اهداف و اغراض آنان از این ادعا قابل بررسی است.آنان دو دلیل بر مدعای خود اقامه کرده اند: یکی نوشتن کلمه «محمد بن عبداله» از طرف رسول خدا (ص) در جریان صلح حدیبیه و دیگری دستور آن حضرت، به منظور آوردن کاغذ و دوات برای نوشتن نامه در روزهای پایانی عمر شریفشان.بررسی و نقد این دو دلیل و اثبات ناموجه بودن دلایل خاورشناسان بر این مساله، موضوع پژوهش پیش روست.بررسی آموزش و کتابت رسول خدا (ص) از جنبه بشری و الهی چه قبل از بعثت و چه پس از آن و اعمال این توانایی قبل و بعد از بعثت از منظر دو گروه شیعه و سنی، ما را برای رسیدن به مساله حاضر یاری می کند.