جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کانال ارتباطی از طریق پست الکترونیک :
support@alefbalib.com
نام :
*
*
نام خانوادگی :
*
*
پست الکترونیک :
*
*
*
تلفن :
دورنگار :
آدرس :
بخش :
مدیریت کتابخانه
روابط عمومی
پشتیبانی و فنی
نظرات و پیشنهادات /شکایات
پیغام :
*
*
حروف تصویر :
*
*
ارسال
انصراف
از :
{0}
پست الکترونیک :
{1}
تلفن :
{2}
دورنگار :
{3}
Aaddress :
{4}
متن :
{5}
فارسی |
العربیه |
English
ورود
ثبت نام
در تلگرام به ما بپیوندید
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ...
همه موارد
عنوان
موضوع
پدید آور
جستجو در متن
: جستجو در الفبا
در گوگل
...جستجوی هوشمند
صفحه اصلی کتابخانه
پورتال جامع الفبا
مرور منابع
مرور الفبایی منابع
مرور کل منابع
مرور نوع منبع
آثار پر استناد
متون مرجع
مرور موضوعی
مرور نمودار درختی موضوعات
فهرست گزیده موضوعات
کلام اسلامی
امامت
توحید
نبوت
اسماء الهی
انسان شناسی
علم کلام
جبر و اختیار
خداشناسی
عدل الهی
فرق کلامی
معاد
علم نفس
وحی
براهین خدا شناسی
حیات اخروی
صفات الهی
معجزات
مسائل جدید کلامی
عقل و دین
زبان دین
عقل و ایمان
برهان تجربه دینی
علم و دین
تعلیم آموزه های دینی
معرفت شناسی
کثرت گرایی دینی
شرور(مسأله شر)
سایر موضوعات
اخلاق اسلامی
اخلاق دینی
تاریخ اسلام
تعلیم و تربیت
تفسیر قرآن
حدیث
دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات
سیره ائمه اطهار علیهم السلام
شیعه-شناسی
عرفان
فلسفه اسلامی
مرور اشخاص
مرور پدیدآورندگان
مرور اعلام
مرور آثار مرتبط با شخصیت ها
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی
مرور مجلات
مرور الفبایی مجلات
مرور کل مجلات
مرور وضعیت انتشار
مرور درجه علمی
مرور زبان اصلی
مرور محل نشر
مرور دوره انتشار
گالری
عکس
فیلم
صوت
متن
چندرسانه ای
جستجو
جستجوی هوشمند در الفبا
جستجو در سایر پایگاهها
جستجو در کتابخانه دیجیتالی تبیان
جستجو در کتابخانه دیجیتالی قائمیه
جستجو در کنسرسیوم محتوای ملی
کتابخانه مجازی ادبیات
کتابخانه مجازی حکمت عرفانی
کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران
کتابخانه تخصصی ادبیات
کتابخانه الکترونیکی شیعه
علم نت
کتابخانه شخصی
مدیریت علاقه مندیها
ارسال اثر
دانشنامه
راهنما
راهنما
مرور
>
مرور اعلام
>
ملاصدرا, صدرالدین محمد بن ابراهیم شیرازی (فیلسوف مشهور موسس حکمت متعالیه، شیعه و ایرانی), 979ق./950ش./ 1572م. 1050 ق./1641م.
جستجو در
عنوان
پدیدآورنده
توصیفگر
موضوع
ناشر
زبان
نوع منبع
رشته تحصیلی
مقطع تحصیلی رساله تحصیلی
تاریخ
محل
جستجو در متن
همه موارد
برای عبارت
مرتب سازی بر اساس
عنوان
نویسنده
جنس منبع
محل
ناشر
تاریخ تغییر
و به صورت
صعودی
نزولی
وتعداد نمایش
5
10
15
20
30
40
50
فرارداده در صفحه باشد
جستجو
خروجی
چاپ نتایج
Mods
Dublin Core
Marc
MarcIran
Pdf
اکسل
انتخاب همه
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
تعداد رکورد ها : 4842
عنوان :
بررسی تأثیر حکمت علوی بر اندیشه ملاصدرا
نویسنده:
حسین نظری ، علی زنگویی ، محمود زراعت پیشه
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
زبان :
فارسی
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
امیرالمؤمنین علی علیه السلام، باب مدینۀ علم نبوی، تأثیری ژرف بر متفکران و اندیشمندان اسلامی پس ازخود گذاشته است. صدرالدین محمد شیرازی معروف به ملاصدرا ازجمله متفکران اسلامی متأثر از ایشان میباشد که به نحوی عصارۀ تمام نحلههای فلسفی، عرفانی و کلامی اسلام را در قالب متکبی با نام «حکمت متعالیه» جمع کرده است. وی در مواضع متعددی مدعی است که با یاری جستن از حضرت علی علیه السلام مبانی فلسفی خود را تحکیم بخشیده است. در این زمینه تاکنون تحقیقی جامع انجام نشده است؛ ازاینرو نگارنده در این پژوهش میکوشد مواضع بهرهگیری ملاصدرا از امیرالمؤمنین علی علیه السلام را که دامنۀ آن از بیانات ایشان تا عباراتی دربارۀ ایشان متغیر است، در آثار مختلف وی کاویده و در قالب دستهبندیای موضوعی آشکار سازد. از این جهت هدف اصلی این مقاله «بررسی تأثیر حکمت علوی بر اندیشۀ ملاصدرا» به روش توصیفی و کتابخانهای میباشد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 81 تا 110
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
مسئله خویشتنیابی در روان درمانی وجودی؛ مقایسه دیدگاه صدرا و ون دورزن
نویسنده:
فاطمه فاضل زاده ، مجید ملایوسفی ، محمدجواد شمس ، علی رضا کاکاوند
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
مراجع
زبان :
فارسی
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
وندورزن، رواندرمانگر وجودی با بررسی مؤلفههای متعدد درمانِ وجودی، خودتأملی و خویشتنیابی را مؤلفة اصلی این نگرش دانسته، معتقد است که انسان با وجودی متفاوت با سایر موجودات و هویتی سیال و پویا، خود وجود و هویت خویشتن را تعیین میکند. ملاصدرا نیز با توجه به هویت سیال و پویای انسان معتقد است که وجود انسان محدود و منحصر به این عالم نیست، خود عوالم و نشئات وجودی متعددی دارد و در هر عالم، نشئهای متناسب با آن مییابد. انسان با اراده و اختیار خود، جایگاه خویش را در نظام هستی تعیین میکند و میتواند با ارتقای وجودش تا مرتبة وجود عقلی، عالمی عقلی مشابه عالم عینی گردد. هر دو متفکر در برخورداری انسان از وجودی سیال و پویا و خودی «خودتعیینگر» اتفاق نظر دارند. چنانکه از جایگاه مؤلفة خویشتنیابی در درمان وجودی و نگرش صدرا دربارة این مؤلفه بر میآید؛ دیدگاه صدرا دربارة خویشتنیابی میتواند مبنای درمان وجودی در فرهنگ ایرانی- اسلامی باشد..
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 102 تا 118
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بررسی تطبیقی کیفیت بقاء نفوس متوسطین از نظر صدرالمتالهین و ابن سینا
نویسنده:
فهیمه شریعتی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
زبان :
فارسی
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
ابنسینا نفوس انسان را به چند دسته تقسیم میکند و بسته به اینکه هر نفس در چه مرتبهای قرار گرفته است، کیفیت جداگانهای برای بقای او ترسیم مینماید. در واقع، وی مواضعی را تحتتأثیر عدم اعتقادش به تجرّد قوّۀ خیال و عالم برزخ بیان میکند که مورد انتقاد صدرالمتألهین قرار میگیرد. ملاصدرا بقای نفوس را ناشی از التفات ذاتی نفس در جریان حرکت جِبِلی خویش به سمت مبادی عالی میداند. طرح مسئلۀ بقای نفوس متوسطین در حکمت متعالیه به تبیین معاد جسمانی منجر میشود. ملاصدرا در این باره توانسته است بهنحو سازگار با اصول دیگر فلسفۀ خویش به تبیین و حل مسئله بپردازد. اگرچه برخی ایرادها در طرح مباحث به شیوة بیان ملاصدرا وارد است، اما بهطور کلی نقدهای که به ملاصدرا ایراد میگردد، به دلیل خلط میان مفاهیم، عدم درک درست برخی اصول موضوعه، عدم توجه به همۀ مطالب ارائه شده در آثار ملاصدرا و عدم توجه به شروح معتبر در این خصوص میباشد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 41 تا 57
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بررسی اصطلاح مدنی بالطبع از نظر ملاصدرا با توجه به مفهوم پولیتیکوس نزد ارسطو
نویسنده:
مهدی دسترنج ، طاهره کمالیزاده ، مهدی معینزاده
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
مراجع
زبان :
فارسی
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
اصطلاح «مدنی بالطبع» یکی از اصطلاحات حکمت مدنی است و ملاصدرا آن را در موارد متعددی به کار برده است. مسئلۀ این پژوهش محکیعنه این اصطلاح و منظور نظر ملاصدرا از آن است. آیا مراد از این اصطلاح این است که طبیعتِ انسان، مدنی است یا اینکه مدنیت انسان، طبیعی است؟ مدنیتِ طبعی حاکی از کدام ویژگی انسانی است و چه نسبتی با کمال عقلی انسان دارد؟ آیا حاکی از مدنیت انسان بهعنوان یک ویژگی ذاتی، طبیعی، غریزی یا غیراکتسابی است یا یک ویژگی اکتسابی؟ این مقاله میکوشد با روش تحلیلی و انتقادی هریک از موارد کاربرد اصطلاح مدنی بالطبع را در آثار ملاصدرا بررسی و به فراخور بحث، سازگاری یا ناسازگاری این اصطلاح را با آرای ملاصدرا در حکمت مدنی تبیین کند. مفهوم پولیتیکوس در نسبت با فوسیس نزد ارسطو بهعنوان تبار مفهومی اصطلاح مدنیبالطبع فرض شده و در نتیجۀ این بررسی، مفاهیم «مدنیت طبعی انسان» و «انسان مدنی» بهمنزلۀ مفاهیمی استکمالی در نظر ملاصدرا در نسبت با کمال عقلی انسان براساس نظریۀ وحدت تشکیکی تبیین شدهاند. اهمیت این بررسی ازآنرو است که میتواند به کاربرد آرای فلاسفۀ اسلامی در حکمت عملی در نسبت با علوم انسانی، اخلاق، جامعه و سیاست کمک کند و زمینهای برای تبیین تفصیلی انسان مدنی در حکمت متعالیه باشد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 49 تا 69
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
رئيس اوّل مدينه فاضله از ديدگاه فارابي و ملاّصدرا
نویسنده:
رفعت قلياف
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
قم : مرکز اطلاعات و مدارک اسلامي، معاونت پژوهشي، دفتر تبليغات اسلامي,
زبان :
فارسی
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
اين نوشتار با رويکردي تطبيقي، ديدگاههاي فلسفي ملاّصدرا و ابونصر فارابي به عنوان دو فيلسوف برجسته مسلمان را در باره ويژگي هاي رئيس اول مدينه فاضله با يکديگر مقايسه کرده و اشتراک و افتراق انديشه هاي فلسفي آنان را در اين زمينه برجسته ميسازد. تحقيق حاضر در سه بخش سامان يافته است. نويسنده نخست کلياتي از مفهوم شناسي سياست، رئيس اول، مدينه فاضله وخليفه ارائه کرده، سپس در بخش اول نظام سياسي از منظر ابونصر فارابي را شرح ميدهد. نگارنده ضمن بيانِ بنيانهاي معرفتي از ديدگاه فارابي، مختصري از زندگاني وي، پيوند جهانشناسي با سياست مدني، مراتب هستي شناسي، مراتب جهانِ هستي، مباني انسان شناسي، زمينه پيدايي جامعه، مفهوم حکومت از حيث وسعت و مساحت و امکان تأسيس مدينه فاضله را ذکر ميکند. وي در ادامه مدينه فاضله يا حکومت مطلوب، سياست و جايگاه آن، رابطه بين اجتماع و تعاون و مفهوم و انواع سعادت را از منظر فارابي بيان ميکند. در فصل دوم به تبيين ويژگيهاي رئيس اول مدينه فاضله از ديدگاه فارابي اختصاص دارد. از نظر وي رئيس اول در اجتماع، مانندِ عضوِ رئيسي بدن و به عنوان عقل فعال معرفي شده است. نويسنده در اين زمينه، دو شبهه مطرح و پاسخ آن ها را نيز ذکر کرده و خصوصيّات رئيس اول مدينه فاضله و مقبوليت و مشروعيت او را از ديدگاه فلسفه فارابي بيان ميکند. ساختار نظام سياسي مطلوب از لحاظ اقتصادي، نظامي، انتظامي، مديريت کارگزاران، فرهنگي و رسيدگي به دانشمندان، بيانِ نظامهاي غيرفاضله، همچون: مدينه جاهله، مدينه فاسقه، مدينه ضاله، همچنين آرا و عقايد وي در باره مدينه غير فاضله و اعتقاد به قانون طبيعت و عدالت آن و سرانجام علت اجتماع در مدينه غيرفاضله از ديگر مباحث اين بخش محسوب ميشود. بخش دوم به تبيين نظام سياسي از ديدگاه ملاّصدرا اختصاص دارد. نويسنده در اين بخش نيز با پرداختن به بنيانهاي معرفتي، زندگاني ملاّصدرا، هستي شناسي، همچون: اصالت وجود، تشکيک وجود، وحدت وجود، انسان شناسي ونيز مدينه فاضله را از منظر ايشان بررسي ميکند. ويژگيها و مقبوليت و مشروعيت رئيس اول مدينه فاضله، ساختار نظامهاي سياسي مطلوب و نظام غيرفاضله از ديدگاه او از مباحث پاياني اين نوشتار به شمار ميآيد.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
مفهوم عقل در کتاب العقل و الجهل اصول کافی (با تأکید بر شرح ملاصدرا)
نویسنده:
جعفری، اباذر
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
قم : مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره),
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
---
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بررسی تطبیقی جایگاه خیال در معرفت شناسی از دیدگاه سهروردی و ملاصدرا(بر اساس کتاب های حکمه الاشراق و اسفار)
نویسنده:
محبوبه توکلیان
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
سهروردی
,
ملاصدرا
,
وجودشناسی
,
ادراک خیالی
,
معرفت شناسی (مسائل جدید کلامی)
,
حکمت اشراق the School of Illumination
,
حکمت متعالیه
,
Epistemology شناخت شناسی - بحث معرفت (مجتبوی)
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
موضوع این رساله، جایگاه قوه خیال در معرفت شناسی می باشد که در آن آراء و نظرات دو فیلسوف نامدار سهروردی و ملاصدرا بر اساس کتاب های حکمه الاشراق و اسفار مورد بررسی قرار می گیرد و سعی شده است نقد های ملاصدرا بر سهروردی و همچنین میزان تأثیر پذیری وی از سهروردی تبیین گردد تا ضمن بررسی این دو دیدگاه به بیان نقاط اختلاف و اشتراک آن ها در این مسأله پرداخته شود.شناخت نفس و مراتب آن به ویژه قوه خیال اهمیت بنیادی دارد، لکن در تاریخ فلسفه، نقش اساسی خیال در ادراک بشری به عنوان واسطه بین احساس و عقل مغفول مانده است. قوه خیال در واقع، از یک سو حلقه واسط میان عالم عقلی و عالم جسمانی است و از سوی دیگر، آگاهی حسی و آگاهی عقلی انسان را به یکدیگر مرتبط می سازد. بحث از خیال از مباحث بسیار مهم بوده و می تواند در حل بسیاری از مسائل معرفت شناسی مدد رساند. سهروردی جایگاه صور خیالی را عالم مثل معلقه می داند و قوه خیال را مظهر صور خیالی موجود در عالم خیال منفصل می داند. ملاصدرا معتقد است که نفس آدمی با خلاقیت خدا گونه ش، صور خیالی را همانند صور حسی اشیاء انشاء و ابداع می کند و مشاهده عالم مثال و مثل معلقه تنها نفس آدمی را مهیا خلق صور خیالی می گرداند.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
تطبيق نظريهیِ ملاصدرا و فيض كاشانی در مورد خدا در قرآن
نویسنده:
---
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
قم : مرکز اطلاعات و مدارک اسلامي، معاونت پژوهشي، دفتر تبليغات اسلامي,
کلیدواژههای اصلی :
آیات خداشناسی
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
اين تحقيق از شش فصل با اين عنوانها تشكيل يافتهاست: فصل اول، شرح احوال و آثار ملاصدرا و ملامحسن فيض كاشانى؛ فصل دوم، دلايل اثبات وجود بارى تعالى: ادلّهىِ ملاصدرا (برهان صديقين، معرفت نفس،...)، ادلّهىِ فيض كاشانى؛ فصل سوم، عينيت ذات و صفات و اقسام صفات؛ فصل چهارم، صفات حق تعالى؛ فصل پنجم، اسماى الهى؛ فصل ششم، ارتباط خدا و جهان."
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بررسي تطبيقي عالَم خيال از منظر بوعلي سينا، شيخ اشراق وملّاصدرا
نویسنده:
محمدخان کاظمي
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
وضعیت نشر :
قم : مرکز اطلاعات و مدارک اسلامي، معاونت پژوهشي، دفتر تبليغات اسلامي,
زبان :
فارسی
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
پژوهش حاضر ميکوشد ديدگاههاي فيلسوفاني همچون: بوعلي سينا، شيخ اشراق و ملاّصدرا درباره ماهيت عالَم خيال و ويژگيهاي آن را با يکديگر مقايسه و مشخّصات اين عالَم در دو قوس صعود و قوس نزول را با استفاده از قواعد فلسفي و قوانين عقلي و عرفاني تجزيه و تحليل کند. نگارنده نخست با تعريف عالَم خيال در لغت و اصطلاح و تقسيمات آن، و نيز تبيين وجوه تمايز بين عالَم خيال در قوس نزول و صعود، سير تاريخي نظريات فلاسفه درباره عالَم خيال را وارسي و ديدگاههاي افلاطون، ارسطو، فلوطين و برخي عارفان و سرانجام، نظريه سه تن از دانشمندان بزرگ اسلامي يعني بوعلي سينا، شيخ شهابالدين سهروردي، معروف به شيخ اشراق و صدرالمتألهّين شيرازي را که به ترتيب داراي مکتب هاي فلسفي مشّا، اِشراق و حکمت متعاليه بودهاند نيز در اين باره منعکس کرده است. وي در ادامه از منظري قرآني و روايي به تبيين ماهيت عالَم خيال و ويژگيهايش پرداخته و آن را در دو قوس صعودي برزخي معنا کرده است. در بخش ديگري از تحقيق، عالَم خيال منفصل واکاوي و ديدگاههاي ابن سينا، شيخ اشراق و ملاّصدرا و اختلاف نظر آنان در نفي يا اثبات اين عالَم با هم مقايسه ميگردد. در همين زمينه نويسنده ادلّه اثبات وجود عالَم خيال در قوس نزول (عالَم خيال منفصل) را با استفاده از قاعده امکان اَشرف و تقرير اين سه فيلسوف از قاعده مزبور براي اثبات آن را بيان، و نحوه اقامه برهان در اين زمينه را ارائه کرده است. در فصل چهارم به اثبات وجود عالَم خيال در قوس صعود (عالَم خيال متّصل) از منظر سه فيلسوف مذکور پرداخته و نوع نگرش آنان در اين زمينه به تصوير کشيده شده است. در همين راستا مجرّد يا مادّي بودن عالَم خيال و ثمرات اثبات تجّرد قوّه خيال بيان گرديده و اثبات عالَم برزخ صعودي و نيز بقاي تمام نفوس پس از مرگ، از ثمرات اثبات تجرّد آن دانسته شده است. نويسنده در جمعبندي آراي اين فلاسفه نتيجه ميگيرد: ابن سينا و شيخ اشراق به دليل انکار تجرّد قوّه خيال متّصل را منکر شدهاند؛ از اين رو به عقيده ابن سينا به لِحاظ عقلي، هيچ نَفسي از انسان پس از مرگ همراه بدن او نيست، بلکه آنچه از انسانها باقي ميمانَد، چيزي جز ارواح نامتجسّد نيست. به نظر شيخ اِشراق، نفوس انسانها بعد از مرگ اگر در علم و عمل کامل باشند، به عالم عقول متصّل ميشوند و در غير اين صورت با قالبهاي مثالي که از پيش در عالَم خيال منفصل وجود دارند، همراه خواهند بود. ملاّصدرا به دليل اثبات تجرّد قوّه خيال و حرکت جوهري به عالَم خيال متّصل معتقد است؛ از اين رو به عقيده ايشان تمام نفوس پس از مرگ در برزخ صعودي با بدن جسماني همراه هستند، که اين بدنها از افعال و ملکات نفساني انسانها که در دنيا آنها را کسب کردهاند، نشأت گرفته است.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
زمان در انديشه ابن سينا، ابوالبرکات و ملاصدرا
نویسنده:
حسنرضا خاوري
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
قم : مرکز اطلاعات و مدارک اسلامي، جامعة المصطفی العالمیة,
کلیدواژههای اصلی :
فلسفه بوعلی
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
در اين پژوهش حقيقت زمان از ديدگاه اين سه فيلسوف در چارچوب مباني و اصول فلسفي آنان بررسي شده است. به اعتقاد نگارنده، پرسش از حقيقت يک چيز، در واقع پرسش از نحوه وجودي آن است و پاسخ به آن، نيازمند يک پژوهش هستي شناختي است. لذا هر سه فيلسوف نيز موضوع زمان را از چشمانداز هستيشناسي مورد تأمل و تحقيق قرار دادهاند و به تبعِ اختلاف نظر در مباني هستيشناسي، تعريف زمان در انديشه آنان متفاوت شده است. نويسنده نيز اين واقعيت را در فرايند تحقيق رعايت کرده و طي سه فصل، ابتدا اصول و مباني فلسفي هر فيلسوف را در باره وجود، علت، جوهر، قوه و فعل، و حرکت مطرح کرده، سپس به تبيين مفهوم زمان از ديدگاه آنان پرداخته است. وي زمان را بر اساس سه اصل مهم بالقوهگي، فعليت و حرکت تحليل ميکند؛ به اين معنا که موجودات مادي موجوداتي هستند که هم جهت بالقوهگي را دارند و هم جهت فعليت را و حرکت نيز خروج تدريجي از بالقوهگي به فعليت است. بنابراين، حرکت در هسته مرکزي تحليل زمان قرار دارد. ابن سينا حرکت را از سنخ مسائل فيزيکي ميداند و ابوالبرکات دو بعد فيزيکي و متافيزيکي براي آن قائل است. ملاصدرا نيز حرکت را در تراز مسائل متافيزيکي، ذيل بحث قوه و فعل بررسي ميکند که از عوارض وجود «بما هو وجود» است. در اين ديدگاه، حرکت، کمال اولِ امرِ بالقوه از حيث بالقوهگي آن است و داراي نسبتهاي تجددي است و کمالات موجود متحرک را در فرايند تکامل حفظ ميکند. حرکت از نگاه ابن سينا علت، مقوم و محل زمان است و زمان به حرکت، تعين و تشخص ميبخشد. به نظر ابن سينا زمان، بالذات غيرقار و حرکت، بالعرض متجدد است. اما ملاصدرا معتقد است آنچه بالذات است، جوهر طبيعت است که داراي دو حيثيت ثبات و تجدد است. ابوالبرکات شايستگي زمان را به اندازه وجود ميداند، نه به اندازه حرکت. وي معتقد است: هر کس قائل به حدوث زمان شود، در واقع قائل به حدوث وجود شده است. او از ابعاد تاريخي بحث غافل نبوده و در مقدمه خود، موضوع زمان را در انديشه فلسفي ايران باستان، يونان باستان و تفکر اسلامي، اعم از کلام، فلسفه و عرفان مورد مطالعه قرار داده است.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
تعداد رکورد ها : 4842
×
درخواست مدرک
کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید
چنانچه قبلا عضو سایت شدهاید
ورود به سایت
در غیر اینصورت
عضویت در سایت
را انتخاب نمایید
ورود به سایت
عضویت در سایت
×
ارسال نظر
نوع
توضیحات
آدرس پست الکترونیکی
کد امنیتی
*
*
با موفقیت به ثبت رسید