جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در این رساله به شرح و بررسی مناقب پیامبر اکرم (ص) و اهل بیت (ع) در اشعار نظیری نیشابوری شاعر برجسته و شیعه مذهب قرن دهم و یازدهم هجری پرداخته شده است.پس از بیان کلیات تحقیق، ابتدا به وضعیت شعر و ادب در دوره ی صفوی و سپس به شرح احوال، اعتقادات مذهبی، سبک شعری نظیری نیشابوری همچنین به نظر بزرگان اشاره شده است. سپس تعریفی از منقبت ارائه شده و ویژگی های شاعر منقبت ذکر شده است همچنین به شاعران شاخص و برجسته ی شعر آیینی اشاره شده است. نیز در پایان این فصل اشعار منقبتی نظیری نیشابوری به تفکیک مشخص شده است.در فصل چهارم و در قسمت اصلی تحقیق، اشعار منقبتی نظیری مورد بررسی قرار گرفته است. نظیری در قالب قصیده و ترکیب بند به مدح و منقبت پیامبر اکرم (ص) می پردازد و ایشان را هدف اصلی و عصاره ی خلقت معرفی نموده و اوصاف والا و سجایای اخلاقی ایشان، همچون علم لدنی، تواضع، شفاعت، شمایل نیکو و معراج و معجزات ایشان و دیگر مکارم ایشان را مورد ستایش قرار می دهد. و برای بیان مقام و منزلت رفیع ایشان از آیات قرآن و احادیث بهره می برد. همچنین با صراحت و تعصّب ، امامان معصوم (ع) و حضرت زهرا (س) را می ستاید و در قصایدی امام علی (ع)، امام رضا (ع) و حضرت زهرا (س) را مورد تمجید قرار می دهد و فضایل و خصلتهای نیک ایشان را بر می شمارد و نیز در ترکیب بند دوازده بندی خود، ارادت و علاقه ی خود را به ائمه ی اطهار (ع) نشان می دهد و به چگونگی شهادت و جانشینی هر کدام از ائمه اشاره می کند و بدین وسیله عشق و ارادت و دلباختگی خود را به پیامبر (ص) و اهل بیت (ع) نشان می دهد. در فصل آخر نیز عناوین و القابی که برای پیامبر (ص) و اهل بیت (ع) در دیوان او به کار رفته استخراج شده است.

بیان فضائل و مناقب حضرت علی 7 منحصر به پیروان و شیعیان ایشان نمی‌باشد و علمای مذاهب چهارگانه اهل سنت نیز به خاطر جایگاه والای این شخصیت بی‌نظیر جهان اسلام و محبّت به خاندان رسول خدا 6، به صورت گسترده به نقل مناقب و فضائل حضرت، پرداخته‌اند و در این زمینه تألیفات فراوانی از خود به یادگار گذاشته‌اند. ولی با نگاهی اجمالی به این آثار می‌توان گفت که بیشترین و با ارزش‌ترین تألیفات در این عرصه مربوط به بزرگان و علمای مذهب شافعی می-باشد که ارادت ویژه خود را در قالب منقبت نگاری‌های کم نظیر به ساحت اهل بیت: و حضرت علی7 نشان داده‌اند.