جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

علم رجال از احوال راویان احادیث و اوصافی از ایشان که در قبول یا عدم قبول روایتشان مدخلیت دارد بحث می کند. این علم از ابتکارات مسلمین است و در نتیجه اهتمام علمای اسلام به امر حدیث پدید آمده است. دانشمندان مسلمان چه شیعه و چه سنی برای جلوگیری از دستبرد در میراث معصومین احادیث را هنگان نقل با ذکر واسطه بیان می کردند. این وسایط که سلسله سند نامیده می شوند در وثاقت و سایر اموری که در وثاقت و سایر اموری که در قبول یا رد ایشان مدخلیت دارد، متفاوت بودند و از آنجایی که خبری مورد قبول بود که از شخص عادل و ثقه نقل شده باشد و هر چه زمان می گذشت بر تعداد واسطه ها افزوده و شناسایی و اطلاع بر حال زنجیره حدیث مشکل تر می گشت لذا گروهی به ضبط احوال روات و ناقلین حدیث پرداختند که علمی به نام علم رجال پایه ریزی شد. این مقاله چند مورد از مهمترین عناوین علم رجال را مورد بررسی قرار می دهد.

این پایان نامه، در بردارنده کلیات و دو فصل پس از آن است. در کلیات به تبیین مسأله، سؤالهای اصلی و فرعی، فرضیه ها، پیشینه مسأله و روش پژوهش اشاره شده است. فصل اول به مفهوم شناسی محکم و متشابه با استفاده از روش معنی شناسی اختصاص یافته و فهمی درون متنی از این مفاهیم مورد نظر بوده است، این دریافت با مجموعه ای از کلید واژه ها که یک حوزه معنایی را تشکیل می دهند، با توجه به روابط معنایی میان این واژه ها به دست آمده است، این مفهوم محور اسلام کفر ارتباط یافته است. بکارگیری این روش معنا شناختی، رویکردی نوین به این مطالعه بخشیده، و در مواردی نتایج متفاوت از دیگر پژوهشها ارایه گردیده است. فصل دوم که به دیدگاه های صحابه و تابعان و مفسران پس از آنان تا پایان قرن ششم اختصاص دارد، و در ضمن آن به زمینه های تدوین اولین کتابهای مستقل درباره متشابهات نیز پرداخته شده است، به سیر تحول و تطور این مفهوم اشاره دارد که در مجموع سه تحول گزارش گردیده است. تحول اول مفهومی است که متعلق به درون جامعه اسلامی و در میان مسلمانان؛ تحول دوم واکنشی است در مقابل تصور وجود اختلاف و تناقض در قرآن که از سوی مخالفان مطرح گردیده؛ تحول سوم بار دیگر به درون جامعه اسلامی بازگشته و به اختلافهای فرقه ای مربوط می شود، و آنچه به عنوان ارجاع آیه ای(متشابه) به آیه دیگر(محکم) در خصوص آیات صفات خداوند در میان مفسران رایج شده از تحول سوم متأثر است.