جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

دوره صفویه معمولاً به دوره «اختلاف مذهبى» بین ایران و عثمانى معروف است، ولى تاریخ، برگ‏هایى از اتحاد، حسن تفاهم، دوستى و صمیمیت دو کشور مسلمان را با همدیگر نشان مى‏دهد. بعد از انعقاد معاهده زهاب (1049ق/1639م) بین شاه صفى و سلطان مراد چهارم، عثمانى‏ها از مخالفت با ایران دست کشیدند. به این ترتیب، عامل «مذهب» که یکى از عوامل اختلاف بین دو کشور بود، تا اندازه‏اى تأثیرگذارى خود را از دست داد. در دوره افشاریه، نادرشاه چندین سال با عثمانى جنگید، ولى سرانجام دریافت که باید بین مسلمانان، صلح و آشتى برقرار شود. وى براى تحقق الفت بین شیعه و سنى، «انجمن دینى نجف» را در سال 1156ق تشکیل داد که علماى بزرگ و معروف شیعه و سنى کربلا، نجف، حلّه، بغداد و کاظمین در کنار عالمانى از ایران، بخارا و افغانستان، در آن مجلسِ بزرگ مشورتى شرکت مى‏کردند.

با افول دولت صفوی و آغاز سلسله افشاریه، سرزمین ایران با وضعیتی بحرانی، یعنی حمله افاغنه از شرق و عثمانیان از غرب مواجه شد. با این که در این دوره، توجهی جدی و حمایتی گسترده از هنر و هنرمند صورت نپذیرفت، اما کتابی به نام تاریخی جهان گشای نادری مصور یافت، که از ارزش هنری کافی برخوردار است. آن چه، نگاره های این کتاب را حایز اهمیت می سازد، آن است که یکی از آخرین کتبی است که در چهارچوب سنت های کتاب آرایی ایرانی - اسلامی ایران مصور شده و هم چنین در نگاره های آن نخستین بارقه های مکتب ایرانی سازی به چشم می خورد. ویژگی های بصری نگاره های این کتب که تناسب کاملی با مضمون نظامی و سیاسی کتاب دارد؛ توانست حدود 200 سال هنر نقاشی ایرانی را تغذیه کند. در این مکتب نیز بسیاری از ویژگی های هنر نقاشی پیش از دوره سلجوقی در ایران، دوباره احیا و به کار گرفته شد.سوالات:1- ویژگی های بصری و مفهومی نگاره های نسخه جهانگشای نادری کدامند؟2- تاثیر گذاری تکنیکی و بصری نگار گری این نسخه بر سیر تحول نگار گری سال های بعد چگونه است؟اهداف:1- شناسایی تکنیک به کار رفته در این نسخه و تاثیر گذاری آن بر روند نگار گری دوره های بعد.2- دستیابی به مضامین و موضوع های مصور یافته نسخه خطی جهانگشای نادری.روش تحقیق: تاریخی، تحلیلی، توصیفی

هنگامی که سپاهیان اسلام پای در سرزمین ایران نهادند، به زودی دریافتند مردمان این سرزمین از پیشینه تاریخی و فرهنگی و هنری والایی برخوردارند و متقابلا ایرانیان نیز به خوبی دریافتند که آیین الهی جدید، دانش و فرهنگ و هنر را بالنده خواهد ساخت. دریافت درستی این باور به زمان اندکی نیاز داشت، به طوری که در سده های چهارم و پنجم هجری ایرانیان در بسیاری از زمینه های هنری و معماری سرآمد و سرمشق سایر کشورهای اسلامی دوران خود شدند. هنرمندان عهد صفوی این رسالت را به بالاترین حد متعالی زمان خود ارتقا داده و میراث آن را به هنرمندان عهد افشاریه انتقال دادند. یکی از جلوه های این میراث گران بها، تزیینات زیبای گنبد و ایوان مطلای بارگاه مطهر مولای متقیان حضرت علی (ع) در نجف اشرف است. با توجه به اینکه این تزیینات و به ویژه کتیبه های آن از ارزش تاریخی، فرهنگی و هنری بسیار والایی برخوردار است این مقاله به معرفی کتیبه گریو گنبد حرم مطهر امام علی (ع) می پردازد.اهداف مقاله1- شناسایی مفاهیم به کار رفته در کتیبه گنبد و ایوان مطلای حرم مطهر امام علی (ع).2- دست یابی به ریشه ها و نوع تزیینات طلاکاری حرم مطهر امام علی (ع).سوالات مقاله1- مفاهیم و تزیینات به کار رفته در گنبد و ایوان مطلای حرم مطهر امام علی (ع) کدام است؟2- هنرمندان عهد صفوی و افشاریه چه نوع خدماتی در اجرای کتیبه ها و تزیینات حرم مطهر داشته اند؟

جریان ادبی ایران تا اواخر عصر صفوی (نیمه اول قرن دوازدهم ه.ق.) متکی بر سبک هندی (یا اصفهانی) بود. دیدگاههای مختلف و گاه متناقضی نسبت به این سبک از اواسط قرن دوازدهم (اواخرعصرصفویه) تا عصر حاضر وجود دارد. گروهی آن دوره را عصر انحطاط ادبی دانسته اند و در مقابل، نظرات متقن دیگری مبنی بر اعتلا و غنای این سبک نسبت به سبک های ادبی دیگر ایران وجود دارد. در این مقاله از منظر تاریخی و ادبی به بررسی و تحلیل این جریان پرداخته و نقاط ضعف و قوت جریان ادبی اواخر عصر صفویه تبیین می شود. این جریان ادبی تا نیمه اول قرن دوازدهم ادامه داشت. نیمه دوم این قرن در ادبیات نظم و نثر فارسی به دوره بازگشت ادبی معروف است. بررسی زمینه ها و شرایط تاریخی این تحول ادبی و تحلیل نقاط ضعف و قوت آن، از دیگر محورهای تحقیقی این مقاله است. در قسمت آخر مقاله نیز به تبیین سبک نگارش متون تاریخی این دوره پرداخته شده است. نکات و مسایل قابل توجه در نوشتار حاضر عبارت است از: بررسی دوره تاریخی و اوضاع زمانه ای که این جریان ادبی در آن بستر در حال شکل گیری و تکوین حیات خویش است، با تاکید بر نقش اصفهان در رابطه با آن، ویژگی شعر و متون تاریخ نگاری این دوره، کیفیت و مدت زمان حیات سبک هندی، ویژگی ها و تاثیرات تحول ادبی بازگشت و مقایسه تطبیقی این جریان در ایران و اروپا از منظر تاریخی، نمایندگان برجسته هر سبک و ویژگی آثار آنان.