جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

لطفا برای مشاهده متن چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

صنایع بدیعی از دیرباز مورد توجه شاعران و نویسندگان بسیاری بوده است. علی ‌رغم تفاوت ‌های آشکاری که شعر نو در عرصه وزن و قافیه و نیز عاطفه و مضامین آن با گذشته دارد، و با وجود اظهارات صریح نیما مبنی بر ناکارآمدی دانش بدیع، حضور آرایه ‌های ادبی را در شعر نو نمی‌‌ توان نادیده گرفت. بررسی بدیع در اشعار چهار تن از شاعران معاصر - نیما، سپهری، اخوان ثالث و شاملو - نشان می ‌دهد که فنون بدیعی در شعر نو، جنبه تصنعی خود را از دست داده و به ‌صورت طبیعی و بر اساس انواع تداعی ظهور یافته است. آنچه در این زمینه در شعر ایشان بیشتر به‌ چشم می ‌خورد، آن دسته از فنون لفظی بدیع است که علاوه بر ایجاد موسیقی، در ایجاد انسجام نیز نقش موثری ایفا می ‌کند. فنون معنوی بدیع، در شعر نو چندان ظهور و بروزی ندارد. مواردی که در این بخش دیده‌ می ‌شود، اغلب بر تضاد و تناسب استوارند. در این مقاله، ضمن بیان تفاوت‌ های شعر نو و شعر کلاسیک، فنون بدیعی در نمونه‌ هایی از اشعار شاعران مذکور بررسی و با یکدیگر مقایسه شده است.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

در نگاه اول واضح و مبرهن است که مفاهیم عرفان و انسان گرایی در تضاد با یکدیگر قرار دارند. در حقیقت، تعاریف داده شده در مورد این دو کلمه، که بسیار موجز هستند، منجر به ایجاد یک تقارن بی معنا و ناتمام می شوند. بر اساس معیارهای غربی، بشرشناسی جایگاه انسان را در مرکز عالم هستی می داند و به طور اساسی رابطه افقی وی با سایر هم نوعانش را در نظر می گیرد. این در حالی است که عرفان اتحاد و رابطه عمودی بین قلمرو بشری و الهی را مد نظر دارد. مقاله حاضر سعی در توصیف کلمات این دوگانگی آشکار و پرداختن به خصایص چنین ترکیبی را دارد. بخش گسترده ای از مقاله به روند ترکیبی (و از بعضی جهات انتقادی) این مساله اختصاص داده خواهد شد. در دنباله، روند ترکیبی خود را با پرداختن به سهراب سپهری، شاعر ایرانی ادامه خواهیم داد که مجموعه هشت کتاب وی در به تصویر کشاندن فرضیه مان نقش به سزایی دارد.