جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 12
بررسی امکان همزیستی دین و مدرنیته
نویسنده:
شجاعی زند علیرضا
نوع منبع :
کتابخانه عمومی , نمایه مقاله
چکیده :
از مدرنیته در تلقی عام و کلاسیک، به عنوان مهم  ترین عامل عرفی شدن یاد شده است و انتظار می رفت با بسط آن، دین از صفحه ذهن و زندگی انسان مدرن بیرون رود. وجود شواهدی از حضور پر نشاط دین در دنیای مدرن، این نظریه و پیش بینی های آن را به زیر سوال برده و امیدواری هایی برای به هم آوری دین و مدرنیته در برخی از نواندیشان دینی پدید آورده است. این مقال با تاکید بر تمایز میان «نوشدن»، «مدرن شدن» و «مدرنیته» و ملاحظه تفاوت های آموزه ای اسلام و مسیحیت، این امیدواری را به چالش کشیده است: در گام نخست با آشکارسازی نسبت نقیض میان دین و عرفی شدن و اثر غیر قابلِ انکار مدرنیته بر وقوع این فرایند و در گام دوم با ابرام بر عدم صدق مهم ترین مصادیق همزیستی میان دین و مدرنیته.
صفحات :
از صفحه 33 تا 62
نقش روشنفکری دینی در عرفی شدن؛ منع یا تسهیل
نویسنده:
شجاعی زند علیرضا
نوع منبع :
کتابخانه عمومی , نمایه مقاله
چکیده :
این مقاله در گام نخست تلاشی است برای رفع ابهام و رد گمان تناقض نما از مفهوم «روشنفکری دینی». حاصل کار، به فراتر از رفع شبهه مفهومی ره می سپارد و نشان می دهد که تلقی یا عدم تلقی تناقض نما از این مفهوم، تا چه حد در منع یا تسهیل عرفی شدن، موثر خواهد افتاد.واکاوی مفهومی اجزای این اصطلاح مرکب نشان می دهد که در صورت پایبندی به فحوا و معنای اصیل دینداری و روشنفکری، هیچ تناقض و تنافری میانشان برقرار نیست، بلکه حتی موید و متضمن یکدیگرند. تامل در معانی روشنفکری دینی نیز روشن می سازد که تلقی تناقض نما از این اصطلاح اولا مربوط به دینداری متجددانه است و ثانیا برخاسته از بدفهمی نسبت به عقل خودبنیاد و انتخابگری. از فراز سوم مقال که جایگاه طرح و بررسی مساله اصلی این تحقیق، یعنی اثر تلقی تناقض نما از این مفهوم بر عرفی شدن است، این نتیجه حاصل آمده که تنها راه صیانت از دچار شدن به این سرنوشت، اولا تلقی غیر تناقض نما از روشنفکری دینی است و ثانیا داشتن نگاه نواندیشانه به دین است و بالاخره، تلقی فرا مدرن از روشنفکری و نواندیشی است و البته ملتزم بودن به روشنفکری و دینداری و مراقبت از اصول و اقتضائات آن.
صفحات :
از صفحه 7 تا 23
نقد و بررسی پیش فرض های نظریة عرفی شدن
نویسنده:
صادق گلستانی
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات) , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
چکیده :
بررسی قلمرو دین، و نقش اجتماعی و به ویژه موقعیت فرانهادیاش، از دیرباز در حوزه های مختلف علمی، چون کلام و جامعه شناسی در کانون توجه اندیشوران بوده است. این مقوله در دنیای جدید ـ که دنیای مدرن و عقلانی معرفی شده ـ محور مجادلة بسیاری از نویسندگان قرار گرفته است. برخی قلمرو حداقلی برای دین تعریف کرده و اساساً رابطة دین و دنیا را منکر شده و اندیشة ضرورت حذف دین را از ساحت عمومی اعلان کرده اند. شماری نیز بیآنکه آشکارا از منزوی ساختن دین سخن بگویند، بر این باورند که مقتضیات دنیای جدید این انزوا را در پی دارد؛ به عبارتی، افول موقعیت اجتماعی و انزوای اجتماعی دین را از لوازم دنیای جدید میدانند و از آن به «عرفی شدن»، یاد میکنند. این باور مبتنی بر پیش فرض هایی است که در این نوشتار بررسی و نقد میشود.
بررسي روش‌هاي مطالعه جامعه‌شناسانه دين
نویسنده:
امان الله فصيحي
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
چكيده اين نوشتار در تلاش است كه روش‌هاي گوناگون جامعه‌شناسي دين را مطالعه و آسيب‌هاي آن را شناسايي نمايد تا از اين طريق، الگوئي از جامعه‌شناسي دين را ارائه نمايد تا از حيث روش‌شناختي فاقد مشكلات جامعه‌شناسي دين موجود باشد. بدين منظور، پس از طرح مسأله و بررسي ابعاد و سطوح گوناگون دين، سه روش «اثباتي»، «تفسيري» و «انتقادي» مورد بحث قرار گرفته و پيش فرض‌هاي اساسي آنها مشخص شده است. پس از آن، ارتباط اين روش‌ها با جامعه‌شناسي دين و اينكه هر كدام، چه سطح و يا بعدي از دين را به عنوان موضوع جامعه‌شناسي دين بر مي‌گزينند، موشكافي شده است. سرانجام، روش اثباتي بُعد عيني، روش تفسيري بُعد ذهني و روش انتقادي هر دو بعد عيني و ذهني را به عنوان موضوع جامعه‌شناسي دين انتخاب نموده است. البته، بررسي پيامدهاي هريك و نقد آنها نيز مغفول نمانده است.
امیل دورکیم و قرائتی عرفی از دین
نویسنده:
رحیم دهقان سیمکانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
نگرش امیل دورکیم به مقولۀ دین، کاملاً عرفی است و این مطلب از دو مدخل قابل تبیین و بررسی است. یکی با طرح نظریه ایشان درباب منشأ و خاستگاه دین و دیگری تمایزی که ایشان میان امور مقدّس و غیر مقدّس قائل شده است. وی با طرح نظریۀ «منشأ اجتماعی دین»، دین را جریان تکامل یافتۀ سنّت توتمیستی و فراوردۀ بشری دانسته و هرگونه منشأ ماوراءالطبیعی و الهی را تلویحاً از دین نفی نموده است. همچنین با مرزگذاری میان امور مقدس و غیر مقدس و محصور کردن دین در حوزۀ مقدسات، عرصه را بر دین تنگ نموده و آن را به بخش های حاشیه ای و نه چندان جدّی زندگی رانده است. این مقاله با وارد شدن از این دو مدخل به اندیشۀ دورکیم به بررسی و نقد اندیشۀ ایشان در این باب می پردازد. روش این مقاله در مراجعه به آرا، استنادی و در تبیین محتوا، تحلیلی ـ انتقادی است.
تأثیر پیتر برگر در رویکردهای جامعه‌شناسی‌دین در زمان‌ معاصر
نویسنده:
فائزه ایزدی، حسین حیدری، جواد روحانی رصاف
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
چکیده :
پیتر برگر (1929) جامعه‌شناسی است که سالیان بسیار از چشم‌انداز جامعه‌شناختی و الهیاتی به بررسی دین پرداخته و منشأ ‌تأثیرات بسیاری در جامعه‌شناسی دین بوده است. برگر از پیشگامان گسترش نظریۀ عرفی‌شدن و موثرترین آن‏هاست و اندیشه‌هایش در این باب همچنان مورد استفادۀ بسیار طرفداران این ایده است؛ گرچه تعدیل و تغییر موضعش دربارۀ عرفی‌شدن نیز - به دلیل اهمیت جایگاهش- ‌تأثیر بسزایی در افول این جریان گذاشته است. از طرفی، وی با گسترش دیدگاهش دربارۀ تکثر در جهان مدرن، بر دیدگاه‌های نوین در جامعه‌شناسی دین، ‌تأثیرگذار بوده است. اندیشه‌های برگر دربارۀ جهان نمادین نیز امروزه به‏طور گسترده‌ای توسط مفسران متون مقدس و جامعه‌شناسان دین مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این مقاله سعی شده است با استناد به منابع اصلی و تطبیق داده‌ها، جایگاه اندیشه‌ها و نقش پیتر برگر در قالب چهار مبحث، جریان عرفی‌شدن، افول جریان عرفی‌شدن، مبحث کثر‌ت‌گرایی و رهیافت نمادین به دین، بررسی شود.
صفحات :
از صفحه 23 تا 48
نگاهی به تحول آرای پیتر برگر درباره سکولاریسم
نویسنده:
حسن یوسف زاده
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
چکیده :
تحقیق حاضر با بهره گیری از روش اسنادی، به بررسی تحول نظریه های پیتربرگر دربارة دین و عرفی شدن میپردازد. پیتر برگر جامعه شناسی است که یک دهه از مدافعان سرسخت نظریه عرفی شدن بوده و آثار زیادی را از خود بر جای گذاشته است. رویکرد برگر به تحولات جهانی در زمینه دین و عرفیشدن، عمدتاً تحت تأثیر فضای حاکم بر جوامع علمی اروپایی و آمریکایی شکل گرفته است. تجربه های بعدی وی از سایر نقاط جهان، موجب تغییر نظریه وی شد. از جمله عواملی که در تحول نظر پیتر برگر مؤثر بوده، میتوان به سرزنده بودن دین و جریان هایی در جهان غیرغربی، ناتوانی نظریه های عرفی ازپاسخ گویی به پرسش های بنیادین بشر دربارة هستی، صداقت در پذیرش واقعیت های موجود،ترکیب معرفتی وتأملات نظری برگر اشاره کرد.
عرفی شدن در اندیشة علّامه طباطبائی
نویسنده:
حسین بستان (نجفی)
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
این مقاله با به کارگیری نوعی روش تحلیل محتوای کیفی، به بازخوانی آرای اندیشمند بزرگ جهان اسلام، علّامه طباطبائی دربارة مسئلة عرفی شدن پرداخته و با تنسیق دوبارة آنها و افزودن نکات تکمیلی به آنها، کوشیده است یک مدل نظری منطبق بر معیارهای علمی که قابلیت تبیین عرفی شدن در ایران معاصر را دارا باشد، ارائه دهد. این مدل دربردارندة 58 عامل مؤثر بر عرفی شدن است که 30 عامل از سخنان علّامه استخراج و 28 عامل از طریق تأمل در آیات و روایات به آنها افزوده شده است. مدل مزبور با در پیش گرفتن رویکرد انسان شناسانه، به ویژه با تأکید بر فطرت دین گرایی، طبیعت ثانوی دین گریزی و گرایش درونی انسان ها به جاذبه های دنیوی، بر لایه های بنیادی تر عرفی شدن متمرکز شده است. در عین حال، جامع نگری این مدل به آن این قابلیت را می دهد که بخش مهمی از عوامل مورد تأکید در نظریه های عرفی شدن، به ویژه رشد تفکر علمی، عناصری از مدرنیزاسیون و افزایش ثروت، رفاه و امنیت را نیز در خود جای دهد.
عرفی شدن نظریات اخلاقی نقد و بررسی نظریۀ اخلاق عرفی عادل ضاهر
نویسنده:
امیر قربانی
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات) , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها : دانشگاه معارف اسلامی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
دامنۀ عرفی شدن، نظریه های علمی را نیز دربرگرفته و از این میان نظریات اخلاقی عرفی سر برآورده اند. اخلاق عرفی با محوریت عقل آدمی و تأکید بر استقلال آن، صرفاً عقل و نه دین را مرجع نهایی معیارهای اخلاقی و هنجارهای حاکم بر صفات و رفتار آدمی می داند. عادل ضاهر، اندیشمند معاصر عرب تبار، با رد اخلاق دینی، بنیاد معرفتی اخلاق را عقل مستقل آدمی می داند. از منظر او، اخلاق منطقاً مستقل از دین و دستیابی به معرفت اخلاقی بدون شناخت دینی نیز میسور است. او می کوشد تا ادعای مقدم بودن معرفت دینی بر معرفت اخلاقی و وابستگی دومی به اولی را انکار کند.در این پژوهش با برشمردن نظریاتی که دین را وابسته به اخلاق و درنتیجه اخلاق را عرفی می انگارند، به تحلیل و نقد دیدگاه اخلاق عرفی عادل ضاهر خواهیم پرداخت.
صفحات :
از صفحه 187 تا 210
رویکرد عرفی شدۀ اقبال لاهوری به دین
نویسنده:
رحیم دهقان سیمکانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
اساسی ترین هدف اقبال لاهوری، بازسازی اندیشة دینی بوده و کوشیده تا با توجه به پیشرفت های اخیرِ رشته های علم و فلسفه، اصول اسلام را تبیین، و آنها را مطابق با مقتضیات زمان جلوه دهد. ایشان دغدغۀ دین داشته و اسلام را دین حق یافته است؛ با این حال در تفسیر او از اسلام، عناصری یافت می شود که خواسته یا ناخواسته، او را به تفسیری عرفی شده از دین، سوق داده است. گرایش خاص او به معرفت تجربی، نگرش او به وحی و خاتمیت، تجربۀ دینی، اندیشۀ اومانیستی، و نیز تأثیر بر نواندیشان پس از خود، از جمله عناصری است که اندیشۀ او در باب دین را به سمت قرائتی عرفی شده از دین رهنمون ساخته است. این نوشتار بر آن است تا با تبیین این عناصر، وجوه عرفی شدة دین در نگرش اقبال لاهوری را به تصویر بکشد.
  • تعداد رکورد ها : 12