جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جهت مطالعه متن کتاب به آدرس زیر مراجعه کنید: https://www.iicss.iq/?id=232

دغدغه زیست اصیل یکی از ویژگی‌های دوران متأخر فرهنگ غرب است. این ویژگی در حدود شصت سال اخیر چنان گسترش یافته است که تیلور در کتاب عصر سکولار دوره متأخر فرهنگ غرب را «عصر اصالت» نام می‌گذارد. علی‌رغم پیشینه قابل توجه ایده‌آل اصالت در ایده‌پردازی‌های متفکران پیش از تیلور، ابعاد مختلفی از این مسئله همچنان به نحو شایسته مورد بررسی قرار نگرفته است. تیلور در کتاب اخلاق اصالت، سعی می‌کند زوایای این مسئله را بررسی کند و استلزامات زیست اصیل و نیز مبانی نظری‌ای را که این نحوه از زیستن بر آنها مبتنی است، بکاود. به‌طور مشخص، تیلور در این کتاب به سه مسئله اساسی می‌پردازد: فردگرایی، عقل ابزاری و آزادی. در این بررسی، تیلور موضع انتقادی خود را حفظ می‌کند و سعی می‌کند نکات مثبت و منفی وضعیت فعلی را از نظر دور ندارد. از نگاه او، ما با وضعیت مطلوب فاصله بسیاری داریم و گام‌های بسیاری باید برای رسیدن به وضعیت مطلوب برداشته شود. او از سویی منتقد نسبی‌گرایی در اخلاق اصالت است و معتقد است که در فضای این اخلاق، افق‌های اهمیت از بین می‌رود و هیچ چیز مهمی غیر از انتخاب خود فرد باقی نمی‌ماند و این به معنای از بین رفتن اخلاق است. از سوی دیگر، معتقد است که در ایده‌آل اصالت درک مهمی از ذات انسان نهفته است که با در نظر گرفتن ملاحظاتی –چون سرشت گفتگویی بشر- می‌تواند انسان را به سوی یک زیست غنی‌تر هدایت کند. نکته مهمی که در این میان وجود دارد این است که دغدغه زندگی اصیل تنها در مرزهای جغرافیایی غرب باقی نمانده است و حضور این ایده در کشورهای دیگری مانند کشور ما، به نحو چشمگیری افزایش یافته است. امروزه می‌توان ردپای ایده‌آل اصالت را در میان نظرپردازی‌های متفکران، توصیه‌های روانشناسی و مشاوره، فیلم‌ها و رمان‌ها و… به‌روشنی مشاهده کرد. توصیه‌هایی چون «بر اساس فهم خودتان زندگی کنید.» یا «از قلبت پیروی کن!»، «مهم خواست توست و نه قضاوت دیگران» نمونه‌هایی از رشد چنین تفکری است. علاوه بر موضوع مهم این کتاب، نویسنده کتاب نیز فیلسوف برجسته‌ای‌ست که به‌خوبی زوایای مختلف این بحث را کاویده است. چارلز تیلور یکی از بزرگ‌ترین فیلسوفان فعلی جهان است که در موضوعات مختلف ایده‌پردازی کرده است. در میان آثار او، بررسی هویت انسان مدرن، شکل‌گیری مدرنیته، وضعیت ایمان در عصر جدید و ساختارهای مطلوب سیاسی-اجتماعی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

جانشینی حضرت محمد(ص)، پژوهشی پیرامون خلافت نخستین (The succession to Muhammad:a study of the early caliphate) کتابی است نوشته ویلفرد مادِلونگ، اسلام‌پژوهِ مسیحی. این کتاب تاریخچه خلافت را از ابوبکر تا مرگ نخستین خلیفه از مروانیان بررسی کرده است. محور اصلی کتاب درباره خلفای راشدین است. در این زمینه از موضوعاتی چون چگونگی به خلافت رسیدن ابوبکر، سیاست ابوبکر و عمر درخصوص بنی‌هاشم، قتل عثمان، نحوه به خلافت رسیدن امام علی(ع)، جنگ جمل و جنگ صفین سخن آمده است. دیدگاهی که نویسنده کتاب در زمینه جانشینی پیامبر مطرح کرده، این است که براساس آیات قرآن جانشینی پیامبر اسلام(ص) می‌بایست به خاندان او می‌رسید. وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی جمهوری اسلامی ایران، در سال ۱۳۷۷ش کتاب جانشینی محمد را به‌عنوان کتاب سال برگزید. این کتاب به فارسی ترجمه و در بنیاد پژوهش‌های آستان قدس رضوی چاپ شده است.

در کتاب، ابتدا مباحثی مقدماتی در باب پدیده دینی و دین، دریافت‌های اصلی دین بنیانی (اعم از جان پرستی و طبیعت پرستی)، نیز توتم پرستی مطرح می‌شود. پس از آن دو مبحث شرح و بررسی می‌شود که عبارت‌اند از: باورهای بنیانی (باورهای توتمی و خاستگاه آن) و نگره‌های مناسکی اصلی. نویسنده درباره نتیجه تحقیق خود خاطر نشان می‌کند: "...دین امری به حد اعلا اجتماعی است. تصورات دینی تصوراتی جمعی‌اند بیانگر واقعیت‌های جمعی؛ مناسک دینی شیوه‌های عملی هستند که فقط در درون گروه‌های گردهم آمده پیدا می‌شوند و هدف آنها برانگیختن، زنده نگاه داشتن یا بازسازی برخی حالت‌های ذهنی گروه‌هاست. حال اگر مقولات فکر هم ...دینی باشند پس می‌بایست از طبیعت مشترک در همه امور واقعی دینی بهره‌ای داشته باشند: مقولات هم می‌بایست چیزهایی اجتماعی باشند، فرآورده‌های اندیشه جمعی. حداقل این است...که بگوییم مقولات هم سرشار از عناصر اجتماعی‌اند".

در این اثر، علاوه بر تعریفی از پدیده‌های دینی و دین مفاهیم اصلی دین ابتدایی و توتمیسم بررسی می‌شود ;همچنین باورهای ابتدایی، اعم از باورهای توتمی و سرچشمه آن شرح و تحلیل شده در پایان حالت‌های مناسک عمده تشریح و تبیین می‌گردد" .نتیجه‌گیری عمومی و کلی که خواننده از کتاب به دست می‌آورد، این است که دین یک پدیده کاملا اجتماعی است .نمودهای مذهبی، نمودهای جمعی هستند که واقعیات جمعی را بیان می‌کنند ;آیین‌های مذهبی روش‌های عملی هستند که در دل گروه‌های به هم پیوسته مذهبی برای تهییج پدید می‌آیند و برخی حالت‌های روانی این گروه‌ها را تداوم می‌بخشند یا بازآفرینی می‌کنند ."...