جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

حقوق شهروندی مجموعه‌ای از وظایف و مسئولیت‌های شهروندان در قبال یکدیگر، شهر و دولت و به عبارتی مجموعه حقوق مدنی، سیاسی و اجتماعی افراد است. امروزه حقوق شهروندی از دغدغه‌های اساسی محققان و از موضوعات مهم جوامع مدنی است، با اینکه سابقه تحقیق و مطالعه تاریخی به شکل منسجم امروزی نداشته است اما حقوق شهروندی در تعالیم الهی به­ویژه در قرآن کریم، احادیث مأثور و نهج‌البلاغه مورد توجه بوده است. این مقاله پس از مطالعه متن قرآن و نهج‌البلاغه به روش کتابخانه‌ای، با انتخاب و جمع‌آوری مطالب مرتبط، مفاد آن­ها را تجزیه‌ و تحلیل نموده و به این سوال پاسخ داده که دیدگاه قرآن و نهج­البلاغه در مسأله­ی حقوق شهروندی چیست؟ یافته‌ها نشان می دهد حقوق شهروندی در آموزه‌های اسلامی ریشه داشته و دستورات دینی به‌صورت کامل به آن می پردازد. الگوی حقوق شهروندی در قرآن و نهج­البلاغه شامل حقایق و راهبردهایی در مورد شاخصه‌های ارتباط مطلوب کارگزاران با مردم، حفظ کرامت انسانی، نحوه مدیریت و حکومت‌داری، انتقادپذیری و تفکر منطقی، حق حیات و آزادی عقیده انسان است. این الگو بسیاری از الگوهای حقوقی امروزه را برای زندگی تحت‌الشعاع خود قرار می‌دهد از این روی، می‌توان از این الگوها برای تبیین مسائل و مشکلات حقوق شهروندی استفاده کرد.

بُعد شناختی انسان در قرآن، با مفاهیم متنوعی مانند: علم، حلم، فکر، فقه، یقین، تعقّل، تدبّر، تأمّل، معرفت، حکمت و... بیان شده است. روش تحقیق در این مقاله، پژوهش‏ از نوع تحلیلی توصیفی بر مبنای مطالعه کتابخانه ای است. اولین مرحله شناخت، در ساختار "عقل" اتفاق می‌افتد. در فرایند تعقّل، با دریافت "علم"، به عنوان محتوای شناختی، علم به معرفت تبدیل می‌ شود. معارف جذب شده توسط عقل، در ساختارِ"حلم"، استقرار می‌یابد. "فکر"، فرایندی است که با معلومات ذخیره شده را جهت استفده در مرحله بعدی قرار می دهد. "ذکر"، به فراخوانی معارف ذخیره شده از حلم، در قلب می پردازد. "فقه" معلومات ذخیره شده در قلب را با کمک میل به ایمان تبدیل می کند. "یقین"، مرحله تکامل یافته ایمان، که در یک ساختار جدیدِ نفس، آن به حکمت تبدیل می‌شود. "حکمت"، نتیجه فرایند همه مذکورات عقلی و قلبی است که در اختیار نفس، برای تحقق عمل قرار می‌گیرد. در این مقاله در صدد هستیم تا مراحل ده گانه شناخت انسان را بر اساس آیات قرآن و روایات ائمه معصوم(ع) مورد بررسی دقیق و عمیق قرار داده و نکات لازم جهت استفاده در زندگی دنیوی و به تبع آن، بهره برداری در زندگی اخروی را تبیین کنیم.

بدون شک باور و عقیده به ظهور یک مصلح و موعود جهانی که روزی به اذن خداوند متعال خواهد آمد و جهان را پر از عدل و داد خواهد کرد، همواره در بیشتر فرهنگ ها و ادیان مختلف جهان بشریت وجود داشته است که با عناوین مختلفی مانند سوشیانس، مسیح، ویشنو، مهدی(ع) و غیره مطرح شده است. ذات و نهاد بشریت طبق فطرت خود تمایل دارد که روزی فرا رسد که جهان بشریت در پرتو ظهور رهبری آسمانی و الهی و با تایید و عنایت خداوند از ظلم و جور و ستم ظالمان و ستمگران رهایی یافته، و آشوب ها و بحران هایی که امنیت و آرامش جهان و به تبع آن، آرامش انسان را به هم زده اند، پایان پذیرد. در مناطق مختلفی از کره زمین نیز اعتقادات و باورهایی در این باره دارند که روزی منجی و موعودی خواهد آمد و بر علیه بی عدالتی ها و جنایت های ضد انسانی قیام خواهد کرد و پایه و اساس حکومت عدل جهانی را بر اساس آزادی و عدالت واقعی کلمه بنیان خواهد نهاد. با این اوصاف دراین مقاله سعی داریم به تبیین و معرفی موعود منتظر در دین اسلام و ادیان و آئین های مختلف زرتشتی، کنفوسیوس، تائو، هندو و بودا و شناخت و بیان وجوه اتحاد و افتراق این اسطوره ها و نمادهای صلح و امنیت و آرامش و عدالت در باورهای گوناگون بپردازیم. بینات، سال 21 تابستان و پاییز 1393 شماره 2 و 3 (پیاپی 83) ویژه ی قرآن و امام زمان (ع)

حدیث‌سالاری یا ترجیح مقتضای احادیث بر مقتضای ظاهر آیات قرآن کریم، در برخی از تعابیر محدثان دیده می‌شود که در مفهوم نظری و از حیث مصداق و نمونه نیازمند بررسی است. در زمینه مصداق‌یابی، شاید بتوان تفسیر «ظلم» به «شرک» در سوره انعام را یکی از بارزترین مصادیقی برشمرد که ریشه در حدیث­‌سالاری دارد. «ظلم» در آیه 82 سوره انعام به‌صورت نکره در سیاق نفی استعمال شده و تعمیم معنا را افاده می‌کند، ولی با تکیه بر روایات، بر مصداق «شرک»‌ حمل شده است. در این مقاله دلایل هر دو دیدگاه، یعنی «تعمیم» و «تخصیص» معنای کلمه «ظلم» معرفی و ارزیابی شده و در اثنای مباحث، اثرپذیری دیدگاه تخصیص از «حدیث‌سالاری» مطرح و مورد نقد قرار گرفته است. روش پژوهشی در این تحقیق، کیفی از نوع توصیفی - تحلیلی بوده و با هدف بررسی و اثبات تعمیم معنا برای کلمه «ظلم» در سوره انعام و نقض تخصیص آن بر یک مصداق صورت گرفته است.

هدف پژوهش نقد و بررسی ترجمه های سوره های النور و لقمان انتخاب ترجمه ای سلیس و علمی و در خور متن شریف قرآن کریم می باشد. روش پژوهش بررسی علمی و ادبی ترجمه ها بر اساس صنایع و علوم بلاغت٬ یشه یابی افعال و الفاظی که دارای معانی متعدد و مشابه بوده و انتخاب بهترین و دقیق ترین معنی با توجه به کاربرد لفظ در آیه مربوطه می باشد. نتیجه کلی با نقد و بررسی ترجمه ها٬ به یک ترجمه کاملا دقیق نتوانستیم برسیم و در کل یک ترجمه باکمک اساتید محترم آقایان همامی و دکتر حجتی در سوره های النور و لقمان به مرحله اتمام رسید.