جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

رابطه میان دین و سیاست که در زمانه ما به رابطه میان اسلام و دموکراسی (مردم سالاری) تقلیل یافته از جمله موضوعاتی است که مورد عنایت اندیشمندان دین و سیاست بوده است. این رابطه گاه از دریچه ای درون دینی مورد توجه قرار گرفته و گاه نگاهی برون دینی به آن شده است. در این عرصه رویکرد متکلمان جدید به این رابطه با تقابل ها و تعارضاتی همراه بوده است. از جمله این متفکران عبدالکریم سروش است که دیدگاه های او با تطورات و تحولات چندی مواجه بوده است. از نظر سروش بحث از اسلام و دموکراسی نباید در داخل دین رسمی بلکه باید از بیرون صورت گیرد و تا زمانی که این مسأله در سطح تئوریکی بسیار عمیق حل نشود نشان دادن هر نوع سازگاری یا ناسازگاری بین اسلام و دموکراسی مبتنی بر حقوق اسلامی یا از راه اصلاح نهادها و سنت های قدیمی ناقص می ماند. در این مقاله با واکاوی مختصر ایده سروش، با روش مطالعه تطبیقی تلاش می کنیم به این پرسش اساسی پاسخ دهیم که جایگاه دین در سیاست از منظر برون دینی چه ویژگی هایی دارد.

نوسبام به دنبال ابتناء اخلاق بر عواطف است. به نظر می رسد که عشق به عنوان یکی از حالات عاطفی مهم علاوه بر اینکه حسد و انتقام را به همراه دارد با اصول اخلاقی لیبرالیسم نیز همخوانی ندارد. به زعم نوسبام اصول اخلاقی ای که عشق باید با آنها همخوانی داشته باشد تا گزاره های کلی اخلاق که بر عواطف مبتنی هستند صادق باشد، عبارتند از روابط متقابل، فردیت و شفقت. او به دنبال یافتن روایتی از عشق است که این اصول را به همراه آورد. به همین دلیل پس از بررسی روایات مختلف فلاسفه و نویسندگان مختلف درباره ی عشق، هر نوع استعلا در عشق را مورد انتقاد قرار داده و معتقد است تنها راهی که از طریق آن می توان در روابط عاشقانه فردیت معشوق را محترم شمرد و احترام متقابل را رعایت کرد این است که از عشق ورزیدن به دنبال هدف دیگری نباشیم و معشوق را ابزار حصول آن هدف قرار ندهیم. به زعم او به این ترتیب شخص تنها به عمل معاشقه ی اندیشیده و به دنبال سلطه بر معشوق نیست، تا حسد و انتقام را به همراه داشته باشد. دراین مقاله تلاش کردیم تا با توجه به دیدگاه صدرالمتالهین که توجه به فردیت و واقعیت وجودی افراد و در نتیجه عشق غیر ابزار گرایانه را تنها در گرو عشق به وجود موجودات و مشاهده عین ربط بودن ماسوی میداند، دیدگاه مارتا نوسبام را مورد نقد و ارزیابی قرار دهیم.

هدف از این پایان نامه بررسی مفهوم عدالت در قالب یک نظام مرتبط اجتماعی و سیاسی در اندیشه سیاسی شیعه با تاکید بر سیره و دیدگاه امیر المومنین علی (ع) است لذا سعی در پاسخ یابی به سوالاتی چون مفهوم عدالت در اندیشه سیاسی شیعه چیست ؟ ابعاد و انواع مختلف عدالت در اسلام کدام است و کدام یک در فرهنگ سیاسی قابل استفاده است ؟ کششهای اساسی شیعه در ارتباط با مفهوم عدالت در چه چارچوبهایی معنا دار می شود؟ علل اهتمام اسلام خصوصا" شیعه به مقوله عدالت چیست ؟ را دارد براساس فرضیه هاهی تحقیق عدالت از مفاهیم پایدار در اندیشه سیاسی است . اینکه عدالت انواع مختلفی دارد که هر نوع معنای متفاوتی عرضه می کند که برای تحقق مفهوم سیاسی آن باید آن را از دیگر حوزه ها متمایز ساخت . اینکه مفهوم عدالت میان دو اندیشه سیاسی شیعه و سنت مورد اختلاف بوده که این تفاوت نگرشها موجب تمایز انواع حکومتهای آنها شده است و عدالت در اندیشه شیعه مفهومی آرمانی است که شعار اساسی شیعه در طول تاریخ و مبنای مبارزات بوده است . اساسی ترین مفهوم مبنایی شیعه عدالت است و فلسفه تشکیل حکومت برای تحقق یا احیای عدالت بوده است تحقیق حاضر که به روش کتابخانه ای انجام یافته مشتمل بر چهار فصل است فصل اول شامل مقدمات ، تاریخچه و کلیات است فصل دوم مفهوم عدالت از دیدگاه قرآن و سنت است که مفهوم عدل در قرآن ، اقسام عدالت درقرآن ، رابطه عدل و قسط ، رابطه عدل و ظلم ، رابطه عدل و مساوات ، رابطه عدل و انصاف و مفهوم عدل از دیدگاه معصومان (ع) بررسی می گردد فصل سوم مفهوم عدالت از دیدگاه امیرالمومنین علی (ع) بررسی می گرد که شامل علی (ع) معیار عدل ، نمونه هایی از عدالت علی (ع) ، تعریف عدالت از دیدگاه علی (ع) ، رابطه عدل و ظلم از دیدگاه علی (ع) ، رابطه عدل و بخشش ، رابطه عدل و عقل ، رابطه عدل و حق از دیدگاه علی (ع) بررسی می گرد فصل چهارم مفهوم عدالت در فلسفه و فقه اسلامی را در دو بخش بررسی می کند . در فصل نخست عدالت در فلسفه اسلامی از دیدگاه فارابی ، عامری ، رازی ، ابن سینا و خواجه نصیر طوسی است و در بخش دوم گزیده ای در باب عدالت از دیدگاه فقهای شیعه است براساس نتایج حاصل از تحقیق آنچه در اسلام و به ویژه تشیع به عنوان عدالت مطرح می گرد ارتباط کاملا" مستقلی با مفهوم حق دارد و اگر بتوان نظامی از عدالت را طراحی کرد عدالت در راستای ایفای حقوق افراد معنا دار می گردد در بسیاری از آیات و روایات ، تلاش شارع بر این بوده که حق افراد به ایشان ظباز گردد و در ابعاد مختلف اقتصادی ، سیاسی ، حقوقی و قضایی حق محور انتخابها و بخشش ها قرار گیرد .