جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

فضای مجازی به عنوان «رسانه الکترونیکی که از طریق آن اطلاعات ایجاد، انتقال، دریافت، ذخیره، پردازش و حذف می‌شود»، زندگی بسیاری را در زمینه­های مختلف، از روابط اجتماعی گرفته تا اقتصاد، سرگرمی و آموزش، شکل می‌دهد و با توجه به نیازهای متغیر افراد، کارکردهای مختلف به خود می‌گیرد. امروز فضای مجازی و رسانه­های اجتماعی به لحاظ تأثیرگذاری، از چارچوب­های مجازی فراتر رفته و بر جهان فیزیکی و اجتماعی تأثیر می‌گذارد. فضای مجازی با تغییر فرهنگ و اجزای آن در عصر دیجیتال، اشکال فرهنگی جدیدی را ایجاد می‌کند. دین‎داری نیز که یکی از اجزای مهم تجلیات فرهنگی و اجتماعی است، در این فرایند تحت تأثیر قرار می‌گیرد. مقاله حاضر با توجه به این واقعیت، به‎منظور شناسایی دامنه و ابعاد تأثیرگذاری فضای مجازی بر دین‎داری (هدف)، مسئله نقش و تأثیر فضای مجازی در تحول دین‎داری را مورد پرسش قرار داده (پرسش) و با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی و رهیافت ‌هایدگری و بودریاری (روش) دگرگون شدن برداشت از حقیقت و امر قدسی، هویت دینی، مرجعیت دینی، مفهوم عفت و مصرفی شدن امر دینی را به‎عنوان مؤلفه­های دین‎داری که تحت تأثیر فضای مجازی تحول یافته­اند، معرفی کرده (فرضیه) و به نتیجه سکولار بودن بالذات فضای مجازی دست یافته است (یافته).

جمهوری فدرال نیجریه طی سال‎های اخیر، از جهات مختلف اقتصادی و فرهنگی به‎عنوان یکی از قدرت‎های نوظهور جهانی لقب گرفته است. بااین‎حال، این کشور همواره عرصه کشمکش پایان‎ناپذیر پیروان ادیان و مذاهب بوده است. طی سی سال اخیر، این کشور با انبوهی از نوکیشانی که مذهب تشیع را برگزیده‎اند، روبه‎رو شده است . ظهور و بروز این اقلیت جدید و نحوه برخورد دولت با آنها و نگرانی از آینده این نوکیشان طی این سال‎ها، همواره مورد توجه بسیاری از اندیشمندان مطالعات ادیان و مدافعان حقوق بشر بوده و هست. در این نوشتار ضمن ترسیم تصویری از وضعیت اجتماعی- اقتصادی کنونی نوشیعیان، با تحلیل داده‎های تاریخی و تجربی و با روش توصیفی- کتابخانه ای، راهکارهایی برای توسعه و تعمیق این جنبش نوپا در کشور نیجریه ارائه شده است.

بازگشت قوی دین به عرصه‌های اجتماعی طی سال‌های اخیر، آیندۀ دولت‌های سکولار را به «میزان توانایی مدیریت آنها در مواجه با دینداران» گره زده است؛ برخی دولت‌های سکولار ارائه‌ی هدفمند «آموزش‌های دینی» را بهترین مسیر برای همزیستی مسالمت‌آمیز دینداران می‌دانند و برخی دیگر این آموزش‌ها را مانعی در مسیر مدرنیته معرفی می‌کنند که باعث بروز اختلافات و تکه‌تکه شدن جامعه می‌شود. قضاوت کلی دربارۀ وضعیت آموزش‌های دینی در کشورهای سکولار نادرست است و گریزی از «مطالعه موردی کشورها» در این خصوص نیست. سؤال اصلی این نوشتار این است که «آموزه‌های دینی، به‌ویژه آموزش‌های اسلامی» در کشور غنا به عنوان یکی از کشورهای پیشگام در ارائۀ آموزش‌های دینی توسط دولت سکولار چگونه است؟ روش تحقیق در این پژوهش تحلیلی−توصیفی است و اطلاعات مورد نیاز عمدتا با روش کتابخانه‌ای و نیز بررسی‌های میدانی جمع‌آوری شده است. براساس یافته‌های تحقیق دولت غنا راهی بین دو رویکرد «تعلیم دربارۀ تعهد» و «تعلیم از روی تعهد» را برای ارائۀ آموزش‌های دینی برگزیده است. ضمن اینکه دولت سعی می‌کند فعالیت مدارس و مراکز دینی را در چارچوب و ساختارهای مشخصی آزاد بگذارند. آشنایی با رویکردها و سیاست‌های آموزشی این کشور، باعث ایفای نقش فعال‌تری در حوزه آموزش دینی برای تحقق اهداف بین‌المللی جمهوری اسلامی ایران می‌شود.