جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

حقوق در نظر گرفته شده برای انسان در اعلامیه جهانی حقوق بشر، برخی اندیشمندان دینی را به این امر سوق داده است که نوع نگاه به این مفهوم و مفاد حقوقی مطرح در آن، بدون فهم صحیح مبانی دین و بدون در نظر گرفتن مصالح دنیوی افراد بسیار ابهام آفرین است. در این میان برخی متفکران پایبند به سنت نظیر سید حسین نصر از موضع تصوف و عرفان و برخی نظیر مصباح یزدی از موضع فقه و اصول، فعالانه و با اجتهاد و استنباط های جدید و فتاوی، نسبت به مسائل فکری و اجتماعی روز مسلمانان برخورد می کنند و حتی دارای مواضع سیاسی نسبت به مسائل داخلی و بین المللی می باشند که از مهم ترین آن ها مقوله حقوق بشر است. مسئله اصلی پژوهش حاضر، بررسی تاثیر فهم مدرنیته بر مسئله حقوق بشر در اندیشه سیاسی محمدتقی مصباح یزدی و حسین نصر است و در صدد پاسخ گویی به این سوال هستیم که مفهوم مدرنیته و نوع فهم از این پدیده، چه تاثیری بر مسئله حقوق بشر در اندیشه آیت الله مصباح یزدی و حسین نصر داشته است؟ فرضیه تحقیق حاضر این است که، واکنش سید حسین نصر و آیت الله محمدتقی مصباح یزدی به مقوله مدرنیته منفی است؛ هر دو ضمن رد مدرنیته، برای فهم حقوق بشر به آموزه های اسلام مراجعه می کنند و قرآن و سنت را مهم ترین منبع استنباط در زمینه حقوق بشر می دانند.به رغم این نقطه اشتراک اما هر دو اندیشمند معاصر مسلمان، دو نوع خوانش متفاوت نسبت به این مقوله دارند. پژوهش حاضر با رویکردی تطبیقی و با استفاده از روش هرمنوتیک قصد گرای اسکینر انجام می شود. شیوه جمع آوری داده ها نیز در این پژوهش به صورت اسنادی و کتابخانه ای است.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

پس از وقوع انقلاب ژانویه 2011 در مصر، حسنی مبارک از قدرت کنار گذاشته شد و در انتخاباتی آزاد، اسلام گرایان و در مرکز آن ها، اخوان المسلمین توانستند با کسب اکثریت آراء، در صدر قدرت سیاسی قرار بگیرند، اما چیزی نگذشت که دولت و سایر نیروهای اجتماعی، در مقابل هم قرار گرفتند و سرانجام، ارتش به عنوان سازمان یافته ترین و منسجم ترین نهاد در جامعه مصر، از وضعیت موجود استفاده کرد و در نقش منجی ملی با انجام کودتا، تمامی منابع قدرت را قبضه کرد. به نظر می رسد چنین وضعیتی با جامعه پره تورین مورد نظر ساموئل هانتینگتون سنخیت های فراوانی داشته باشد. ویژگی بارز چنین جامعه ای، رویارویی و برخورد مستقیم و عریان گروه های اجتماعی سیاسی شده و متخاصمی است، که هر نوع مذاکره و سازشی را پس می زنند و هیچ قاعده بازی توافقی یا سازوکار مشترکی برای حل منازعه را نمی پذیرند. بر این اساس، پژوهش حاضر می کوشد با بهره گیری از چهارچوب مفهومی و نظری پره توریانیسم هانتینگتون، ضمن تشریح ویژگی های ساختاری جامعه مصر و همچنین نوع مناسبات و کنش سیاسی گروه ها و نیروهای اجتماعی آن، که پیوسته سعی در کنار زدن یکدیگر از صحنه سیاست مصر داشته اند، پدیده خشونت سیاسی را پس از وقوع انقلاب در این کشور تبیین نماید.

رادیکال از واژهRadixبه معنای ریشه است و نظر کسانی را که خواستار تغییر اساسی و سریع در جامعه هستند می‌رساند. این اصطلاح هر عمل و نظر سیاسی و اجتماعی را که خواهان تغییرات فوری و قاطع در نهادهای اجتماعی است، در بر می‌گیرد. همچنین اصطلاح رادیکالیسم در باب کسانی اطلاق می‌گردد که از موسسات سیاسی و اجتماعی موجود ناراضی باشند. آن‌ها عموماً طالب تغییرات اجتماعی و در هم پاشیدن اوضاع حاضر و تأسیس موسسات سیاسی، اجتماعی و اقتصادی شایسته‌تری هستند. با بررسی جامعه ایران از دهه 1340 به بعد شرایط خاصی از نظر سیاسی، اجتماعی-اقتصادی و فرهنگی (مدرنیزاسیون) بر کشور حکمفرما شد که تغییرات گسترده‌ای را در سطح جامعه به وجود آورد و موجی از مخالفت‌های گسترده‌ای را از سال 1340 به وجود آورد که همگی سبب نوعی رادیکالیسم سیاسی شد. یافته‌های پژوهش حاضر نشان می‌دهد، اجرای سیاست‌-هایی چون؛ بی‌اعتنایی به مذهب و روحانیت، ترویج و تبلیغ فرهنگ غربی و موارد دیگر سبب نوعی رادیکالیسم سیاسی شد. لذا ظهور جنبش‌های اسلامی ویژگی عمده این مقطع از تاریخ معاصر ایران است. سوال اصلی ما در این تحقیق این است که چرا رادیکالیسم سیاسی در میان نیروهای اسلامی در دهه‌های 40 و 50 شیوع پیدا کرده است؟ به نظر می‌رسد فرضیه ما در این تحقیق می‌تواند این باشد: ماهیّت، ساختار و عملکرد (نوسازی ناموزون) نظام سیاسی پهلوی دوم موجب به وجود آمدن رادیکالیسم سیاسی میان گروه‌های سیاسی اسلامی در دهه‌های 40 و 50 شده است بنابراین تلاش می‌گردد از منظر جامعه شناسی سیاسی و تاریخی این موضوع مورد بررسی و تحلیل قرار گیرد.