جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جان دیوئی، فیلسوف و مربی پراگماتیست و بقول خودش ابرارگرایی آمریکائی است وی معرفت را حاصل تحقیق می‌داند، روش و مراحل تحقیق مورد نظر او، همان روش و مراحل تفکر یا تجربهء منطقی است . و تفکر منطقی عبارتست از جریان بررسی فعال، دقیق و مداوم هر عقیده یا هر شکل مصور از دانش ، در پرتو زمینه‌هائی که از آن حمایت می‌کنند و نتایج بیشتری که از آن حاصل می‌شود. و این نوع تفکر یا تجربه در موقعیتی که حاصل تعامل فرد تا محیط می‌باشد، تحقق می‌یابد. تفکر منطقی دارای دو حد پیش از تفکر منطقی و بعد از تفکر منطقی می‌باشد و در بین این دو حد مراحل پنجگانهء الف - تشکیل عقیده یا اظهارنظر. ب - عقلانی یا هوشمندانه کردن مشکل و تبدیل آن به مسئله‌ایکه باید حل شود ج-تشکیل عقیدهء هدایت‌کننده یا فرضیه د- استدلال کردن ه- آزمون فرضیه بوسبهء عمل، وجود دارد. منطق دیوئی، همان منطق تحقیق یا تفکر منطقی است ، و روش آن، فرضیه‌ای قیاسی می‌باشد. تربیت و تدریس مبتنی بر معرفت‌شناسی دیوئی، براساس تفکر یا تجربهء منطقی طراحی می‌شود، و بر این اساس تدریس به صورت هنرمندانه، غیرالقائی، پویا، فعال، محققانه، خودآموز، تعاملی، باز، ادراکی، اکتشافی، خودبرانگیخته، انعطاف‌پذیر، مسئولانه، مبتنی بر تحلیل و ترکیب و واقع‌بینانه درمی‌آید. اگر الگوهای تدریس ، صرفنظر از الگوهای مبتنی بر تئوری شرطی شدن، مخصوصا الگوهای بروس‌جویس و مارشاویل، به طور کامل یا نسبی، به نحوی متاثر از تفکر منطقی است و یا مراحلی از آن را دربردارد. دستاوردهای این پژوهش نشان می‌دهد که جریان تربیت و تدریس همچنانکه الفردنورث وایتهد نیز بر آن تاکید می‌کند. باید با تفکر و تحقیق آغاز و به تفکر و تحقیق منجر شود. و یادآور می‌شود که این بررسی گامی است از گامهای مختلف جریان اندیشه که تا به حال برداشته شده و نهائی نیست ، و خود می‌تواند به گامها و تجربه‌های پربار دیگری در این زمینه منجر شود.

امروزه معرفت شناسی، از جایگاه ویژه ای برخوردار است. به طوری که مکاتب و رشته های مستقل معرفت شناسی به وجود آمده اند و دانشمندان زیادی به این مسأله توجه نموده اند از این رو این پژوهش به بررسی و مقایسه اندیشه های معرفت شناسی حافظ و گوته و همچنین به بررسی دیدگاههای آموزشی و دلالتهای تربیتی آنها و نقش عشق در معرفت شناسی آنها می پردازد.در فصل اول، به مقدمات و کلیات تحقیق اشاره شده است. در فصل دوم، پیشینه و ادبیات تحقیق و شرح حال حافظ و گوته و خلاصه ای از دیدگاههای معرفت شناسی و عرفانی آنها آمده است. در فصل سوم به روش انجام تحقیق و روشهای جمع آوری اطلاعات و محدودیتهای تحقیق پرداخته شده و سپس در فصل چهارم، با توجه به سوالات تحقیق، محقق در رابطه با مواردی همچون، دیدگاههای حافظ و گوته در رابطه با معرفت شناسی عرفانی و دلالتهای تربیتی آنها، روشهای مناسب آموزش از دیدگاه آنها، نقش عشق در معرفت شناسی و اهداف آن، پرداخته شده است و در نهایت، در فصل پنجم، به وجوه اشتراک و افتراق معرفت شناسی آنها و سپس به نتیجه گیری و پیشنهاد محقق در رابطه با دیدگاههای معرفت شناسی حافظ و گوته و دلالتهای تربیتی آنها پرداخته شده است.روش تحقیق، سندی تحلیلی و مقایسه ای استدلالی، با بررسی کتاب ها، آثار و مقالات و ... اظهار نظر دانشمندان دیگر در مورد معرفت شناسی حافظ و گوته است. در اندیشه های تربیتی این دو اندیشمند، همانندهای زیادی وجود دارد که عبارتند از :لزوم معرفت شناسی، نقش عشق در معرفت شناسی و روشهای مناسب آموزش که از جمله مبارزه با تزویر و ریا و دروغ و توجه به تزکیه نفس و اصالت روح و تربیت اخلاقی و اجتماعی و....هستند. در مواردی دیگر نیز، افتراق هایی در اندیشه های معرفتی آنها دیده می شود که از جمله عبارتند از: سبک و نوع شعر عرفانی، تقابل عشق و عقل. اما در نهایت و طبق یافته های تحقیق، در بررسی اصول (معرفت شناسی، لزوم آموزش صحیح و نقش عشق در معرفت شناسی)، هر دو توافق نظر دارند که این امر، محقق را بر آن داشت تا نسبت به تدوین این پژوهش اقدام نماید.