جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در این مقاله سعی می کنیم تا چهار شیوة تعریف مفهوم فراساختنی بودگی (conceivability) را بررسی، تحلیل، و نقد کنیم. در این بررسی نسبتاً تاریخی، جایگاه خاصی را برای دکارت، به عنوان نمایندة اصلی تعریف های شامل فهمیدن، قائل شده ایم. سپس، به تعریف های شامل باور پرداخته و با مطرح کردن و نقد یکایک آن ها، به تعریف های شامل اَنگارش (imagining) یک موقعیت (situation) پرداخته ایم و در انتها، تعریف های شامل احراز (verification) در جهان های ممکن سازگار و منسجم را بیان کرده ایم.

در این مقاله در پی ارائة تعریفی از دو مفهوم «فراساختنی بودگی» و «انگارپذیربودگی» هستیم. نخست حداقل های لازم برای یک تعریف از فراساختنی بودگی را بیان می کنیم و با اتخاذ دو پیش فرض، نگرة خود از فراساختنی بودگی را مطرح خواهیم کرد. در این مرحله دو راهبرد برای ترسیم تمایز میان دو فرایند «فراسازی» و «انگارش» طرح می کنیم، با واکاوی آن دو راهبرد تعریف های ایجابی از مفهوم های فراساختنی بودگی و انگارپذیربودگی ارائه خواهیم کرد، سعی می کنیم با برشمردن محدودیت های فراساختنی بودگی، دو رویکرد «وسیع» و «باریک» به آن را بررسی، و تعریفی سلبی از فراساختنی بودگی و انگارپذیربودگی ارائه کنیم. درنهایت ماحصل دو تعریف ایجابی و سلبی را در یک تعریف خلاصه می کنیم. مقاله را با بررسی میزان تأمین حداقل های لازم برای یک تعریف از فراساختنی بودگی توسط نگرة ما به پایان می بریم.

محور اصلی این پایان‌نامه بررسی نسبت میان منطق موجهات و آموزه فلسفی-متافیزیکیِ ذات‌گرایی است. منطق صوری موجهات مبتنی بر سمانتیک استاندارد کریپکی، در معرض این اتهام قرار دارد که متعهد به آموزه‌ی فلسفی ذات‌گرایی است و پژوهش حاضر ضمن ارایه توضیح مختصری از مفاهیم رایج در متافیزیک موجهات، به بررسی این امر می‌پردازد.در ذیل این بررسی، برخی از تقریرهای متنوع از ذات‌گرایی شرح داده شده‌اند. ذات‌گرایی ارسطویی یکی از مهم‌ترین این تقریرها محسوب می‌شود. استدلال شده است که این قسم از ذات‌گرایی قابل تطبیق با منطق موجهات نیست. کواین، از مهم‌ترین چهره‌های منطقی و فلسفی معاصر،مدعی التزام منطق موجهات به ذات‌گرایی است و هم منطق موجهات و هم ذات‌گرایی را مورد انتقادات گوناگون قرار داده است. در این پژوهش استدلال‌های کواین مورد شرح و تفصیل واقع شده‌اند و برخی از پاسخ‌های مهمی که به این انتقادات مطرح شده‌، مورد ارزیابی قرار گرفته‌اند. نقد و بررسی برخی از تقریرهایی از ذات‌گرایی که بر مبنای منطق موجهات خصوصا وجه شیءای(De Re) پی‌ریزی شده‌اند، نیز بخشی از این رساله را تشکیل می‌دهد.در نهایت کوشیده‌امتا نشان دهم که منطق موجهاتِ مبتنی بر سمانتیک استاندارد کریپکی، ملزم به پذیرش ذات‌گرایی است و البته ذات‌گرایی (حداقل در برخی تقریرهای آن)آموزه‌ی فلسفی معنادار و قابل دفاع است.نشان داده‌ام که برخی از پاسخ-هایی که به انتقادات کواین علیه موجهات و ذات‌گرایی، مطرح شده‌اند، توانایی حل مشکلات مطرح شده در انتقادات کواین را دارند اما این پاسخ‌ها متکی بر پیش فرض‌هایی هستند که در فلسفه کواین قابل پذیرش نیستند؛ لذا نمی‌توان در نظام فلسفی کواین، جایی برای منطق موجهاتِ مبتنی بر سمانتیک کریپکی و آموزه فلسفی ذات‌گرایی گشود.