جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
مرور > مرور پدیدآورندگان
>
بیگلری, مجتبی (استادیار گروه الهیات، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه رازی، کرمانشاه), 1339ش.
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 29
فرجام نفوس ناقصه از دیدگاه ابن سینا
نویسنده:
زهرا کهریزی ، عباسعلی منصوری ، مجتبی بیگلری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF مراجع
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
سرنوشت نفوس ناقصه (کودکان، دیوانگان و ابلهان) از چالش‌برانگیزترین مباحث معاد است که از دیرباز ذهن فلاسفه را به خود مشغول داشته است؛ زیرا هر جوابی که به این مسئله داده شود، با مشکلات خاص خود مواجه است. اگر برای این نفوس قائل به معاد شویم، آنگاه تبیین نحوه ثواب و عقابِ این نفوس دشوار است و اگر معاد این نفوس را نفی کنیم، آنگاه هم با برخی تصریحات دینی ناسازگار است و هم با برخی آراء فلسفی که این نفوس را صاحب نفس مجرد می‌دانند. هدف این مقاله، بررسی دیدگاه ابن سینا در مورد سرنوشت این نفوس است. هرچند ابن سینا معنای دقیق و گستره مفهوم «نفوس ناقصه» را روشن نساخته است، اما به صراحت در کتاب‌های متعددش به این بحث ورود نموده است و معتقد است که معاد همگانی بوده و نفوس ناقصه را هم شامل می‌شود. مبانی انسان‌شناسی شیخ، این دیدگاه او را پشتیبانی می‌کنند. اما در باب کیفیت حشر و جایگاه این نفوس در آخرت، کلمات ابن سینا مذبذب است؛ گاه موافقِ کسانی است که معتقدند این نفوس پس از مرگ به افلاک می‌پیوندند، گاه سرنوشت نفوس ناقصه را به رحمت واسعه الهی ارجاع می‌دهد، گاه نفوس ناقصه را در گروه سعادتمندان قرار می‌دهد، گاه این نفوس را نه اهل سعادت می‌داند و نه اهل شقاوت، و گاهی مفهوم نفوس ناقصه را تعمیم داده و در تلفیق با نگاه خوشبینانه‌اش به مسئله نجات، اکثر انسان‌ها را ذیل این مفهوم قرار می‌دهد.
صفحات :
از صفحه 237 تا 260
مشخصات اثر
بررسی تطبیقی حقوق غیر مسلمانان در قرآن و حقوق غیر یهودیان در تورات
نویسنده:
پدیدآور: هادی امجدیان ؛ استاد راهنما: مجتبی بیگلری
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
کلیدواژه‌های اصلی :
اصطلاحنامه علوم قرآنی
چکیده :
در عصر کنونی که همه انسان ها به دنبال احقاق حقوق خود هستند و تمامی رسانه ها و مکاتب بشری، دم از رعایت حقوق بشر می زنند، موج عظیمی از اسلام هراسی، مبنی بر اینکه اسلام دین شمشیر و خون ریزی است و برای دیگران حقی قائل نیست راه افتاده است. این تحقیق سعی نموده است که با هدف تبیین توجه قرآن کریم نسبت به حقوق انسان های غیر مسلمان و با تشریح رجحان دین اسلام نسبت به یهودیت در حوزه حقوق غیر هم کیشان، جامعیت دین اسلام را در این زمینه به اثبات برساند. بنابراین با رویکردی « تحلیلی- توصیفی» و با استفاده از منابع اسلامی و یهودی اعم از کتب، مقالات، سایت های معتبر، مجلات و ... و با محوریتِ تطبیقِ آیات قرآن کریم و تورات، انواع حقوق غیر هم کیشان در این دو کتاب آسمانی را بررسی نموده است. یافته های این پژوهش نشان داد که: هر دو کتاب آسمانیِ قرآن و تورات، حقوق مدونی را در قالب دستورات الهی برای غیر هم کیشان خود ترسیم نموده اند. در بعضی از این حقوق، هر دو کتاب نظراتی کاملاً منطبق بر یکدیگر داشتند. و در بخشی از حقوق، بین نظرات دو کتاب آسمانی، اشتراکات و افتراقاتی مشاهده شد. و در بخشی دیگر، فقط قرآن برای غیر هم کیشان حقوق را در نظر گرفته بود و تورات حقوق متناظر با آن را برای غیر یهودیان نپذیرفته بود. از پژوهش حاضر می توان نتیجه گرفت که: ا. اشتراکات این دو کتاب آسمانی در حوزه حقوق غیر هم کیشان نشان دهنده صدور آن ها از یک منبع وحیانی مشترک است. 2. نظرات قرآن در این رابطه، بسیار جامع تر و قابل اجرا تر از تورات است. 3. بعضی از نقض حق هایی که در مورد غیر یهودیان وجود دارد، خلاف عقل و فطرت بشری است و نشان دهنده تحریف در این کتاب آسمانی است.
مشخصات اثر
بررسی نظریه‌ی اطلاق یا نسبیت اخلاق از منظر قرآن و حدیث
نویسنده:
پدیدآور: مینا چهری استاد راهنما: مجتبی بیگلری ؛ استاد مشاور: سیمین اسفندیاری
نوع منبع :
رساله تحصیلی
کلیدواژه‌های اصلی :
اصطلاحنامه علوم قرآنی
چکیده :
یکی از موضوعات مهم مورد بحث در فلسفه اخلاق،اطلاق یا نسبیّت گزاره های اخلاقی ست. در نسیّت اخلاق صحبت از متغیر بودن خوبی یا بدی صفات و افعال اخلاقی در مکان یا زمان و شرایط متفاوت است. اطلاق اخلاقی نیز یا به معنای اطلاق کامل صفات وافعال اخلاقی ست یا در معنای اطلاق اصول و ارزش های اخلاقی به کار رفته است. یعنی این اصول اخلاقی است که در همه ی شرایط،مکان ها و زمان های گوناگون همواره ثابت بوده و دگرگون نمی شوند. گرایشاتی از این اندیشه را می توان درمیان مباحث متکلمان، عرفا و مفسران جست. در اسلام از همان اوایل با عناوینی همچون: مسئله ی جبر یا اختیار در افعالانسان، بحث در عدل و خالقیت و اراده ی خداوند، حُسن و قُبح عقلی یا شرعی، نیت و عمل صالح، بررسی دو مرتبه ی وجودی انسان و جاودانگی روح، فطرت الهی، تقوا، جاودانگی اسلام و نسخ ناپذیری دین و تنوع شرایع، مسائل مربوط به تقیه، توریه،شرایط و احکام مضطر و ترجیح قبیح بر اقبح مطرح بوده است. براساس تعاریف متفاوت هر مکتب یا فرقه ی مذهبی، برخی به اطلاق اخلاق و جمعی به نسبیّت آن معتقد شده اند.به رغم نقد و بررسی های عالمانه ی متخصصین دین و اخلاق در زمینه ی نسبیّت، امروزه با جلوه های جدیدی از نسبیّت اخلاقی مواجه ایم، مانند: مسئله ی مقتضیات زمان و نیازهای روز، نسبیت ادیان،پلورالیسم فرهنگی،نسبیت در آداب و قرار دادن عرف به عنوان یک منبع استنباط احکام با وجود تنوع و تضاد در آن. این رساله ضمن نقد و بررسی مهم ترین عوامل گرایش مکاتب و دیدگاه ها به نسبیت گرایی یا اطلاق گرایی کامل، به معیارهای سنجش و دستیابی به اصول مطلق اخلاقی از دیدگاه قرآن و حدیث_ دو منبع اصلی احکام اخلاقی_ می پردازد تا از این طریق کمک شایانی به حل این مسئله کند. توجه به فطرت الهی،عقل سلیم و دین توحیدی سه معیار ارائهشده توسط این رساله می باشد که با نگاه دقیق به مکاتب نسبیّت گرا واطلاق گرایی افراطی، به خوبی متوجه افراط و تفریط در این معیارهای سه گانه خواهیم شد. به نظر می رسد اگر بتوان این سه معیار را در افراد و جامعه تربیت و شکوفا سازیم،شخص به راحتی می تواند به اطلاق اصول و زیربناهای اخلاق حکم کند
مشخصات اثر
نقد و بررسی نسخ در اندیشه‌ی ابن‌المتوج
نویسنده:
پدیدآور: فاطمه احمدی مرزاله ؛ استاد راهنما: مجتبی بیگلری
نوع منبع :
رساله تحصیلی
چکیده :
روایات متعددی از ائمه مبنی بر اهمیت شناخت نسخ و پرهیز از اظهار درباره ی قرآن، فقه و قضاوت و... بدون شناخت آیات ناسخ و منسوخ نقل شده است. بنابراین هر اسلام پژوه، چه مفسر باشد یا فقیه و یا در منصب قضاوت نشسته و حتی متکلم اسلامی، بی نیاز از آگاهی از علم نسخ نیست.از این روست که بحث درباره ی ناسخ و منسوخ آیات، پیشینه ای به قدمت تاریخ اسلام دارد و اولین کتب مستقل در این زمینه در اوایل قرن دوم هجری تدوین شده است.موضوع نسخ، تعریف و مبانی و شرایط، امکان و وقوع و تعداد آیات منسوخ از جمله مباحثی است که مورد اختلاف نظر علمای اسلامی قرار گرفته است. در این رساله بر آنیم که پس از گذری کوتاه بر تعریف و نظرات علمای اسلام در مسئله نسخ، به بیان و بررسی آیاتی که ابن المتوج ادعای نسخ در آنها داشته است و نظرات و دلایل مخالفین و موافقین نسخ آن آیات را بیان نماییم.
مشخصات اثر
وجوه معنایی ریشه «ق و م» در قرآن و تفاسیر
نویسنده:
اعظم فرجامی ، مجتبی بیگلری ، مریم محمدیاری
نوع منبع :
نمایه مقاله
کلیدواژه‌های اصلی :
اصطلاحنامه علوم قرآنی
چکیده :
برخی وازگان قرآنی با معانی متفاوتی به کار می‌روند که معمولا در دانش وجوه و نظائر معرفی می‌شوند. ریشه «ق و م» از ریشه‌های پرکاربرد قرآنی است که حدود ششصد و شصت مرتبه مشتقات آن به کار رفته است. تعداد وجوه معنایی مشتقات ریشه «ق و م» در قرآن توسط برخی نویسندگان وجوه و نظائر به بیست و دو وجه می‌رسد. سیزده وجه را حیری، دامغانی و ابن‌جوزی به تنهایی، و بقیه وجوه را سه نویسنده، به صورت مشترک مطرح کردند. هسته معنای اصلی ریشه «ق و م»، ایستادن است که لغت‌شناسان به آن اشاره کردند. بررسی تفاسیر و سیاق آیات نشان داد بسیاری از این بیست و دو وجه به هسته معنایی بازمی‌گردند یا با آن ارتباط معنایی دارند. در این میان برای وجوه « الإتمام، الأمن و الدفن» با معنای اصلی ریشه، ارتباطی یافت نشد. پرکاربردترین مشتق این ریشه در قرآن، واژه «قوم» است که تعداد سیصد و هشتاد و چهار مرتبه تکرار دارد و معنای «جماعت» و گروه انسانی دارد.
مشخصات اثر
بررسی مبانی تفسیر قرآن در مکتب تفکیک و اخباریگری
نویسنده:
مجتبی بیگلری, الهه بانوی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده :
گروهی معتقدند که مهم‌ترین دستاورد اخباریان، یعنی تکیه بر روایات بدون نقد اصولی آن، در مکتب تفکیک بازسازی شده است، از این‌رو مکتب یادشده را نوعی اخباریگری جدید می‌شمرند. بررسی تطبیقی این دو دیدگاه می‌تواند ضمن ارائه مبانی فهم معارف هر یک، بیانگر میزان صحت و سقم این ادعا و نقاط افتراق و اشتراک آنها باشد. این بررسی به روش کتابخانه­‌ای، نشانگر آن بود که اخباریان در مواجهه با ادله اربعه، به‏ رغم تفکیکیان که برهر چهار رکن تکیه می‌کنند، تنها سنت را برگزیده‌اند. آنان معتقدند تنها معیار فهم معارف، احادیث ائمه: می‌باشد، اما احادیث نبوی همچون قرآن، فاقد حجیت ظاهری است. آنان عقل و اجماع را ساخته اهل تسنن دانسته، به آنها تمسک نمی‌جویند. نقطه اشتراک این دو مکتب، در تمسک به احادیث ائمه: منحصر می‏گردد که البته موضع­گیری متضادی که هر یک در زمینه بهره‏ گیری از احادیث در پیش گرفته‌اند، انتساب تفکیکیان به اخباریگری را خدشه‌دار نموده است.
مشخصات اثر
بررسی مقایسه‌ای مبانی معرفت شناسی و خداشناسی احمدبن حنبل و شیخ صدوق
نویسنده:
مجتبی بیگلری
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن بابویه، محمدبن علی: شیخ صدوق
چکیده :
در این پژوهش ، به تطبیق و مقایسه ی آراء و اندیشه های دو محدث بزرگ یعنی ؛ احمدبن حنبل و شیخ صدوق ، از دو مذهب بزرگ اسلامی پرداخته ایم . مباحث تطبیقی و مقایسه ای بدین معنایند که آراء مختلف دو یا چند اندیشمند و یا دویا چند مکتب فکری، مورد مقایسه و سنجش قرار می گیرند ، روش ما در این تحقیق ، استخراج آراء و عقاید این دو دانشمند نص گرا از میان آثار به جا مانده ی از ایشان ، روایات و احادیث نقل شده و معتمَد آنان و در برخی موارد، آثار شارحان اندیشه های آنها ، و آنگاه ، مقایسه و تطبیق یافته ها بدون هیچ قضاوتی و نقدی و گزینشی است . شیخ صدوق ، از نظر فکری ، متعلق به مکتب اخباریان متقدم قم و احمدبن حنبل هم، از بزرگترین محدثان و نص گرایان پیرو طریقه ی اصحاب الحدیث است . نگرش هر دو به اخبار و احادیث ، با اختلاف درجات ، تا حدودی یکسان است ، لکن پایبندی بی چون و چرای ابن حنبل به ظواهر نصوص و پرهیز از هر گونه تاویل و برداشت درایی در فهم آنها و اثبات معانی همه نصوص بر وجه حقیقی و نه مجاز ، او را از صدوق متمایز می سازد ، و به دلیل همین رویکرد خاص ، صعوبت استخراج آراء کلامی وی به روشنی قابل درک است . هرچند شیخ صدوق هم به مانند ابن حنبل ، هرگونه مباحثه و مجادله کلامی را در حوزه عقاید ممنوع می شمارد ، اما در مواردی بسیار به طرح این نوع از مباحث پرداخته که خود تفاوت مبانی معرفت شناسی آنان را از حیث حجیت عقل و اعتبار آن در فهم کتاب و سنت روشن می سازد.
مشخصات اثر
حکمت آزمونهای الهی در قرآن
نویسنده:
مجتبی بیگلری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه مجلسی: محمدباقربن محمدتقی مجلسی
چکیده :
در این نوشتار بر آنیم تا حکمت آزمونهای خداوند را دریافته و روشن سازیم که منظور او از امتحان انسان نه برای کسب خبر است که او دانای غیوب است و آگاه مضمرات قلوب، بلکه همه بندگانش و حتی پیامبران و اولیاء را در همه زمانها می آزماید تا تربیتشان کند، بر اساس عملشان داوری فرماید و پاک را از بدسرشت باز نماید. چگونگی و روند کلی این امر، در اینجا به تفصیل مورد بحث قرار گرفته است.
صفحات :
از صفحه 63 تا 74
مشخصات اثر
تحلیل زیارت غدیریه؛ امام علی(ع) در کلام امام هادی(ع)
نویسنده:
بهمن درخشان
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
یکی از راه‌های بیان حقایق دین در مکتب تشیّع، ادعیّه و زیاراتی است که از ناحیۀ معصومین(ع) صادر و به شیعیان تعلیم داده شده است، از مهمترین زیارات ائمه اطهار(ع) در نزد شیعیان، توجه و اهتمام به زیارت روز عید غدیرخم(زیارت غدیریه) است، این زیارت از امام دهم علی النّقی الهادی(ع) است و تاریخ صدور آن به سالی برمی‌گردد که معتصم عباسی آن حضرت را به بغداد احضار کرد، در این موقعیّت حضرت به زیارت امیرالمومنین(ع) تشریف فرما شدند، و یکی از کم‌نظیرترین زیارت‌نامه‌هایی را که بخشی از عقاید شیعه در آن مطرح است، بیان فرمودند.محتوای زیارت غدیریه، منبعی غنی از آیات قرآن و روایات در اثبات ولایت امام علی(ع) است، و می‌توان در یک نگاه اجمالی آن را بر سه محور تقسیم نمود: اوّل: آیاتی از قرآن کریم که در بیان فضائلِ امیرالمومنین(ع) نازل شده و امام هادی(ع) به آنها استشهاد می‌فرمایند. دوم: فضائلی که خودِ امام هادی(ع) در توصیف امام علی(ع)، متذکّر می‌شوند. سوم: ذکر بخش‌هایی از تاریخ زندگی امیرالمومنین(ع).مطالب این پژوهش در چهارفصل تنظیم شده است، فصل اوّل کلّیات است که به بیان مسأله و اهمیّت و اهداف تحقیق، اختصاص یافته؛ فصل دوم با عنوان مفهوم شناسی به ابعاد زیارت در اسلام و اهمیّت روز غدیرخم و همچنین منبع شناسی زیارت غدیریه می‌پردازد؛ و امّا فصل سوم به بررسی فضائل امام علی(ع) و مواردی از تاریخ زندگی ایشان و روایات وارده در زیارت غدیریه اختصاص یافته؛ فصل چهارم که فصل پایانی محسوب می‌شود، شامل استشهادات قرآنی امام هادی(ع)، مرتبط با فضائل و حقّانیّت ولایت امام علی(ع) است.
مشخصات اثر
آسیب شناسی تفاسیر علمی با تأکید بر تفسیر المنار رشید رضا و تفسیر پروتوی از قرآن آیت الله سید محمود طالقانی
نویسنده:
گلاب کریمی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
تفسیر علمی یکی از گرایش های تفسیری است که مفسرآن معتقد است قرآن کریم در بردارنده ی تمام یا برخی از علوم یا فرضیه های ی علمی است و درصدد تطبیق آیات قرآن بر کشفیات علمی جدیدو قدیم است این گرایش تفسیری در طول تاریخ موافقان و مخالفانی داشته است طرفداران این گرایش بنابر اهدافی همچون اثبات اعجاز علمی قرآن، رفع تعارض علم و دین و ....، دو طریقه اعتدالی و افراطی را در پیش گرفته اند. از جمله متقدمان معتقد به این گرایش، غزالی و در بین معاصران، طنطاوی را می توان نام برد. اما گروه مخالف با مطرح نمودن اشکالاتی مانند عدم اعتبار این شیوه از نظر لغوی و سبب نزول، تحول پذیری یافته های علمی و ... به انکار تفسیر علمی پرداخته اند، که این گروه شامل سنت گرایان افراطی همانند شاطبی و متجددگرایان دینی همچون امین خولی بوده اند. دراین میان رویکرد توافقی افراطی، زمینه ساز وقوع چالش ها و آسیب های تفسیر علمی گشت: که عبارت بودند از: مطلق انگاری علم، تعمیم نابه جا در یکی کردن کتاب تکوین وکتاب تشریع، زیاده گویی های علمی ، تطبیق های ناموزون و تحمیل های ناسازگارو ... .در این پژوهش با ارائه ی تعریف تفسیر علمی و معیار های تفسیر صحیح علمی به بررسی آسیب های وارده بر این گرایش تفسیری در المنار تالیف محمد رشید رضا و پرتویی از قرآن تالیف آیت الله سیدمحمودطالقانی پرداخته شده است .محمدرشید رضا که در واقع تکمیل کننده تفسیر المناربوده است که بعد از فوت استادش محمد عبده اقدام به ادامه کار کرده و تا زمان وفات دوازده جز ءاین تفسیر را به نگارش در آورده است از جمله مفسران معاصر و موافقان میانه رو در زمینه ی تفسیر علمی است که معتقداست اگر چه گوینده قرآن کریم آگاه به تمام علوم است اما در کلام خود به اندازه ضرورت تنها به برخی مطالب علمی اشاره کرده است . اما مولف تفسیرپرتویی ازقرآن این تفسیررا طی قریب به 40سال به رشته تحریردرآورده که در 6جلدوشامل تفسیر جزءسی ام وسوره های حمدوبقره وآل عمران و22آیه نخست سوره نساء است از جمله مفسران معاصروموافق درزمینه تفسیرعلمی است که در موارد متعددی از تفسیر، به تبیین آیات توسط یافته‌ها و فرضیات علمی می‌پردازد و تلاش می‌کند تا خواننده دریابد که میان قرآن و علم، تضاد و تناقضی وجود ندارد.واژگان کلیدی : تفسیر المنار، تفسیرپرتویی ازقرآن، تفسیر علمی، رشیدرضا، سیدمحمودطالقانی.
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 29