جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

عنوان نوشتاری که پیش رو دارید « قرب الهی از دیدگاه آیات و روایات» است. هدف از این پژوهش بیان تقرب به خداوند است که در سایه آن همه کمالات، زیبایی ها، لذت ها و سعادت ابدی به وجود می آید. ما در این پژوهش به دنبال این هستیم که بیان کنیم یک انسان چگونه و از چه راه هایی می تواند به خداوند تقرب پیدا کند. در آیات و روایات برای تقرب انواعی ذکر شده که نوع اول آن که تقرب خدا به بنده است، خدای متعال به واسطه بخشیدن نعمت ها و فیض رساندن به بنده به او نزدیک می شود. نوع دوم که تقرب بنده به خداوند می باشد که به واسطه آن انسان می تواند خود را در جوار قرب الهی نزدیک و زمینه رسیدن به کمال برای او فراهم شود. خداوند متعال برای دعوت بندگان به سوی خود با بیان های گوناگونی آن ها را مورد خطاب قرار داده و این سبب به وجود آمدن مراتبی برای قرب بندگان به خداوند گردیده است. شخص مقرب به مراتب قربش از اوصافی برخوردار می شود که متضمن آثاری در او می شود از جمله: بندگی خدا، خضوع و خشوع در برابر خداوند و اجتناب از گناه و تکبر و... عواملی باعث تقرب به خدا می شود از جمله: نماز، قرآن، عمل صالح، انفاق، جهاد در راه خدا و... و در مقابل موانعی هم در این راه ذکر شده از جمله: دنیاطلبی، پیروی از شیطان و هوای نفس و... می توان اشاره کرد. مقربان در قرآن از جایگاهی خاص برخوردار می باشد که از آن به عنوان حریم امن الهی یاد شده، به گونه ای که کسی که به خداوند نزدیک شود خداوند به او نظر رحمت می افکند و در نتیجه از عذاب دردناک نجات می یابد و غرق در نعمت های او می شود. مزیت این پژوهش در مقایسه با دیگر آثار در این است که مطالب را به صورت منسجمی در منابع مختلف قرآنی، روایی، اخلاقی گردآوری کرده و باعث می شود دستیابی به مطالب را راحت تر کند.

ماه رمضان، ماه روزه داری است و میلیون ها انسان رها شده لز بندگی نفس با خویشتن داری خودپایی افزونتر در سایه این تمرین انسان سازی برای دستیابی به جایگاه های بالاتر بندگی خدا تجربه می کنند. حداقل این تمرین ویژه، خودداری از خوردنیها و آشامیدنیها از سپیده صبح تا شامگاه و پرهیز از دیگر ممنوعات است، ماه رمضان یکی از راه هایی است که انسان ها را هدایت می کند. بخاطر همین اهمیت و موقعیت ویژه ای که فریضه روزه در میان احکام و فرائض اسلامی دارد بر هر مسلمانی لازم است که با ابعاد مختلف آن آشنا شود و اسرار و احکام آن را بیاموزد. در روزگاری که فساد از هر طرف بشریت را فراگرفته است و بشر شهوتران و جاه طلب، بیمار و ... نموده است نیاز شدید بشر به نیایش و عبادات به ویژه روزه را چند برابر می کند که انبیای الهی آن را به عموم مردم گوشزد کرده اند. حتی بسیاری از پزشکان بزرگ جهان متوجه فوائد بیشمار امساک و روزه شده و شخصیت های علمی و دینی آن سامان در سخنرانیها و مقالات متعدد به دفاع از آن پرداخته و فوائد آن بر روی جسم و روان قلم فرسایی کرده و می کنند که نمونه هایی از آن را در متن پایان نامه مشاهده خواهید کرد. ماه رمضان، ماه خیر و برکت و تحولات آسمانی است، زیرا که در فضای کشورهای اسلامی نغمه های آسمانی دعا و نیایش طنین انداز می شود. این ماه ، با عظمت و بهار عبادت و راز و نیاز با خداست. این ماه پر برکت امتیازات فراوانی دارد، از جمله آن ها : در قرآن این نام را برده شده. برتری ماه قمری بر ماه شمسی است. برتری ماه رمضان بر سایر ماه های قمری است. این ماه پر خیر و برکت اجر و پاداشی دارد برای روزه داران که در روز عید سعید فطر این اجر و پاداش به اوج خود می رسد. بدان امید که این نوشتار ره توشه ای باشد برای مبلغان و تذکری باشد برای روزه داران. انشاء الله واژگان کلیدی روزه ، صوم ، رمضان ، فطر ، زکاه و ... . اصطلاحات کلیدی واژه رمضان : 1 . شدت گرما. 2 . باران فصل پاییز که نرم است. 3 . پاک شدن روح از آلودگی گناه. 4 . یکی از نامهای خداوند است. واژه روزه : این واژه در زبان فارسی بکار برده می شود که به معنای : 1 . خودداری از خوردن و آشامیدن در طول روز است. 2 . خودداری از خوردن و آشامیدن در ماه مبارک و از فروع دین مقدس اسلام است. 3 . ترک و ایثار و تصفیه گویند. واژه صوم : این واژه در زبان عرب بکار برده می شود. از نظر لغوی : به معنای امساک است ؛ از نظر فهمی : به کسی که از سپیده دم تا غروب شرعی از مفطرات با قصد امساک نماید. از نظر شرعی : به معنای عبادتی است که در آن به خاطر بندگی خدا باید از اموری از قبیل خوردن و آشامیدن و اعمال غریزی، دروغ بستن به خدا و پیغمبر و ائمه معصومین و نظایر اینها از اول صبح تا غروب شرعی خودداری کرد و عمدا به آن ها دست پیدا نکنند.

موضوع تحقیق مفهوم شرح صدر در قرآن و سنت و اثرات فردی و اجتماعی آن است. واژه شرح صدر را هم از نظر لغوی و هم اصطلاحی بررسی می کنم. در این جا یک نمونه از آن معناها را بیان می کنیم. لغت شرح به عنای بسط و وسعت دادن و صدر همه یعنی سینه. و شرح صدر به معنای باز شدن سینه و برطرف ساختن دلتنگی و دلگیری است. یا به معنای افزودن حوصله و ظرفیت فرد. در اغلب تفاسیر هم دو معنا برای آن بیان شده بود و آنچه در سوره انشراح آمده بود را می گوییم. در تفسیر این سوره که در مورد پیامبر ( ص) است آمده که: منظور از شرح صدر گسترش و وسعت علمی آن حضرت است و یا گسترش تحمل و استقامت ایشان در برابر لجاجتها و کارشکنیهاست. این دو معنا بیان شد و مابقی موارد را در متن تحقیق می توانید بیابید. در بخش روایات هم بررسی در کتابهایی مانند بحارالانوار، اصول کافی، منتخب میزان الحکمه، نهج البلاغه و کتب دیگر انجام شده و روایات مربوطه بیان گردیده از جمله این احادیث روایتی از ابن مسعود است که از پیامبر ( ص) در مورد شرح صدر و نشانه های آن سؤال کرده و پاسخ حضرت به این سؤال که فرموده اند: هنگامی که نور به قلب انسان داخل شد، گسترده و باز می گردد. و در مورد نشانه ها هم می فرمایند: نشان آن توجه به سرای جاوید و جدا شدن از سرای غرور و آماده گشتن برای استقبال از مرگ پیش از نزول آن. در کتب اخلاقی معنایی بیان شد به این صورت که اگر صبر در پیشامدهای ناگوار و ناراحتی ها باشد آن را شرح صدر می نامند. این مطالبی که آمده مربوط به بخش اول و دوم تحقیق بود. در بخش سوم ابتدا آنچه مقدم بر شرح صدر است را بیان می دارد و بعد از آن نشانه های آن بیان می گردد. اما مقدم بر شرح صدر پاکسازی قلب و دل است و نشانه هایی که بر فرد می گذارد را از تفسیر مجمع البیان می گوئیم. در این کتاب این گونه آمده بود که: 1- درست اندیشی. 2- درست کرداری. 3- درست گوئی. 4- یافتن دلیل و بینه ای روشن که هم خود راه را بیابد و هم دیگران را راهنمایی کند. پس از آن راه رسیدن به این مقام و موقعیت بیان می گردد. بدین صورت که اگر فرد ارتباط با علما و صلحا داشته باشد، پرهیز از گناه و خوردن مال حرام کند و ... می توان به این مقام برسد. بخش دیگر هم در مورد سیاستمداران، معلمان و متعلمان است که وجود شرح صدر در هر کدام از آنها چه تأثیر مثبتی را بر جامعه دارد. در این قسمت بیان می داریم که در شرح صدر نکات زیادی نهفته است و اما طبق آنچه بدان رسیدیم در مورد آن خیلی سخن گفته نشده است. در این تحقیق سعی شده این لغت شناسانده شود و به کار برد آن در زندگی بیشتر توجه گردد. همچنین این تحقیق یک جمع بندی کلی است که شرح صدر را از تفاسیر، کتب روایی، اخلاقی و تاریخی در کنار هم آورده است که خواننده بتواند راحتتر تمام موارد را در کنار هم بیابید. به همین علت سعی شده در این تحقیق از کتب دست اول و مابقی کتابها استفاد شود و این موضوع از تمام جوانب مورد بررسی قرار گیرد. از نظر تحقیقی هم باید بگوییم، طبق بررسی که انجام گرفت فقط یک تحقیق در این زمینه شده بود که مفهوم شرح صدر را در آیات و روایات بیان کرده و پس از آن مسائل مختلفی در رابطه با این لغت بیان داشته بود. ولی چون این تحقیق را در اینترنت یافتم نتوانستم مطالب آن را حتی به صورت کلی بخوانم. در کتابخانه آستان قدس هم تحقیقی در این زمینه نبود.

موضوع این رساله نقش حضرت زینب در اسلام می باشد لذا عاشورائیان نام او را همراه با امام حسین می شناسند و مورخان او را شخصیت دوم واقعه ی کربلا دانسته و علمای اخلاق از عفت و تقوا و انقلابیون از نمونه بودن در پیام آوری و رسالت کربلا سخن به میان آورده اند و دنیای تشیع او را رمز پیروزی امام حسین و مدافع اسلام و ولایت حقه امامان می شناسند. هدف از این تحقیق شناختن و شناساندن هرچه بهتر شخصیت ایشان به عنوان یک الگوی نمونه است، زیرا او نوه ی پیامبر و دختر علی مرتضی و فاطمه ی زهراست. بدون شک او الگوی جاودانه برای زنان و دختران جوان می باشد. تحقیق پیرامون شخصیت فردی و اجتماعی و نقش آفرینی بعد از اسارت و ایراد خطبه های فصیح در سرنگونی حکومت یزید و درس آموزی از مکتب و منش او از جمله صبر و مقاومت، پیام رسانی، فداکاری ، ایثار و روحیه بخشی به بازماندگان شهدا و حفظ ارزشها و پایبندی به اصول حتی در شرایط اسارت است. در این زمینه منابع بسیار کمی و به سختی در دسترس قرار گرفته است وظیفه یک زن مسلمان در مواضع گوناگون چیست؟ در جائی که لازم است سخن بگوید و به مقتضای زمان سکوت کند. همچون حضرت زینب ($) که با معرفی و بیان آثار و پیامدهای جنایتی که دشمن در کربلا بر خاندان او روا داشت به مردم چهره ی واقعی حکومت را نشان داد و با ایراد خطبه در مکانهای مناسب و گوناگون ماندگاری نهضت عاشورا را به ارمغان آورد. و عظمت عاشورا برای همگان به اثبات رسانید. او که نخستین دختر باغ ولایت زینب کبری $ و نمونه بارز یک انسان کمال یافته که از نظر ایمان و تقوی و علم و معرفت و استقامت و شکیبایی و دیگر فضایل انسانی درخشیده و بزرگ قهرمان کربلا است. و می تواند هر بُعد از زندگی فردی و اجتماعی ایشان برای زنان با ایمان که در پی الگو شایسته هستند، معلم و مربی باشد. همانگونه که امام خمینی 1 راجع به عمل به تکلیف و عمل به وظیفه این توجه را داشتند. آن بزرگوار هم خودش روی این نکته شدیداً پای می فشرد و نسبت به تشخیص وظیفه و عمل به تکلیف حساس و دقیق بود و این درس بزرگی بود که از آموزگار بزرگ شهادت و شریک رسالت زینب کبری اسلام اش در حفظ و صیانت اسلام و صیانت از مرزهای دین فراگرفته بود و آن فداکاری و جانفشانی و بذل مال و ایثار همه هستی تا سرحد شهادت در میادین نبرد و ابداع پیام خون و حقگویی و افشاگری علیه باطل و رسوا کردن ستمگران فریبکار با تیغ زبان که ارزش و تأثیر کار زینبی ( تبلیغ ماهرانه) کمتر از کار حسینی در میدان جنگ نیست همانگونه که خطبه های حضرت زینب $ هم به همان مقدار تأثیر داشته و چهره ی واقعی یزیدان را آشکار ساخت و همگان را به فراگیری درس شجاعت و نترسی و وظیفه شناسی و دفاع جانانه از حق فرامی خواند و صحبتهایی که در بین راه ایراد شد خاندان وحی را معرفی نمود و در مقابل حکومت وقت ایستادگی کرده و تمام هستی خود را نثار راه حق تعالی نمود. واژه های کلیدی زینب، الگو، نقش، عقیله، صبر، وظیفه، کربلا

یکی از مباحث مهم و اساسی و در عین حال ضروری بحث از عبادت و عبودیت می باشد. در اسلام عبادات گذشته از اصالتی که دارند جزء برنامه تربیتی آن محسوب می شود و اصالت داشتن عبادت به معنی این است که با قطع نظر از هر جهتی، خود جزء اهداف خلقت است. «و ما خلقت الجن و الانس الا لیعبدون » « جن و انس را نیافریده ام جز اینکه مرا عبادت نمایند.» و شکی نیست که خلقت بدون غرض نبوده و عرض از آن منحصرا عبادت و پرستش و به تبع آن رحمت و مغفرت و ... از سوی خداوند نسبت به عالمیان می باشد. عبادت و عبودیت، تنها راه تقرب به خدای سبحان است و در واقع طریقی برای تکامل بشر می باشد. خداوند بزرگ به مقتضای ربوبیت خود برای تربیت و رساندن بشر به کمال شایسته خود یک سلسله عبادات و وظایف اخلاقی معین فرموده است تا در سایه عمل، به کمالی که برای او پیش بینی شده است برسد. انبیاء و سفیران الهی نیز این کمال را تنها در عبودیت و بندگی، خلاصه نموده اند و آنچه نزد محبوب ما اهمیت دارد تعبد و بندگی خالصانه ما در نزد اوست و این که آنگونه باشیم که خدا می خواهد نه آن گونه که خود می خواهیم و آن کس که راه خاص یا روش مخصوصی را برای عبادت خدا ابلاغ می کند، اسیر شرک روشن می شود و چنین شخصی اله خود را همان هوای خویش اتخاذ کرده است. و بدانیم که پرستش و اطاعت ظاهری، اگر بدون تسلیم و پذیرش قلبی باشد، بی ارزش است. بنده باید تسلیم محض و بی قید و شرط امر خدا باشد و در برابر فرمان الهی و دین خدا، سلیقه ها و خواسته های شخصی را کنار بگذارد؛ که این تسلیم همان عبودیت می باشد که فلسفه عبادت است. ریشه استکبار و اعراض مردم از دعوتهای انبیاء آن بوده است ک حالت تسلیم و عبودیت نداشته اند و تابع خواسته دل بودند. از نظر مکتب انسان ساز اسلام، عبودیت می تواند در همه افعال و رفتار انسان نمایان شود به گونه ای که تمام انانیتها و خودگرائی ها در او شکسته شود و التفاتی جز به ذات حق تعالی نداشته باشد. اگر انسان خود را در دایره بندگی خداوند قرار دهد، آثار و برکات آن را در تمام مراحل زندگی خود مشاهده می نماید و از مهمترین دستاوردهای عبودیت، آزادگی است: زیرا لازمه عبد خدا بودن رهایی از عبودیت دیگران است و وقتی آدمی به بندگی واقعی خدا در آید تمام امید و آرزو و آرمان خود را در او و از او می بیند، تا جایی که خداوند گوش او می شود تا بشنود و چشم او می شود تا ببیند و زبان او می شود تا صحبت نماید و همه زندگی او رنگ و بویی خدایی می گیرد. البته روح انسان در این راه، لحظه به لحظه در معرض خطرات و تهدیدات است و همانگونه که عواملی چون فطرت و عقل انسان را به سوی عبادت و تکامل سوق می دهند، عواملی نیز مانند شهوت، هوای نفس، تکبر، عجب و ... انسان را از عبادت باز می دارد و بزرگترین آنها، شرک می باشد. اما اینگونه نیست که انسان توانائی مقابله با آنها را نداشته باشد، بلکه می تواند با دانش وآگاهی و درخواست یاری و توفیق از خدا و توکل و پشتکار و جدیت در این راه عوامل زیانبار را کنار نهد و به طور خلاصه باید گفت که محافظ روح و قلب انسان چیزی جز ایمان نیست؛ آن ایمانی که عمل به همراه داشته باشد، روح این عمل هم با عبودیت قرین باشد. از طرف دیگر، اگر انسان به حقیقت عبادت و کُنه عبودیت پی برده باشد، هرگز آنها را به شرک آلوده نمی کند. پس باید عمل کرد و قلبها را تزکیه و تصفیه نمود، چرا که رستگاری فقط در سایه این موارد حاصل می شود. خدایا چنان کن سرانجام کار تو خشنود باشی و ما رستگار

توکّل ، تکیه ی مؤمن بر علم و قدرت بی نهایت الهی در امور خویش است . متوکّل علاوه بر به کارگیری اسباب ، در حقیقت به قدرت و اراده ی الهی تکیه دارد و تأثیر اسباب را متأثّر از اراده ی خالق می داند ، امّا چنین بینشی مانع از به کارگیری اسباب و وسایط برای رسیدن به مقصود نگردیده ، وی را از تلاش و کوشش باز نمی دارد . توکّل در حقیقت نتیجه ی شناخت صحیح از خود و دیگر موجودات و پی بردن به قدرت و رحمت الهی است ؛ از اینرو تکیه بر خداوند و سپردن امور به او ، نتیجه ی چنین شناختی است . امّا مؤمنین متوکّل در دارا بودن حقیقت توکّل در یک درجه قرار ندارند ، بلکه درجه ی توکّل هر مؤمن وابسته به میزان ایمان ایشان و شناخت از خداوند است . توکّل در اسلام ، از اهمیّت والایی برخوردار است . برای شناخت این اهمیّت باید به سراغ آیات قرآن کریم و روایات واصله از ائمّه رفت . آیات و روایات توکّل ، حاکی از اهمیّت توکّل و بلکه ضرورت آن است . علاوه بر آیات و روایات ؛ عقل سلیم نیز چنین ضرورتی را تصدیق می کند ، چرا که پس از شناخت صحیح خداوند و علم ، قدرت و رحمت بی نهایت الهی ، هر عقل سلیمی حکم به ضرورت تکیه بر خالق عالم ، قادر و مهربان خواهد کرد . محصول تکیه بر خالق یکتا ، آثار و نتایجی است که در زندگی فردی و اجتماعی متوکّلین قابل رؤیت است . آرامش قلبی متوکّل در پیشامدهای ناگوار زندگی و سخت ترین شرایط ، یکی از این آثار است . اجتماعی که در آن افرادی متوکّل زندگی می کنند ، نیز از آثار نیک توکّل بی بهره نیست . کم شدن آثار گناه ، فساد و بیکاری از آثار اجتماعی توکّل به خداوند می باشد . آنچه می توان از بحث توکّل نتیجه گرفت این مطلب است که ؛ اوّلین مرحله در مسیر توکّل شناخت صحیح خداوند و ایمان واقعی به خالق یکتا است . ضرورت تکیه بر خالق قادر ، عالم و رحمان ؛ حاصل چنین شناختی است . آثار و پیامدهای نیک فردی و اجتماعی نیز محصول توکّل حقیقی به خداوند می باشد . کلیدواژه ها : توکل ، اعتماد ، وکیل ، ثقه ، ایمان .

کلمه ی زکات از کلمات مقدسی است که در قرآن کریم، گاهی همراه با نماز و گاهی به تنهایی آمده و دارای معانی متفاوتی است، از جمله زکات به معنای رشد و نمو، طهارت و پاکی، حقّ مالی واجب و صدقه مستحبّی آمده است. هدف از انتخاب این موضوع، فاصله طبقاتی زیادی که متأسفانه در جامعه اسلامی پدید آمده است و بعض از ثروتمندان توجهی به زیردستان خود ندارند و به این واجب الهی قدری کم توجهی شده است . اگر چه در ره هستی هزار دشواری است چو پر که پریدن ز جا سبک ساری است. رساله ی حاضر دارای پنج بخش است، در بخش اول معانی زکات و زکات در ادیان آمده است. .محتوای بخش اول: زکات از امور فطری است و در تمام ادیان الهی وجود داشته و تأکید زیادی بر این مهم شده است، در قرآن کریم اشاره شده به زکات در زمان حضرت اسماعیل. حضرت موسی و حضرت عیسی علیهم السلام. بخش دوم این رساله دارای سیزده فصل است که اینک به برخی از مطالب فصول می پردازم: خداوند تبارک و تعالی زکات را یکی از مبانی اسلام قرار داده و همراه نماز که عالیترین اعلام است آوده، اقیمو الصلوه و التوالزکاه خداوند تعالی زکات را عامل پاکی فرد و جامعه قرار داده است. پرداخت زکات باعث می شود، اموال از نابودی محفوظ بماند. در قرآن کریم که کتاب انسان سازی است خداوند تبار ک و تعالی تکیه ی زیادی روی مسئله نماز و زکات نموده است، زیرا نماز پیوند با خداست و زکات پیوند با خلق خدا، در نتیجه پیوند محکم با خدا و بندگان خدا، موجب خودسازی اجتماع می شود. بخش سوم دارای دو فصل است با زیرمجموعه های مختلف، در فصل اول پیامدهای فردی ترک زکات از دیدگاه قران و سنت مورد بررسی قرار گرفته است. برخی از مطالب این بخش چنین است، زکات ثروت همه ی مسلمانان جهان است و سبب آبادانی و رشد تمدن می گردد. لذا آیین مقدس اسلام در آیات و روایات فراوانی به کسانی که زکات نپردازند گوش زد نموده، که چه عذابهایی در دنیا و آخرت گریبان گیر آنان خواهد شد. کسانی که زکات نمی پردازند در دنیا دچار گرفتاری و مشکلات زیادی می شوند و زمین برکت را از زراعات و میوه ها و معادن بر می دارد و اموال انسانها دچار آفت می شود. نماز آنها مورد قبول خداوند تبارک و تعالی واقع نمی شود: در هنگام جان دادن تقاضای بازگشت به دنیا را می کنند تا اعمال گذشته ی خود را جبران کنند ولی به آنها جواب رد داده می شود. کمک به مردم بخش مهمی از ایمان است و کسی که انفاق نمی کند ضعیف الایمان است. شخصی که زکات نپردازند آرامش درونی خود را از دست می دهد، و این گوشه هایی است از عذاب دنیوی شخصی که زکات ندهد. و اما در آخرت، به عذاب دردناکی مبتلا خواهد شد، پولها و طلاهایی که زکاتش را نداده، در جهنم داغ می کنند و بر پیشانی و پشت و پهلوهای او می زنند، و به او می گویند این همان پولهایی است که جمع آوری نمودی و زکاتش را ندادی. در فصل دوم به پیامدهای فردی انجام زکات از دیدگاه قران و سنت پردخته شده است، کسانی که فرمایشات خداوند تبارک و تعالی و پیامبران الهی علیهم السلام را لبیک گویند، مورد عفو رحمت خدای متعال واقع می شوند، خدا برکات را در اموال آنها قرار می دهد و همچنین دارای آرامش روحی هستند. بخش چهارم دارای دو فصل در فصل اول به پیامدهای اجتماعی ترک زکات از دیدگاه قرآن و سنت بحث شد و در فصل دوم به پیامدهای اجتماعی انجام زکات از دیدگاه قرآن وسنت پرداخته شده است و اکنون به برخی از موضوعات اشاره می نمایم ترک انفاق موجب بلای عمومی در جامعه می شود، امول ثروتمندان جامعه در معرض خطر قرار می گیرد، فقر فرهنگی جامعه را فرا می گیرد، فاصله ی بین فقیر و غنی زیاد می شود. انفاق یکی از راههای حل مشکل فاصله ی طبقاتی است، زکات مو.جب ی شود روزی انسانها زیاد شود و همچنین نظم و آرامش و امنیت در اجتماع حاکم گردد. بخش اخر این رساله شامل دو فصل است در فصل اول احسان و نیکی و در فصل دوم چند راهکار برای ریشه کن شدن فقر آمده است، و اینک به برخی از مطالب آن می پردازم، در دین مبین اسلام همانطور که در مورد زکات واجب، سفارشی شده، در مورد اتفاقهای مستحبی نیز سفارهای موکدی شده است. انفاقهای مستحبی در آیات و روایات به معانی متعددی آمده، به معنای، هدیه دادن، مهمانی دادن، برآوردن حاجات دیگران، حفظ زبان از لغزش ها، نیکو سخن گفتن، سلام را جواب دادن، آب دادن به تشنگان، تبسم کردن بر روی مؤمنان و ... بنابراین با تمام ثواب ها و عذابهایی که برای پرداخت کننده ی انفاق های واجب و مستحق و شخصی که انفاق نمی کند، در می یابیم که باید از دنیا به عنوان وسیله استفاده نمود، برای رسیدن به هدفی بالاتر و والاتر. لذا باید برای تقرب به سوی خداوند متعال و رهایی جسم و جان از عذاب دنیوی و اخروی و همچنین برای پیشرفت جامعه ی مسلمانان از مال و جان گذشت. در پایان چند راهکار برای پایین آمدن سطح فقر در جامعه بیان شده است و اما در این رساله بیشتر از تفاسیر و روایات ائمه عصومین علیهم السلام استفاده شده است.

امام سجاد ( علیه السلام) فرزند حسین بن علی ( علیه السلام) سومین امام شیعیان جهان، مادرش شهربانو، مشهورترین لقبش زین العابدین و سجاد است. امام سجاد ( علیه السلام) در سال 38 قمری دیده به جهان گشود و دوران کودکی خود را در شهر مدینه سپری کرد. حدود دو سال از خلافت جدش امیرمؤمنان ( علیه السلام) را درک نموده و پس از آن مدت ده سال شاهد حوادث دوران امامت عموی خویش امام مجتبی ( علیه السلام) بود. پس از شهادت امام مجتبی ( علیه السلام) در سال 50 هجری، به مدت ده سال در دوران امامت پدرش حسین بن علی ( علیه السلام) که در اوج قدرت معاویه با او در ستیز و مبارزه بود، در کنار او قرار داشت. در محرم سال 61 هجری در جریان قیام و شهادت پدرش حسین ( علیه السلام) در سرزمین کربلا حضور داشت. پس از فاجعه کربلا که امامت به او رسید، همراه دیگر اسیران اردوگاه حسینی به کوفه و شام برده شد و در این سفر سرپرست و تکیه گاه اسیران در کوران مصائب و گرفتاریها بود. او در این سفر با سخنرانی های آتشین خود حکومت یزید را رسوا ساخت و پس ار بازگشت از شام، در شهر مدینه اقامت گردید تا آنکه در سال 94 یا 95 هجری به شهادت رسید و در قبرستان معروف بقیع در کنار قبر عمویش امام حسن ( علیه السلام) به خاک سپرده شد. امام علی بن الحسین ( علیه السلام) در دوران امامت خود با زمامدارانی معاصر بودند که این زمامداران عبارتند از : 1) یزید بن معاویه 2) عبد الله بن زبیر 3) معاویه بن یزید 4) مروان بن حکم 5) عبدالملک مروان 6) ولید بن عبدالملک. از امام سجاد ( علیه السلام) به عنوان پیام آور بنام کربلا یاد کرده اند زیرا که امام سجاد ( علیه السلام) در فاجعه کربلا حضور داشت و پس از شهادت پدرش در رأس بازماندگان خاندان حسینی، ابلاغ پیام قیام و شهادت سرخ آن حضرت را بر عهده گرفت و با سخنرانی ها و مناظرات خود به افشای چهره پلید حکومت اموی و بیدار ساختن افکار اموی پرداخت و با توجه به تبلیغات بسیار گسترده و دامنه داری که حکومت اموی از زمان معاویه به بعد بر ضد خاندان پیامبر بویژه در منطقه شام به عمل آورده بود ، بی شک اگر بازماندگان امام حسین ( علیه السلام) به افشاگری و بیدار سازی نمی پرداختند، دشمنان اسلام و مزدوران قدرتها، قیام و نهضت بزرگ و جاوید آن حضرت را در طور تاریخ لوث می کردند و چهره آن را وارونه نشان می دادند. اما تبلیغات گسترده امام سجاد ( علیه السلام) و دیگر بازماندگان حضرت سید الشهداء ( علیه السلام) در دوران اسیری که حماقت و کینه توزی یزید چنین فرصتی را برای آنان پیش آورده بود اجازه چنین تحریف و خیانت را به دشمنان حسین ( علیه السلام) نداد و طبل رسوائی یزید را به صدا درآورد. کلید واژه ها: 1)سیره: روش ، سنت ، رفتار ، حالت، هیأت 2) امامت: پیشوایی کردن، پیشوایی، پیشنمازی 3) سجاد: ریشه ( سَ جَ دَ) پرستش کردن، پیشانی بر خاک نهادن، سجده کردن، نیایش کردن.

آنچه که در این تحقیق بدان پرداخته شده است، بررسی سیره اخلاقی – تاریخی امام جواد ( ع) می باشد. با توجه به این که شناخت سیره ائمه اطهار ( ع) در زندگی همه شیعیان نقش بسزایی دارد و از طرفی یکی از امامان معصوم ( ع) که کمتر به ابعاد زندگانی ایشان پرداخته شده امام جواد ( ع) می باشد. لذا هدف از این تحقیق بیان و یادآوری نکات مهم دوران کوتاه عمر این امام همام است. محتوای این پژوهش شامل اطلاعات مختصری در مورد زندگانی ایشان، تولد و کودکی و فرزندانشان می باشد و نیز بررسی اخلاق فردی، اجتماعی و عبادی امام ( ع) در قالب دو فصل و نیز پرداختن به سیره سیاسی امام که شامل مناظرات امام ( ع) مبارزات ایشان با خلفای عباسی و نیز بخشی مربوط به علم امام ( ع) است. منابع مورد استفاده در این تحقیق، به سه دسته تقسیم می شود: کتابهای تاریخی مانند سفینه البحار علامه مجلسی ( ره)، و مناقب ابن شهرآشوب و .. و نیز کتابهای روایی مانند وسائل الشیعه شیخ حر عاملی ( ره)، اصول کافی کلینی و ... و همچنین کتابهایی که مربوط به زندگانی ائمه اطهار ( ع) است مانند مجموعه زندگانی چهارده معصوم ( ع)، جمال الاسبوع علامه حلی و ... . شیوه تحقیق در این نوشتار، کتابخانه ای است که بنا به اقتضای پژوهشای تاریخی، از منابع و مآخذ معتبر و کهن تاریخ عمومی، تاریخ ائمه و ... استفاده شده است. تفحص و جستجو در زندگانی ائمه ( ع) نشان می دهد که ایشان ثمره های نبوت بود، در تمام زندگانی سیر إلی الله را پیموده و به عنوان بهترین راهنمایان الهی قرار گرفته اند، هر چند که عده ای از ایشان فرصت زعامت و زمامدای حکومت اسلامی را نداشتند اما همیشه به عنوان پایگاه، پشتیبان و ملجأ مردم اعم از فردی، اجتماعی و ... بودند. کلید واژه هایی که در این تحقیق مورد استفاده قرار گرفته است عبارتند از: اخلاق، تاریخ، سیره، امام.

در قرآن حدود 150 اسم و صفت برای خدا آورده شده است. اسماء الحسنی الهی، اسمائی هستند برای اجابت خواسته های مردم که مهمترین آنها، شناخت و تقرب نسبت به خدای متعال است و این میسر نمی شود الا با شناخت واسطه بین خدا و انسان یعنی محمد و آل محمد. «رب» در اصل به معنی تربیت و پرورش است و به طور مطلق، فقط در مورد خدا به کار می رود و گاهی در حالت اضافه برای غیرخدا به کار می رود. «رب» در اصطلاح از اسمای حسنای خداوند است و نامی است برای آفریدگار و مالک مخلوقات و بنیانگذار نظام زندگی و مربی آنها در طی مراحل حیات. صفت ربوبیت الهی از صفات فعلیه است. یعنی از جمله روابطی که بین خلق و خدا لحاظ می شود، این است که مخلوقات نه تنها در اصل وجودشان نیاز به خدا دارند، بلکه همه شئون وجودی آنها وابسته به خدا است. ربوبیت سه رکن دارد: 1. خالق بودن. 2. منعم بودن 3. عالم بودن. و دو نوع می باشد: ربوبیت تکوینی و تشریعی. که به وسیله هشت دلیل قرآنی اثبات شده و فهرست لغوی و موضوعی آن در قرآن نیز آورده شده است. اعتقاد به این صفت الهی اثاری به دنبال دارد، یکسری آثار اخلاقی و یکسری آثار اجتماعی. آثار اخلاقی شامل آثار دنیوی و اخروی می باشد. که آثار دنیوی شامل: 1. ایجاد خوش بینی در زندگی. ایمان از آن جهت که به تلقی انسان از جهان شکل خاصی می دهد، طبعا دید انسان را به نظام کلی هستی و قوانین حاکم بر آن خوش بینانه می سازد. ب . امیدواری و آرامش روحی. اعتقاد به خدا، تأثیر شگرفی در تخفیف ناراحتیها و رنجهای روحی دارد و اثر عوامل اضطراب آفرین را خنثی می کند. ج . ایجاد صفات حسنه اخلاقی مثل جهاد با نفس و عوامل پیروزی در آن ( که خود نیز جزء صفات حسنه هستند، مثل توکل، اخلاص، توبه و صبر و پناه بردن به قرآن، نماز شب، سعه صدر و استقامت می باشد.) د . از بین بردن رذائل اخلاقی مثل ریا، عجب، کبر، حسد و مفاسد و منشا آنها می باشد. در بحث آثار اخروی مباحثی درباره مرگ و انواع آن، مرگ در روانشناسی، علل فرار و ترس از مرگ که شامل ایمان نداشتن به آخرت و دلبستگی به دنیا، آرزوهای دور و دراز و جهل می باشد. و مطالبی از قبیل آثار اعمال، جبران گناهان، برزخ و حیات پس از مرگ پرداخته شده است. اما مهمترین بخش، مبحث آثار اجتماعی اعتقاد به ربوبیت الهی می باشد که شامل آثار خانوادگی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی می باشد. در بحث خانواده به فلسفه ازدواج و حقوق خانواده پرداخته شده است. بحث اجتماعی شامل مطالبی از قبیل توجه اسلام به اجتماعی، عدالت اجتماعی و مبحث زیبایی اخلاقی و مهم اعتقاد به ربوبیت الهی است که شامل انضباط اسلامی، متانت در سخن گفتن، شایعه سازی نکردن، اخوت اسلامی، عیب جویی نکردن، بدبین نبودن، غیبت نکردن و مسائل و خبرها را کورکورانه نپذیرفتن می باشد. قسمت اقتصادی دربردارنده بررسی سیستم اقتصادی اسلامی می باشد. و قسمت سیاسی نیز به صلح و سازش، امنیت و جهانی شدن پرداخته است. کلید واژه ها: آثار، اعتقاد، ایمان و مؤمن، صفات الهی، رب، ربوبیت الهی. خدایا چنان کن سرانجام کار که تو خوشنود باشی و ما رستگار.