جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

عشق بزرگترین موهبت الهی در زندگی انسان، و چنان جان بخش و نیروزاست که می‌تواند بشر را از فرش به عرش برد. کوتاه‌ترین راه رسیدن به خدا عشق است و اگر چنین نیرویی نباشد هستی یک لحظه هم نخواهد بود و در واقع عشق است خداوند با حکمت و تدبری که دارد این شوق را از ازل در وجود انسان قرار داد و تا هستی خواهد بود عشق نیز خواهد بود. مطالعه و نطبیق کنب و اشعارعرفانی شاعران و عارفان همواره از نیاز-های مهم ادب‌پژوهی بوده است؛ تا در این سیر، اندیشه‌ی معنوی عارفان هرچه بیشتر شناخته شود. هدف نگارنده در گزینش این دو عارف پژوهش در مکتب عرفانی فلسفی ابن عربی و مکتب عارفانه عاشقانه حافظ و تطبیق این دو نوع منظر متفاوت بوده است. در پژوهش حاضر به دنبال تطبیق برخی افکار توصیفات عاشقانه ابن عربی و حافظ هستیم بدین منظور با نگاهی عمیق و موشکافانه به اشعار و نوشته‌های این دو شخصیت بزرگ عرب و عجم را مورد مطالعه و بررشی قرار دادیم سرانجام حاصل یافته‌های خود را در سه فصل به رشته تحریر در آوردیم.

بررسی زبان در بافت اجتماعی آن، موضوع اصلی علم زبان‌شناسی است. اگرچه زبان، در کلیت خویش، با کارکرد ارتباطی و ادبی خود، عامل پویایی و باعث دوام و حفظ تمدن و فرهنگ بشری است، اما بایستیتوجّه داشت که به‌کارگیری این ابزار نیرومند ارتباطی، در میان افراد مختلف، ممکن است متفاوت و گوناگون باشد؛ این تفاوت و تنوع، گاه آن‌قدر ابعاد گوناگون، به‌خود می‌گیرد که می‌توان و می‌شود، زبان را بر اساس این گونه‌های کاربرد، تقسیم‌بندی و طبقه‌بندی کرد. انسان‌ها با توجّه به عواملی هم‌چون: منطقه‌ی جغرافیایی، طبقه‌ی اجتماعی، سطح تحصیلات، جنسیّت، شغل و حرفه، دین و مذهب و... زبان را به‌کار گرفته و از آن بهره می‌برند. این گوناگونی و تفاوت رفتارهای زبانی را می‌توان در برجسته‌ترین نمود زبانی، یعنی گفت‌وگو و مکالمه نیز مشاهده و بررسی کرد و از آن‌جا که خطاب و واژگان آن، جزء عناصر گفت‌وگو به‌شمار می‌آیند، بررسی واژگان خطاب، می‌تواندیکی از موضوعات برجسته‌ی زبانی در هر رمان و داستان باشد. کمیّت و کیفیّت کاربرد عناصر خطاب در آثار ادبی، تابع قالب، نوع و ویژگی‌های نویسنده، راوی و شخصیّت‌های رمان است که باعث تفاوت آشکاری میان آثار ادبی، از این بعد می‌گردد. بررسی واژگان خطاب، از زوایا و ابعاد گوناگون، از جمله ابعاد ساختاری، معنایی و مفهومی و انواع خطاب، موضوع اصلی این پایان‌نامه است، که مصداق‌های آن در سه رمان: سالار مگس‌ها، غرور و تعصّب و چراغ‌ها را من خاموش می‌کنم، مورد بررسی قرار گرفته شده و نمونه‌هایی از انواع خطاب و تحلیل‌های مربوط به آن، به دست داده شده است

دراین تحقیق، نگارنده ابتدا زمینه‌های شکل‌گیری بحث کفر و ایمان را در میان فرقه‌ها و گروه‌های اسلامی مورد بررسی قرار داده است، آن گاه مولّفه‌های ایمان را از نگاه فقهی و کلامی از نظر گذرانیده‌ و‌ سپس با تحلیل و بررسی حکایات و اشعاری که در مثنوی پیرامون مولّفه‌های ایمان است، حد و مرز آن را در نگاه مولوی مشخص گردانده است. آن چه پیداست نظرگاه مولوی، نظرگاهی تلفیقی از آرای فرقه‌ها و گروه‌های مختلف است. انسان در نگاه مولانا کاسب عمل است نه ایجادکننده‌ی آن. «تصدیق قلبی»اساسی‌ترین معیار در نگاه اوست، امّا به جهت درونی بودن آن، حاجتمند شهادت قولی و فعلی است ؛ لاجرم «عمل به اعضا»و «اقرار به زبان» را به عنوان گواهان ضمیر یادمی‌نماید.«عمل به اعضا»که در نگاه وی امری مهم در مولّفه‌های ایمان است، خود نشانگر آن است که مفهوم ایمان امری ایستا و ثابت نیست، بلکه امری است قابل ازدیاد و کاهش.مفهوم ایمان در نگاه مولانا بسیار گسترده‌تر از مفهوم اسلام است و چنین نگاهی با اندیشه‌ی عاری از تعصّبات فرقه‌ای و کلامی او سازوار می‌نماید.کفر در نگاه وی اگر زشت و نکوهیده است، بدان جهت است که از منظر اخلاقی واجد رذیلت‌های بی‌شمار است. شیوه‌ی منحصر به فرد او در روایت‌گری، ساختاری پیوست‌گونه و در عین حال گسست‌گونه است، امری که گویای جولان روح بی‌تاب او و نشانگر تأثیر پذیری او از قرآن کریم است. از دید عرفانی، مولانا اشاره می‌نماید که چون خالق کفر و ایمان معبود است و مقصد نهایی هر دو نیز معشوق است،تفاوتی از این منظر بین کفر و ایمان نیست