جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

عدالت از جمله مباحثی که در دین مبین اسلام، اعم از آیات متعدد قرآن کریم و احادیث ائمه معصومین (ع) بر روی آن تأکید بسیار شده است. و تحقق آناز اهداف مهم رسالتپیامبران الهی ذکرگردیده است. عدالت در لغت، اصلی است که بر حد وسط میان افراط و تفریط و احقاق حق ذیحق دلالت می‌کند. مع الوصف امام علی (علیه السلام) عدل را برتر از جود می‌داند و می‌فرماید: عدالت جریان‌ها را در مجرای طبیعی خود قرار می‌دهد ولی جود جریان‌ها را از مجرای طبیعی خود خارج می‌سازد. عدالت قانونی عام است که همه اجتماع را دربرمی‌گیردامّا جود و بخشش یک حالت استثنایی و غیرکلی است که نمی‌توان روی آن حساب باز کرد.پایان‌نامه حاضر بر آن است که به عدالت و مفهوم آن از منظر یگانه مظهر عدالت در تاریخ بشری ، یعنی امام علی (ع) بپردازد. براین اساس ودر چهار چوب شکلی در فصل اول به بیان مفهوم عدالت و مفاهیم متضاد و مترادف با عدالت پرداخته، وسپس اشاره‌ای هم به پیشینه و اهمیت تحقیق در خصوص عدالت شده است. فصل دوم مبانی نظری تحقق عدالت مورد بررسی قرار گرفته و به موضوع عدالت در قرآن کریم و همچنین آرا و نظرات اندیشمندان مسلمان و غیرمسلمان از جمله آیت الله مطهری، افلاطون، ارسطو، کانت ، راولز و هایک مورد ارزیابی قرار گرفته است.فصل سوم پایان‌نامه که موضوع اصلی می‌باشد، ابتدا به بیعت مردم با امام (علیه السلام) برای پذیرش خلافت و سپس به بیان احادیثی از نهج‌البلاغه مبتنی بر اندیشه و روش امام علی علیه السلام در برقراری و جدیت تحقق عدالت در جامعه اشاره شده است. فصل چهارمنیز رابطه عدالت با حکومت و عدم استفاده ابزاری امام علی علیه‌السلام از عدالت جهت دستیابی به حکومت و نیز استفاده ابزاری معاویه از عدالت برای کسب قدرت و حکومت بیان شده است. ودر نهایت پایان نامه با اثبات رابطه مستقیم سوال و فرضیه به پایان رسیده است .

ولایت فقیه استمرار رهبری انبیاء الهی و مخصوصاً پیامبر اکرم(ص) می‏باشد. تبلور سیره پیامبر اعظم(ص) در شیوه‏ رهبری انقلاب اسلامی بیانگر این حقیقت است که علمای متعهّد و رهبران دینی جانشینان راستین ‏پیامبر اعظم(ص) هستند. این پژوهش با بازخوانی برخی رفتارهای پیامبران الهی و با تطبیق نمونه‏هایی از شیوه ‏رهبری امام خمینی(ره) با سیره آن بزرگواران می‏کوشد تا تاثیر پذیری مبارزاتی امام خمینی و هدایت انقلاب اسلامی ایران از الگوی مبارزاتی پیامبران الهی را بررسی نماید. در این پژوهش کوشش گردید با گردآوری برخی جلوه های تاثیر پذیری امام خمینی(ره) از پیامبران الهی در قیام علیه طاغوت ، نقش دین در مبارزات ایشان و رابطه بین دین و سیاست نیز مورد توجه قرار گیرد تا دلیلی باشد برای تبیین نقش تعالیم دینی در رهبری جامعه در جهت استقرار حکومت دینی. برای نیل به این مهم، با بهره گیری از شیوهتوصیفی وتحلیلی، سیر مبارزات برخی انبیاء عظام(سلام الله علیهم اجمعین) خاصه حضرت موسی(علیه السلام) مورد توجه قرار گرفته و قیام امام خمینی(ره) با آن مقایسه شده و اشتراکات آنها استخراج گردیده است.

پژوهش حاضر براساس ماهیت و روش، در زمره ی تحقیقات و پژوهش‌های کتابخانه‌ای است که با نگاهی از منظر اندیشه‌های اسلامی، به بررسی اعتدال و اخلاق در اندیشه امام علی (ع) بر مبنای نهج‌البلاغه جمع‌آوری شده است.اعتدال اخلاقی علی (علیه السلام)، یکی از مباحث جدی و عمیق است که با وجود سابقه دیرین در حوزه فلسفه اخلاق، در طول دوران حیات جوامع بشری به صورت مبحثی مستقل و تخصصی مطرح گردیده است. این مفهوم غالباً بر سه مولفه شمول، اولویت و اجرا سنجیده می شود و سه رویکرد اعتدال اخلاق نبوی، اعتدال اخلاق قرآنی و اعتدال اخلاق ولایتی علی (علیه‌السلام) را از نگاه و تأکید نهج البلاغه به تصویر می‌کشاندبر اساس این سه مولفه و تبیین مطالب اساسی، و با توجه به قرابت اخلاق اعتدال‌گرا با اخلاق رایج و متداول در جوامع غربی و شرقی سعی می‌شود با تبیین و بازتعریف دلایل اصلی این رویکرد اخلاقی بزرگ علی (ع)نشان داده شود. اخلاق دنیای سکولاریزم سود محور است. لیکن اخلاق مورد نظر امام علی (ع) در نهج‌البلاغه ناظر بر تقوی و دین‌مداری است. در این روزگار اخلاق روزمره‌گی نظریه‌پردازان مکاتب و ادیان‌های تصنعی و جابجایی اعتدال اخلاق نیکو با مماشات اعتدال اخلاقی، بسیاری از اندیشه‌های حاکمان و رهبران حکومتها را با ‌چالش‌های جدی مواجه ساخته است که در صورت عدم توجه به آرمان‌های بلند اخلاق علی (علیه السلام)، داعیه معصومیت و اخلاقی‌بودن بشر در دوره جدید فرو خواهد ریخت.

«نفاق» به معنای ورود به دین اسلام از یک در و خروج از آن از در دیگر می‌باشد. نفاق فعل منافق است، «منافق» کسی است که کفر خود را در دل پنهان می‌دارد ولی به زبان اظهار ایمان می‌نماید و همواره به دنبال فرصتی جهت ضربه زدن به مسلمانان و حکومت اسلامی است. پیچیده بودن جریان نفاق و پنهان‌بودن چهره واقعی منافقان از ویژگی‌های مهم این پدیده خطرناک به شمار می‌آید.قرآن کریم به طور دقیق و کامل به مسأله نفاق پرداخته تا آنجا که سوره‌ای با این نام در قرآن کریم آمده است، و ضمن تشریح افکار و اندیشه‌ها و فعالیت‌های منافقان، و روش‌های مقابله با آنان ، شاخصه‌ها و ملاک‌هایی جهت شناسایی منافقان از جنبه‌های گوناگون معرفی می‌کند و مسلمانان می‌توانند با بهره‌گیری از رهنمودهای قرآن و احادیث پدیده‌ نفاق و مصادیق آن را در هر زمان به ویژه درعصر حاضر، به درستی و به موقع شناسایی کنند و چه بسا «عدم بصیرت» در شناخت به موقع جریان نفاق و برخورد به موقع با عاملان آن، وقایع تلخی را در جامعه اسلامی به وجود می‌آورد.درک صحیح مفهوم نفاق در قرآن و پیشینه پیدایش آن در اسلام، تبیین مهم‌ترین شاخصه‌ها و ملاک‌های منافقان و تبیین نفاق و منافق در حکومت حضرت علی (علیه‌السلام) اقسام دشمنی و معرفی منافقین و علل دشمنی منافقین در حکومت علی (علیه‌السلام) و آشنایی با روش برخورد حضرت امیربا دشمن و بیان راه نجات از شیوه‌های اغفالگرانه دشمن و ضرورت دشمن‌شناسی و اهمیت اطلاعات در دشمن شناسی، از موضوعات مهم در این رساله می باشد.کلیدواژه: نفاق، شاخصه‌های منافقان، نفاق در حکومت حضرت علی (علیه‌السلام)

چكيده پايان نامه (شامل خلاصه، اهداف، روش هاي اجرا و نتايج به دست آمده) :اساس رسالت پیامبر اسلام(ص)، دعوت جهانیان به دینی است که خداوند متعال بعنوان دین خاتم معرفی فرموده و ستون های آن را در قرآن کریم استوار نموده است. از این رو هسته مرکزی مأموریت پیامبر اکرم(ص)، آگاهی بخشی به ملل نسبت به حقانیت این دین و جذب آنها به باورها و رفتارهائی است که خداوند مقرر نموده است. قدرت نرم و معنوی پیامبر اکرم، از یک سو منبعث از جذابیت پیام الهی و از سوی دیگر برگفته از شخصیت پیامبر(ص) به عنوان انسان کامل و رفتار حسنه، جذاب و تأثیر گذار ایشان در دوره رسالت بوده است. در واقع هدف پیامبر آزاد کردن قلوب مردان و زنان بود. مسلمانان نیز به پیروی از سنت ایشان هر زمان وارد سرزمینیمی‌شدند، صلح و عدالت را برقرار می کردند. این امر عامه مردم را که دچار سرخوردگی شده بودند به اسلام جذب نمود. همین قدرت نرم بوده که بر پایه آن پیامبر(ص) در مدت زمان کوتاه دوران رسالت خود(23 سال) قدرتی بلامنازع(بر محوریت صلح و عدالت) کسب کرد. پس از آنکه آن حضرت در مکه پیروان معدودی برای خود فراهم کرد، توانایی تشکیل دولت اسلامی در مدینه را بدست آورد و ظرف مدتی کمتر از 10 سال تمامی شبه جزیره عربستان را عملاً تحت نفوذ خود درآورد. این تغییر و تحول شگرف نتیجه برنامه ریزی دقیق، پیمان های اتحاد، روابط راهبردی و استفاده اندیشمندانه از قدرت سخت برای خنثی کردن توان دشمنان، بدون توسل به تخریب یا قتل عام کامل(بلکه با تکیه بر صلح عادلانه، رحمت و مهرورزی نهفته در اسلام)، حاصل شد. پیامبراکرم(ص) با استفاده از قدرت نرم و معنوی خود که شامل حسن خلق، اخلاق و رفتار نیکو، تدبیر، عطوفت و مهربانی، صلابت و قاطعیت و.... بوده و بوسیله تأسیس نظام های اجتماعی، سیاسی و فرهنگی، توانست اسلام را در سرتاسر دنیا گسترش دهد و قلوب انسان‌ها را در مدت زمان اندکی جذب کند و همچنین امتی ساخت که توانستند در قله‌های تاریخ حرکت کنند و این امت به شکلی درآمد که امت شاهد و الگو برای کل بشریت شد.

سلفیه به‌صورت یک جریان فکری ـ مذهبی به شیوه‌ای انتقادی در بین جامع? اهل سنت ظاهر شد، به‌تدریج رنگ سیاسی به خود گرفت، و درنهایت به یک جریان فکری سیاسی تبدیل گردید. این پژوهش به دنبال واکاوی علل انحراف اندیشه انحرافی سلفیت از مبانی اسلام راستین و تأثیر آن بر بخشی از جامعه اهل سنت ایران (استان خراسان) و نقش آن در تشدید اختلافات مذهبی در این منطقه است. متن حاضر، از چشم انداز برداشت ظاهری و نادرست از آیات و روایات و حقاق اصیل دینی از سوی این جریان و شکل‌گیری گروه های متعدد افراطی در کشورهای اسلامی و فراهم شدن بستر ایجاد شکاف بین پیروان مذاهب مختلف اسلامی و قتل افراد بی گناه و غارت اموال آنان، در پی پاسخ گویی به این پرسش برآمده و با روشی توصیفی- پیمایشی، ریشه های این تفکر و تأثیرات آن در جهان اسلام و موضع گیری های علمای اهل سنت و تشیع در برابر این جریان انحرافی و امکانات و روش های مقابله با آن مدنظر قرار گرفته است.سکونت اهل سنت در 15 استان کشور ( اغلب هم مرز با کشورهای عراق، ترکیه، افغانستان، پاکستان، ترکمنستان، آذربایجان و کشورهای حوزه خلیج فارس)، سهولت ترددات مرزی، اشتراکات قومی و مذهبی با کشورهای یادشده، تبلیغات گسترده جریان وهابیت و دامن زدن به اختلافات شیعه و سنی و سیاه نمایی از وضعیت اهل‌سنت ایران با استفاده از فضای مجازی، شبکه‌های ماهواره‌ای و از طریق تریبون‌های مساجد و حوزه-های علوم دینی در مناطق سنی‌نشین و تأثیرپذیری جامعه اهل سنت از این جریان و تحولات منطقه، ضرورت توجه بیش از پیش به دو مقوله قومیت و مذهب را در جمهوری اسلامی برای تحکیم پایه‌های وحدت ملی و مذهبی نمایان می سازد. یافته‌های این مطالعه نشان می‌دهد که پس از پیروزی انقلاب اسلامی، اندیشه‌های سلفی‌گری در رابطه با توسل، زیارت و.. در بین اهل تسنن شیوع بیشتری پیدا کرده، این اندیشه‌ها موجب شده است که عده‌ای، شیعیان را مشرک بدانند. و نگاهشان به شیعیان و تفکرات آنها تغییر کند، ضمن اینکه این جریان انحرافی در قالب تشکل‌های مختلف در کشورسیر صعودی داشته و می‌کوشد تا بر طبل اختلافات مذهبی کوبیده و موجبات ایجاد شکاف بین جامعه اهل‌سنت با حاکمیت را فراهم سازد. علاوه بر آن، تلاش قدرت-های بزرگ برای بهره‌برداری از این فرصت‌ها در جهت پیشبرد منافع و اهداف خود، زمینه‌های اصلی تقویت گروه‌های تکفیری و ایجاد ناامنی در منطقه خاورمیانه و از جمله علل ناکامی مبارزه با پدیده افراط‌گرایی است.کلید واژه ها:سلفی گری، وهابیت، ابن تیمیه، محمدبن عبدالوهاب، استان خراسان، افراط‌گرایی

شناخت پدیده مشروعیت سیاسی در این پژوهش، بدنبال تشریح و کالبد شکافی مشروعیت سیاسی ، در مبانی مشروعیت سیاسی اندیشه محقق ثانی در چهارچوب مفهومی مشروعیت ، ناشی از هماهنگی ‏عقیدتی و ارزشی میان شهروندان و حکومت‌کنندگان است، به‌گونه‌ای‌که این هماهنگی اطاعت را آسان می‌کند، دولت را از کاربرد زور و تهدید به منظور تأمین فرمان‌برداری، بی‌نیاز می‌سازد. ازاین‌رو، پژوهش فرا رو در پی تأمین پاسخی برای این پرسشها است که: مشروعیت سیاسی از منظر پدیدار شناسی در اندیشه محقق ٍثانی چگونه قابل فهم و تبیین است؟ و میزان قرابت آن با نظر پیشنهادی امام خمینی چگونه است؟ برای پاسخ به این پرسشها، محقق با استفاده از روش کتابخانه‌ای ابتدا دیدگاه‌ها و نظرات علمای اسلامی اعم از اهل سنت و تشیع را در عصر غیبت(عج) درباره مبانی مشروعیت شرح می‌دهد، به طوری که براساس نظر تشیع حاکمیت مطلق خداوند خالق هستی که ملک مطلق جهان هستی است می باشد و هیچ نیروی دیگری بر جهان حاکمیت ندارد، مگر آنکه خداوند به دیگری چنین اختیار و حقی را اعطا نماید و ولایت و حاکمیت بر بندگان را به او واگذار کند. بر اساس این دیدگاه، در جهان بینی توحیدی حق زعامت و زمامداریجامعه منوط به حاکمیت الهی مطلق است و کسانی حق اجرای احکام و قضاوت و داوری دارند که از طرف خداوند منصوب و ماذون هستند و آنها در پرتو نصب و جعل الهی اقدام به اجرا و تنفیذ احکام می نمایند و قوانین الهی را که دارای وصف کمال و جامعیت هستند را در جامعه حاکم می گردانند. و در نظر اهل سنت، حکومت دینی مبتنی بر اندیشه خلافت و عدم نصب الهی و نبود اشتراط و اعتبار عصمت در حاکم قرار دارد و تعیین خلیفه یک امر مدنی فرض شده که صرفاً به خود مردم واگذار شده است.در عصر غیبت (عج) متفکران و فقهای شیعی بر اساس اصول حاکم بر اندیشه های سیاسی در اسلام، بادقت نظر به اصول عدالت و توسعه جامعه اسلامی و استفاده از روش گفتمان سازى در حوزه اندیشه سیاسى و روش فهم مکانیزم اجتهاد در مکتب شیعه و فضاى حاکم بر استنباط احکام اسلامى به تبیین و نظریه ولایت فقیه که در آن مشروعیت سیاسی به صورت سلسله مراتب عمودی از طرف خداوند به پیامبر اسلام حضرت محمد(ص) و ائمه معصومین(ع) و از آنها به فقیه جامع الشرایط در جامعه خویش، می‌پردازند. براین اساس نویسنده به این نتیجه می‌رسد که مبنای مشروعیت سیاسی ونظام اجتماعی و جهانی شکل گرفته بر پایه اندیشه محقق ثانی وامام خمینی (ره)، مبتنی بر جهان بینی توحیدی است که اندیشه توحیدی را در سراسر هستی حاکم می داند و حاکمیت را اولاً و بالذات مربوط و منحصر به خداوند متعال می داند که خداوند خالق و مالک تمام موجودات و ارض و سماوات است. حکومت و حاکمیت در عصر غیبت امام زمان(عج) مبتنی بر مصلحت نظر و اندیشه مجتهد جامع الشرایط که قرابت بیشتری با اندیشه حکومت مردم‌سالاری دینی انقلاب اسلامی ایران( امام خمینی)، جمع میانعقلانیت، مقبولیت، قانونیت و حقانیت است. از این رو برای تحقق اندیشه سیاسی اسلام در قرن حاضرتوسط امام خمینی (ره) ، اولین حکومت شیعی (مبتنی بر اندیشه ولایت فقیه) دراین عصر به صورت نظام جمهوری اسلامی (مردم سالاری دینی) ، که سیاست را از لحاظ شرعی در قالب حداکثری آن یعنی شرعی بودن سیاست (یا عین هم بودن) و در قالب حداقلی یعنی عدم مغایرت سیاست با شریعت جستجو می‌کند، پی ریزی گردید.واژگان کلیدی: مبانی ، مشروعیت سیاسی ، عقلانیت سیاسی ، مقبولیت سیاسی، پدیدار شناسی سیاست ، محقق ثانی، امام خمینی.