جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

سید امیر محمود انوار استاد برجسته ادب فارسی، عربی و علوم اسلامی و دارای منزلت علمی حوزوی - دانشگاهی است. شهرت ایشان به خوش ذوقی و بداهه سرائی مرهون توانایی زائد الوصف در سرودن اشعار فارسی و عربی بسیاری در مدح اهل بیت و نیز شرح منظوم بر آیات قرآن و ... است. آثار ایشان پیوند ادبیات با حکمت و عرفان و نمونه های زیبایی از ترجمه کلام خدا به فارسی را به تصویر کشیده است، ادب شاعرانه وی آن چنان عاشقانه و حکیمانه در هم تنیده که تا معراج عرفانی و خداپرستی و حق دوستی بال می گشاید؛ اما راز نهفته این جاودانگی، قرآن مجید است که دل ایشان را جذب کرد و در آغوش خود پروراند. ساحت آثار ایشان که هرگز از مفاهیم قرآنی تهی نیست، نشان دهنده روح حقیقت جویی است که شدیدا تحت تاثیر کتاب آسمانی بوده و تقریبا در تمامی آثارش به نحوی به بیان میزان تاثیر قرآن کریم در ادبیات فارسی پرداخته است. در پژوهش حاضر آثار ایشان در چهار محور «اشعار، آثار منثور ادبی، دینی، عرفانی» بررسی شده و به ارائه نمودهای استمداد ایشان از قرآن کریم پرداخته شده است. ضمن این که شرح و ترجمه ایشان بر برخی از آیات قرآن مورد واکاوی ویژه قرار می گیرد.

عبارت شریفه «بعوضه فما فوقها» (پشه و فراتر از آن) یکی از عبارت های قرآنی است که فهم دقیق معنای آن، در دریافت گوشه ای از معارف قرآنی و مفاهیم کلام باری تعالی از این آیه کریمه، نقش بسزایی دارد. این عبارت از دیر باز موضوع بحث مفسران و مترجمان قرآن کریم بوده است. به نظر می رسد واژه «فوق» در آیه شریفه 26 سوره بقره در معنای متداول آن «بالاتر و بزرگتر» استعمال نشده است، بلکه با توجه به این که در مقام تمثیل است، در معنی متضاد آن یعنی «کمتر و پائین تر» به کار رفته است؛ بنابراین، با استناد به کتب لغت، نحو و تفسیر، و با عنایت به تفاوت های ظریف واژه های «ف»، «ما» و «فوق» از منظر زبان شناسی و نحو، همچنین با توجه به بافت سخن، برآنیم در پژوهش حاضر با روش توصیفی - تحلیلی، به بررسی، نقد و تحلیل عبارت یاد شده از رهگذر بیش از 60 ترجمه از ترجمه های قرآن کریم، اعم از ترجمه های کهن و معاصر، منظوم و منثور، فارسی و انگلیسی پرداخته، مقصود این عبارت را مشخص کنیم.

خوانش ساختارگرایانه از متون ادبی یکی از راه های تحلیل متن از قرن بیستم تا به امروز است، بنیانگذار اصلی این مکتب را باید «بارت» دانست، او مدلی مبتنی بر پنج رمزگان را برای تحلیل متن ارائه داده است که به کمک آنها می توان به تحلیل ساختارگرایانه از بسیاری از متون ادبی دست یافت. پژوهش حاضر که با روش توصیفی - تحلیلی نگاشته شده است، با انتخاب داستان کوتاه «ابلیس ینتصر» توفیق حکیم سعی کرده است تا خوانشی ساختارگرایانه از آن ارائه دهد؛ مهمترین یافته های این پژوهش بیانگر آن است که مدل رمزگان «بارت» به خوبی می تواند بدون نیاز به عوامل پیرامتنی چون ایدئولوژی مولف، تاثیرات جامعه، و تنها با تکیه بر خود متن، معانی آن را روشن و مشخص گرداند، لذا سعی شده است تا رمزگان یا کدهای معنایی داستان مذکور، استخراج و مورد بررسی قرار گیرد.