جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

مبانی قرآنی قیام امام حسین(علیه السلام) و اصول ارزشی حاکم برآن از موضوعات ناب و مورد توجه امروز جهان اسلام است و تا وقتی که بین قرآن و عترت و همچنین بین نهضت مقدس عاشورای حسینی و مبانی قرآنی هماهنگی بر قرار نشود، تفرقه و دو دستگی ها در جهان اسلام التیام نمی یابد. عده ای می خواهند فقط با تمسک به قرآن خود را از اهل بیت عصمت و طهارت بی نیاز بدانند و هر گونه توسل و استشفاع به ذوات مقدسه چهارده معصوم را شرک و شیعیان مخلص اهل بیت(علیه السلام) را مشرک و بیگانه از اسلام معرفی کنند. از طرف دیگر، جدایی مراسم عزاداری سید و سالارشهیدان از برهان های قرآنی و روایی باعث نفوذ خرافات و تحریفات و نیز حربه ای برای دشمنان قسم خورده شده است. پس چگونه می توان مراسم و مجالس حسینی را بدون مبانی و هدایت قرآنی نهضت عاشورا برگزار کرد و چگونه می توان کشتی نجات امت اسلام را بدون معرفی ناخدای آن به ساحل امن و روشنایی هدایت کرد؟ این تحقیق با عنوان « مبانی قرآنی قیام امام حسین(علیه السلام)» از یک پیش درآمد و سه بخش تشکیل شده است. در این رساله نخست به عنوان پیش درآمد، بحث مفهوم قیام و جهاد اسلامی و همچنین شناخت اجمالی از امام حسین(علیه السلام) بیان شده است. در بخش اول به سه موضوع جهاد در اسلام، سیمای امام حسین(علیه السلام) در قرآن و روایات و مبانی قیام امام حسین(علیه السلام) از منظر سنّت پرداخته شده است. در بخش دوم قیام امام حسین(علیه السلام) از منظر قرآن در شش فصل بررسی شده است: 1. امام حسین(علیه السلام) مفسر، وارث و مجری احکام قرآن، 2. نقاط مشترک بین قرآن و امام حسین(علیه السلام)، 3. سیره سیاسی، اخلاقی و اجتماعی امام حسین(علیه السلام) در پرتو قرآن، 4. تجلی قرآن در کلام امام حسین(علیه السلام) در طول نهضت، 5. انطباق رفتارهای امام حسین(علیه السلام) با قرآن در طول نهضت 6. اصول قرآنی حاکم بر نهضت حسینی(علیه السلام). در بخش سوم، پنج شبهه مورد بررسی قرار گرفته است که عبارتند از: 1. آیا اطاعت از حاکم ستمگر واجب است ؟ 2. آیا قیام امام حسین(علیه السلام) جنگ قبیله ای بود؟ 3. آیا حادثه عاشورا معلول جنگ های صدر اسلام بود؟ 4. آیا قیام امام حسین(علیه السلام) مصداق القای نفس در تهلکه است؟ 5. آیا گریه بر کشته شدگان درقیام امام حسین(علیه السلام) از دیدگاه قرآن مشروع است؟

تحلیل و ریشه یابی عوامل انحراف قوم یهود از دیدگاه قرآن کریم است. پژوهش حاضر در پنج فصل تهیه و تنظیم شده است. فصل اول به کلیات پژوهش اختصاص یافته و فصل سوم تحت عنوان «یهود شناخت» شامل مباحثی همچون ضرورت یهود پژوهی، یهود مدینه، فرقه های یهود و کتاب های مقدس یهود می باشد. نویسنده در فصل سوم به بررسی و ریشه یابی انحرافات پیش از اسلام یهود پرداخته، این فصل در قالب دو بخش به انحرافات اعتقادی همچون انکار تورات، انکار قیامت و گوساله پرستی و نیز انحرافات غیر اعتقادی اعم از سیاسی، اجتماعی و اقتصادی، اشاره کرده است. بررسی و ریشه یابی انحرافات یهود در دوران پیامبر(ص) موضوع فصل چهارم است که در دو بخش انحرافات اعتقادی از قبیل انحراف از توحید، انکار نبوت، شبهه پراکنی و تحریف و در بخش انحرافات غیر اعتقادی را همچون لجاجت، کتمان تعالیم اسلام، دشمنی با پیامبر(ص)، تفرقه افکنی، نفاق و پیمان شکنی را تبیین کرده است. نویسنده در بخش پایانی به ریشه های اساسی انحراف یهود که شامل نژادپرستی، مقام پرستی، دنیا طلبی و حسادت است، اشاره می کند.

این رساله با عنوان «حکومت امام عصر از منظر قرآن و سنت» از دو بخش تشکیل شده است: در بخش اول، کلیات تحقیق مانند: تبیین مسئله اصلی، سؤال های اصلی و فرعی، فرضیه ها، ضرورت، پیشینه، محدودیت ها، هدف و روش تحقیق، بیان شده است. بخش دوم در هشت فصل تنظیم شده است: در فصل اول ابتدا معنای حکومت و سپس انواع حکومت مانند: دموکراسی، اریستوکراسی و تئوکراسی از نظر هویت و کارآیی برای ادارة یک حکومت آرمانی به چالش کشیده شده است تا تفاوت ها و تضادهای این حکومت ها با حکومت امام عصر عجل الله تعالی فرجه شریف مشخص شود. در فصل دوم با توجه به آیات و تفاسیری که در این زمینه وجود دارد، حکومت انبیا و صالحان مورد بررسی قرار گرفته است تا به تفاوت ها و ویژگی های منحصر به فرد حکومت امام عصر عجل الله تعالی فرجه شریف پی برده شود. فصل سوم به مقایسه کلی میان اوضاع جهان در عصر قبل از ظهور و بعد از ظهور حضرت پرداخته است. از فصل چهارم تا فصل هفتم، مباحث مربوط به حکومت حضرت و ویژگی های آن از دیدگاه قرآن و سنت و نیز سیرة حکومتی حضرت مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. در فصل هشتم، پیامدها و ثمرات مفید و شیرین حکومت جهانی حضرت به صورت فهرست وار بیان شده است.

موضوع بردگی در اسلام همواره از موضوعات مهم و بحث انگیز و مورد سؤال در حوزه اندیشه اسلامی و به ویژه در باب حقوق بشر به حساب می آید. از سویی اسلام به عنوان مکتب عدالت، آزادی و ظلم ستیزی و پرچمداری مبارزه با اسارت و بردگی شناخته می شود و از سوی دیگر پذیرش و اعمال بردگی در موار خاص از حقایق تاریخ اسلام و از فروع فقه اسلامی به شمار می رود. این تضاد ظاهری، این پرسش را در ذهن پدید می آورد که آیا اسلام طرفدار نظام برده داری بوده است؟ پذیرش بردگی از سوی اسلام به چه علت و با چه اهداف و انگیزه هایی انجام می شده است؟ و رویکرد و رفتار مسلمانان با بردگان چگونه بوده است؟ گرچه بسیاری از اندیشمندان بزرگ اسلامی به تبیین علل و انگیزه های پذیرش بردگی در اسلام پرداخته اند اما از آن جا که بردگی و بردگان از موضوعات و پدیده های اجتماعی تاریخ اسلام به حساب می آیند و درک صحیح و دقیق این موضوع بدون کاوش های تاریخی ممکن نیست، از این رو این پایان نامه با هدف تبیین و بررسی پدیده بردگی در اسلام به ویژه درک رفتار و برخورد مسلمانان و پیشوایان معصوم اسلام با بردگان نوشته شده است. این پایان نامه در دو بخش تنظیم شده است. بخش اول مباحث نظری پیرامون بردگی در اسلام که ابتدا به پیشینه و سابقه بردگی در جهان و منشأ و علل پیدایش و گسترش آن و رفتار جوامع مختلف با بردگان پرداخته و آن گاه دیدگاه اسلام را درباره موضوع بردگی و دلایل انکار و پذیرش آن را بررسی کرده است. بخش دوم مباحث تاریخی مربوط به بردگی در اسلام است که ابتدا این موضوع در عصر جاهلیت مورد بررسی قرار گرفته است. اسباب و عوامل بردگی، شیوه های بهره کشی از بردگان و رفتار با بردگان در عصر جاهلی مهمترین موضوعاتی است که در این قسمت بیان شده است. سپس وضعیت بردگان در عصر ظهور اسلام و اقدامات و تحولاتی که رسول خدا برای مبارزه با نظام برده داری انجام داد، بیان شده و به رفتارشناسی معصومین در برخورد با بردگان پرداخته است. وضعیت بردگان در عصر خلفا و سپس امویان و تغییر و تحولاتی که در رویکرد اسلامی به بردگان پدید آمد با تکیه بر روش حاکمان و خلفا در برخورد با بردگان، موضوع فصل های بعدی پایان نامه است. امید است این تحقیق که به روش تاریخی، حدیثی و فقهی انجام شده است، زمینه ای مناسب برای تحقیقات وسیع بعدی باشد.

از مسائل مهم در سیره معصومین (ع) اقدامات فرهنگی و معنوی آنان در نبردهاست از آنجا که هدایت مردم، دفع ظلم و اجرای عدالت از مهم ترین اهداف نبردهای معصومین است تا زمانی که رسیدن به این اهداف از راه های دیگر ممکن بود با دشمن نمی جنگیدند و اگر راهی غیر از نبرد نبود، قبل از شروع آن دشمن را به هدایت الهی دعوت می کردند و برای رسیدن به این هدف تلاش می کردند تا زمینه گفتگو با آن ها را فراهم کنند کلام و پیام الهی را به آنان برسانند و به نصیحت آنان بپردازند. گاهی برای اصلاح دیدگاه های گذشته، تفاوت جهاد در اسلام با جنگ های جاهلی را برای نیروهای خود و لشگر دشمن تبیین می کردند. اگر از این مرحله نتیجه لازم حاصل نمی شد و کار به درگیری نظامی می کشید با اقدامات فرهنگی مناسب تلاش می کردند تا نیروهای اسلام با بالاترین روحیه حماسی و جهادی وارد کارزار شوند و با عشق به شهادت جز به رضای الهی و لقاء حضرت حق فکر نکنند. بیان معارف دینی و معرفی مفاخر دینی از مسائلی است که معصومین (ع) حتی در میدان کارزار نیز از آن غافل نبودند. ذکر بعضی از احکام و مقررات دینی و تأکید بر سنت نبوی در امور نظامی و معرفی مقام و موقعیت معصومین (ع) از این نمونه هاست. در اقدامات فرهنگی علاوه بر فرهنگ سازی مسائل دینی، جبران ضعف های فرهنگی خودی ها و مقابله با فتنه های فرهنگی دشمن از مسائل مهم سیره نظامی معصومین است. که از جمله آن می توان مقابله با افراط و تفریط ها، خرافات جاهلی، بدزبانی و دشنام به لشکریان دشمن و خنثی نمودن اقدامات تفرقه افکنانه منافقین و پاسخ به شبهات اعتقادی دشمنان را نام برد. از آنجا که نائل شدن به (احدی الحسنین) از شعارهای اساسی نبردهای معصومین (ع) بوده است لذا توجه به معنویت در پیکارهای آنان جایگاه ویژه ای دارد. اخلاص در عمل و اینکه هر اقدامی فقط باید برای خدا باشد مورد اهتمام ویژه آن انوار طیبه بوده و به دیگران نیز تعلیم می دادند که این گونه باشند. توجه به قرآن مجید و معارف بلند آن در تربیت نیروهای اسلام و برای اتمام حجت با دشمن را در سیره ی معصومین (ع) فراوان می توان یافت. بهره گیری از نماز و ارتباط معنوی با ذات باری تعالی در قالب دعا و نیایش بر اساس تعالیم معصومین (ع) قوت بخش سربازان اسلام بوده و از آن ها انسان های پولادینی می ساخت که با نیرو و امکانات جنگی اندک دشمنان را به زانو در می آوردند و در مصائب و مشکلات نیز مهمترین پناهگاه مؤمنان مجاهد محسوب می شد. بعد از امام نبرد نیز جبهه شکر به درگاه احدیت ساییده و مردم را به سوی قدرت لایزال الهی راهنمایی می کردند.