جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

نیروی اجتماعی در انقلاب اسلامی ایران یکی از پایه های اصلی ثبات و تداوم نظام انقلابی بوده است. اصالت و هویت مذهبی، رهبری وحدت بخش و وحدت رهبری انقلاب و جامعیت آرمان انقلابی از دلایل اصلی این امر است. این تاثیر، زمانی به صورت مشخص تر می تواند مورد بررسی قرار گیرد که در جایگاه مقایسه با نیروی اجتماعی درگیر در یک انقلاب دیگر مانند انقلاب سال 1789 فرانسه واقع شود؛ زیرا در مقابل ثبات قابل توجه نظام جمهوری اسلامی، انقلاب فرانسه نتوانست پس از پیروزی به ثبات و تحکیم برسد و منازعه گروه ها تا دهه ها ادامه یافت.

سرعت و شتاب تحولات در دوره حاضر به گونه ای است که بسیاری از تحلیلگران، این دوره را آخرالزمان و تحولات آن را مبتنی بر موعودگرایی و در راستای نزدیک شدن به دوره ظهور ارزیابی می­کنند؛ و البته گستره این تحولات در جهان اسلام و به­ویژه غرب آسیا و نیز جهان مسیحیت و یهود به­ویژه در امریکا و غرب چشمگیرتر است؛ لذا پژوهش حاضر بر آن است تا با استفاده از منابع کتابخانه­ای و بعضًا رسانه­ای مهم­ترین تحولات آخرالزمانی در جبهه غرب معاصر به­ویژه امریکا را بررسی نموده و از این طریق زمینه پژوهش در مسئله «نقش نزاع ایدئولوژیک در عرصه موعودگرایی در تقابل انقلاب اسلامی و غرب» را فراهم آورد؛ نتایج این پژوهش نشان می­دهد بازتعریف مفهوم انتظار مسیحا به تلاش و فعالیت و اقدام جمعی برای زمینه‌سازی ظهور مسیحا و ترویج گسترده آن و در پی آن پدیده صهیونیسم، اشغال فلسطین و حمایت‌های همه­جانبه آمریکا و دولت­های غربی از اسرائیل، شکل‌گیری جریان مسیحیت صهیونیست یا همان صهیونیسم­مسیحی، حضور ملموس مسیحاباوری در ادبیات سیاسی سیاست­مداران و اندیشمندان غرب معاصر به­ویژه امریکا، پدیدآمدن مراکز و سازمان­های متعدد فکری، فرهنگی و سیاسی براساس موعودباوری، تولید انبوه آثار هنری و رسانه‌ای در راستای موعودباوری، تدوین قوانین براساس مسیحاباوری، اسلام‌ستیزی با تکیه بر آموزه مسیحا و معرفی حضرت مهدی (عج) به عنوان آنتی­کریست یا همان ضدمسیح، مشروعیت­بخشی به ایران­ستیزی براساس مقوله نجات و منجی و مانع ظهور معرفی نمودن ایران و ارتقاء کلان مطالعات معطوف به منجی در غرب معاصر با محوریت امریکا از جمله مهم­ترین تحولات آخرالزمانی مبتنی بر موعودگرایی در آمریکا و غرب معاصر است.

انقلاب‌اسلامی، تحول شگرف ‌‌‌‌و ‌‌‌‌غیرقابل‌ ‌‌‌انتظاری ‌‌‌‌را ‌‌‌‌رقم ‌‌‌‌زد‌‌‌‌ که‌‌‌‌ همه‌‌‌‌ی ‌‌‌‌جهانیان ‌را ‌‌‌‌متحیر ساخت.‌‌‌‌ دو ‌‌‌‌ابرقدرت ‌‌‌‌غرب‌‌‌‌ و ‌شرق نیز پس از ‌‌‌انقلاب ‌اسلامی‌‌‌ دریافتند که‌ این انقلاب بسیار متفاوت از انقلاب‌های دیگر در آرمان‌ها و ‌‌اهداف ‌و دیدگاه‌ها است. انقلاب ‌اسلامی ‌در هستی‌شناسی‌‌،‌ معرفت‌شناسی ‌و ‌روش‌شناسی ‌‌‌و ‌‌‌انسان‌‌‌شناسی ‌‌‌رویکردی‌‌‌ متفاوت ارائه کرد که هر دو ابرقدرت‌‌،‌ انقلاب ‌اسلامی را بعنوان تهدیدی علیه خود و منافع خود درکل جهان پنداشته برای توقف یاتخریب آن اهتمام ورزیدند. تحریم‌های همه جانبه‌‌،‌جنگ علیه ایران‌‌، ‌طراحی کودتا علیه انقلاب و حمایت‌های مالی و نظامی از مخالفان انقلاب‌اسلامی‌‌، ‌بخشی از تلاش‌ها برای توقف انقلاب‌اسلامی بود. انقلاب ‌اسلامی رویکرد جدیدی در زندگی مردم جهان پدید آورد. زیستنی نوین بدون اتکاء به شرق و غرب. انقلاب‌اسلامی آرمان‌هایی را مطرح ساخت که گفتمان‌های غالب موجود را به چالش کشید. الگوی انقلاب‌اسلامی شکل جدیدی از خود اتکایی و استقلال و احیای مجدد جایگاه دین و معنویت را در زندگی سیاسی ـ اجتماعی برای جهانیان به ارمغان آورد. تاکید باورهای انقلاب اسلامی برذخایر وجودی انسان بود که خداوند درون او به ودیعت گذارده است تا با آن،راه خویش را برای سعادت و کمال مطلوب دریابند.ارجاع انسان‌ها به مشترکات فطری ،زمینه‌ی شکل گیری هویت واقعی انسان را برای زیستی بهترمیسر می‌سازد. از جمله مناطقی که بازتاب انقلاب‌اسلامی در آن قابل بررسی است‌‌،‌آمریکای‌جنوبی می‌باشد.انقلاب‌اسلامی ‌‌ملت‌های تحت ستم آمریکای‌جنوبی را درراستای احیا و بهره‌گیری از منابع و منافع ملی خود‌‌،‌ تشویق نمود. همچنین انقلاب‌اسلامی موجب احیای باورهای مذهبی و تقویت جایگاه الهیات رهایی‌بخش در باور مردم منطقه گردید.لذا رهبران الهیات رهایی بخش نیز کوشیدند تا ضمن دستیابی به اهداف ایدئولوژیک خود‌‌،‌باور الهیات رهایی‌بخش را بیش از پیش مورد تأکید و تقویت قراردهند چراکه الگویی موفق را مبتنی بر ادعاها و باور‌های خود داشتند. این الگو توانسته بود نیازهای فطری و انسانی بشر را احیاکرده و درکانون توجه قراردهد و شرایط عینیت یافتن آن را فراهم سازد.

گذار از اندیشهء اخباریگری در جهان تشیع به اندیشه اصولی و اجتهادی از مهمترین علل نقش‌آفرینی عالمان دین در عرصه سیاست است در پی بررسی دیدگاه دو مکتب اخباری و اصولی از قرن پنجم هجری تا قرن سیزدهم و از قرن سیزدهم تا کنون، فراز و نشیب در ساحت اندیشه در عرصه سیاسی و جایگاه سیاسی عالم دینی را با توجه به مبانی فکری دو مکتب اخباری و اصولی شاهد بوده‌ایم. شکست مکتب اخباری و پیروزی مکتب اصولی در فقه امامیه، نتایج اجتماعی و سیاسی خاصی را در جهان تشیع پدید آورد که مهم‌ترین آن احیای اجتهاد و تقلید بود. احیای اجتهاد و تقلید در فقه امامیه برخلاف گذشته خود شوون سیاسی عالم دینی را به نحو گسترده برای فقیه به ارمغان آورد. این گسترش نهایتا به ولایت سیاسی فقیه انجامید که در دو عرصه تئوری و عمل از سوی فقهای شیعه مورد پی‌گیری قرار گرفت . تبیین مساله ولایت فقیه به صورت گسترده در آثار عالمان متاخر امامیه پس از شکست مکتب اخباری، تحولات عینی در عرصه اجتماع ایران معاصر را پدید آورد که مهم‌ترین آنها از جمله حکم جهاد علیه روس و حکم تحریم تنباکو، انقلاب مشروطه و انقلاب اسلامی است . عبارات و آثار علمای اصولی متاخر از یکسو و مشارکت علمای دین در تحولات یاد شده از سوی دیگر در پی دو عنوان "صدور احکام و فتاوای سیاسی" و "ولایت سیاسی" تاییدی است بر اثبات فرضیه پژوهش اخیر که عبارت است از: پیروزی مکتب اصولی بر مکتب اخباری که احیای اجتهاد و تقلید را در پی داشت موجب گسترش حوزه اختیارات و اقتدار عالم دینی در عرصه سیاست شد.

نوزدهمین شماره مجله الکترونیکی «اندیشه مهر» وابسته به گروه دین و اندیشه خبرگزاری مهر دارای عناوین زیر است: گزارش مهم ترین نشست های اندیشه، مطالب بخش اول این شماره را تشکیل می دهد. از جمله این برنامه ها می توان به نشست های «تحلیل و ارزیابی جامعه شناسی پیتر برگر»، نشست «مطالعات میان رشته ای قرآن کریم»، «قرآن و معرفت شناسی»، «شب سیدجلال الدین آشتیانی»، «انسان، جامعه و تاریخ در نگاه شریعتی»، «نقد و بررسی کتاب آستانه تجدد»، «تاریخ گرایی نوین»، «تأملی بر وضع فلسفه در ایران»، «آسیب شناسی نظریه های علم دینی و اسلامی سازی معرفت»، «مبانی حاکمیت و الگوهای دولت در فقه معاصر شیعه» و «حکمت در ادبیات ایران»، اشاره کرد./ گزارش رونمایی از کتاب «روش شناسی علوم انسانی اسلامی» اثر احمدحسین شریفی در خبرگزاری مهر، و گزارشی از جلسات آموزشی «طرح ملی گفتمان نخبگان علوم انسانی»، از دیگر مطالب منتشر شده در بخش نخست شماره نوزدهم است./ در بخش دوم پرونده ای ویژه انقلاب اسلامی به چشم می خورد که در آن با اساتید و اندیشمندانی چون: سید سعید زاهد زاهدانی، مهدی فدائی مهربانی، موسی نجفی، ابوذر مظاهری (نویسنده کتاب افق های تمدنی انقلاب اسلامی)، مصطفی ملکوتیان و حجت کاظمی، گفتگو شده است./ علیرضا ابراهیم، استاد دانشگاه ادیان و مذاهب طی گفتگویی در این شماره به جریان شناسی تصوف پرداخته است. گفتگو با حسن بشیر درباب تمدن اسلامی، گفتگو با داریوش رحمانیان درباره وضعیت رشته های علوم انسانی در ایران، ادامه سلسله گفتگوهای اندیشه مهر با علیرضا قائمی نیا در نقد آرای محمد مجتهد شبستری، گفتگو با مرتضی جوادی آملی، مدیر بنیاد بین المللی اسراء درباب اسلامی سازی علوم انسانی، از دیگر مصاحبه های منتشر شده در نوزدهمین شماره اندیشه مهر است./ مصاحبه با جورج ریتزر، جامعه شناس سرشناس درباره جهانی سازی و مصاحبه با امید صفی، استاد مسلمان دانشگاه دوک آمریکا درباره موضوع وحدت اسلامی دو گفتگوی خارجی این شماره است./ مصاحبه تفصیلی با دکتر رضا داوری اردکانی، رئیس فرهنگستان علوم جمهوری اسلامی، گفتگوی ویژه این شماره است. در این مصاحبه علاوه بر مسائل شخصی این چهره ماندگار فلسفه از مسائلی چون ایدئولوژی، علوم انسانی، نسبت فلسفه با مسائل روز، توسعه، داعش و سید احمد فردید پرسش شده است./ معرفی تازه های نشر، پایان بخش این شماره است.

هر نظام سیاسی به دنبال تأمین منافع ملی خود است که بر اساس شرایط بین المللی و نظام سیاسی داخلی، منافع ملی کشورها ترسیم می¬شود. بر این اساس در این پژوهش بر آن هستیم که بدانیم چه رابطه¬ای بین حمایت از فلسطین و منافع ملی جمهوری اسلامی وجود دارد. حمایت از فلسطین در ارتباط مستقیم با منافع ملی جمهوری اسلامی ایران است و باعث ارتقاء جایگاه سیاسی و اقتدار جمهوری اسلامی در منطقه خاورمیانه و صحنه جهانی شده است. در راستای این فرضیه به بررسی مفهوم منافع ملی ،تعریف مفهوم منافع ملی، تاریخچه و انواع آن پرداخته شد.و دیدگاه¬های مختلف در مورد منافع ملی را بیان گردید¬. و همچنین به تعریف مصالح اسلامی و رابطه منافع ملی و مصالح اسلامی پرداخته شد و سه دیدگاه مهم در قالب سه نظریه: اصالت منافع ملی، تقدم و اهمیت مصالح ملی، نظریه ی تجمیع منافع ملی و مصالح اسلامی را مطرح گردید . و اصول واهداف، راهبردهای سیاست خارجی جمهوری اسلامی را بررسی خواهیم کرد. و همچنین دلیل حمایت ایران از فلسطین را از بعد منافع ملی بررسی می¬کنیم .و در ادامه دیدگاه-های مختلف در مورد حمایت از فلسطین و منافع ملی در سه دیدگاه عمده بررسی گردید. و در نهایت این فرضیه¬ی پژوهش، تأیید شد که حمایت از فلسطین در ارتباط مستقیم با منافع ملی جمهوری اسلامی ایران است و باعث ارتقاء جایگاه سیاسی و اقتدار جمهوری اسلامی ایران در منطقه خاورمیانه و صحنه جهانی شده است.

در دین اسلام آموزه‌های بسیاری است که در زندگی فردی نقش تاثیر‌گذاری دارد همانند نماز ، روزه، حج و ... که باعث رشد و تعالی انسان می‌شود امّا بسیاری از همین آموزه‌ها علاوه بر اینکه باعث رشد فردی انسان می گردد ، موجب تحول اجتماعی جامعه بشری و رشد و تعالی جوامع می گردد. از جمله این آموزه ها می توان به امامت و ولایت ، امر به معروف و نهی از منکر ، عدالت خواهی ، جهاد، ایثار و شهادت طلبی نام برد که هدف نهایی آن حکومت صالحان و ایجاد یک حکومت بر اساس موازین و آموزه های اسلامی و دینی هست. مردم مسلمان ایران نیز در دوران رژیم پهلوی با تاثیر پذیری از این آموزه ها در دوران طاغوت و با الهام گرفتن از قیام و نهضت امام حسین (ع) و با رهبری امام خمینی (ره) قیام نمودند و ضمن سرنگونی حکومت طاغوت موجب شکل گیری نظام جمهوری اسلامی ایران بر اساس آموزه‌های دینی واسلامی شدند . در این پایان‌نامه در ابتدا به بیان کلیات و مفاهیم از جمله تعریفی از انقلاب اسلامی و مهمترین آموزه‌های دینی را مورد بررسی و تحلیل قرار می دهم؛ پس از آن به بررسی تاثیر آموزه های دینی در شکل دهی انقلاب اسلامی می‌پردازم. جهت اثبات این فرضیه ابتدا ضمن بیان حوادث مهم منجر به پیروزی انقلاب اسلامی نقش آموزهای دینی را در شکل دهی قیام مردم مسلمان ایران و پیروزی انقلاب اسلامی را بیان می نمایم . پس از بررسی و بیان نقش آموزه های دینی در پیدایش انقلاب اسلامی در فصل سوم ضمن بیان عرصه های سیاسی اجتماعی ، فرهنگی و اقتصادی انقلاب اسلامی نقش آموزهای شیعی در تداوم انقلاب اسلامی را بیان می کنم. در این فصل به بررسی وقایع مهم و نقش آموزه‌های دینی را در تداوم انقلاب اسلامی را مورد بررسی قرار می دهم. در ادامه و در بخش آخر به نتیجه گیری در این خصوص می‌پردازم.

امروزه وقایع گوناگونی در کشورهای اسلامی به وقوع میپیوندد از جنگ و کشتار گرفته تا فقر و عقبماندگی، غرب نیز با الگوی تفرقه بینداز و حکومت کن بر اختلافات و جنگها در کشورهای اسلامی دامن می زند. اینها همه باعث عقبماندگی و عدم پیشرفت و توسعه کشورهای اسلامی شده. امام خمینی (ره) با پیروزی انقلاب اسلامی ایران،تلاش نمودند که با نزدیک کردن مسلمین به یکدیگر و احیاء اندیشه تقریب و همگرایی،از مشکلات جهان اسلام بکاهد. امام خمینی(ره) که با اهداف و آموزههای اسلام راستین آشنا بود در راستای ایجاد وحدت و همگرایی میان کشورهای اسلامی ندای وحدت را سر داده و در سیاست خارجی خود، همواره از همگرایی ملل مسلمان حمایت کرده است و با حمایت از ملل محروم و مستضعف، حمایت از جنبشها و نهضتهای دینی و اسلامی و داشتن آموزه وحدتگرایی و اتحاد امت اسلامی و نیز با عنایت به تسری و گسترش ارزشهای اسلامی و انسانی به کشورهای تحت ستم و ملل مسلمان، توانسته در مسأله همگرایی کشورهای اسلامی و امت مسلمان فرصتهای زیادی ایجاد نمایند. در این پژوهش تلاش شده به یک سوال اساسی پاسخ داده شود و آن اینکه با توجه به دیدگاههای امام خمینی(ره) چگونه می تواند با همگرایی بین امت اسلامی، بین آنها وحدت و مودت ایجاد نمود؟ برای اثبات این فرضیه در فصل اول به نظریه های همگرایی در جهان امروز و در فصل دوم علل تفرقه مسلمین، علل درونی و بیرونی تفرقه در جهان اسلام و در فصل سوم به بیان آیات و روایاتی که از قرآن و ائمه معصومین(ع) در باره وحدت و همگرایی وارد شده پرداخته شده است. و در فصل چهارم به تبیین اندیشه امام(ره) در باره همگرایی و تقریب امت اسلامی اشاره شده است و در فصل پنجم به تلاش های عملی امام (ره) در حیات علمی و عملی ایشان برای ایجاد همگرایی و تقریب و وحدت در بین کشورهای ملت های مسلمان پرداخته شده است.