جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

یکی از موضوعات بحث برانگیز از دیرباز در بین فیلسوفان، مسأله تبیین نظام آفرینش و تعیین ماهیّت موجودات صادر شده از مبدأ واحد بوده است. این مسئله یکی از مسائل توحیدی و جهان شناختی است که به دلیل اهمیت آن، در حوزه علوم عقلی و نقلی مورد توجه قرار گرفته است. فیلسوفان برای گشودن این گره فلسفی با مطرح کردن قاعده ی" الواحد لا یصدر عنه الا الواحد "« از واحد (حقیقی)، جز واحد صادر نمی شود »، به تبیین صدور موجودات از مبدأ واحد و تعیین هویت آنها پرداخته اند؛ به این معنا که اولین حقیقتی که از مبدأ واحد صادر شده است، واحد است. ومدعای خود را عمدتاٌ با استدلال سنخیت بین علّت و معلول و عدم ترکّب در ذات مبدأ بیان کرده اند. اما در مقابل، این نظریه، مخالفانی را با انگیزه دفاع از عقاید دینی مبنی بر اینکه این قاعده، قدرت مبدأ واحد یعنی خداوند را، محدود خواهد کرد، در بر داشته است. لذا با توجه به ادّعا های مختلفی که از سوی موافقان و مخالفان در رابطه با این قاعده ارائه شده است، به ارزیابی نظریات آنها در چارچوب روایات اسلامی پرداخته ایم، تا تطبیق یا عدم تطبیق این قاعده با روایات معصومین(ع) بررسی شود، که به نظر می رسد مدعای فیلسوفان درست باشد، زیرا متن روایات، با اشاره به وحدت مصادیق این قاعده، یعنی واحد بودن خداوند و اولین مخلوق او، این قاعده را به طور ضمنی مورد تأیید قرار داده و اشکالات کسانی را که دغدغه مسائل دینی دارند، بر طرف کرده است.