جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

ترجمه ماشینی: آیا اسلام و دموکراسی می توانند در کنار هم باشند؟ آیا اسلام با دموکراسی سازگار است؟ این متن یکی از سوالات متداول و در عین حال اشتباه را بررسی می کند. اخلاق دموکراتیک را نباید و نمی توان از جوهر ادیانی که ظاهراً در متون مقدس حک شده است استنتاج کرد. بلکه نتیجه مبارزات سیاسی هستند که اسلام را به سمت جهت گیری های دموکراتیک یا استبدادی سوق می دهند. آصف بیات رویکرد جدیدی را برای بررسی اسلام و دموکراسی ارائه می‌کند و استدلال می‌کند که چگونه مبارزات اجتماعی جمعیت‌های مختلف مسلمان، آن‌هایی که علایق و گرایش‌های متفاوتی دارند، اسلام را به پذیرش ایده‌های دموکراتیک یا تمایلات استبدادی تبدیل می‌کند. «اسلام‌گرایی» و «پسااسلام‌گرایی» به‌عنوان نمایانگر دو جنبش متضاد مورد بحث قرار می‌گیرند که اسلام را به سمت‌های مختلف سیاسی، استبدادی و فراگیر سوق داده‌اند.

چکیدهانتقاد به عنوان یکی از مهمترین مظاهر آزادی بیان، در حوزههای مختلف، از جمله دو حوزه دین و سیاست قابل بررسی است. هرچند این مفهوم ممکن است در نگاه نخست با مفاهیم دیگری همچون: عیبجویی، مخالفت، بغی، آزاداندیشی، آزادی بیان، امر به معروف و نهی از منکر و نصیحت ائمه مسلمین شباهت داشته باشد، مستقل از آنها و مرزهای ویژه خود را داراست. از آموزه‌های کتاب و سنّت میتوان استفاده کرد که اسلام در تعامل فعال با عقل و تجربه بشری، در حوزههای مختلف برای اصل انتقاد دارای برنامه است. اصول امر به معروف و نهی از منکر و النصیحه لأئمه المسلمین و نیز توجه به رضایت عامه در مشروعیت از جمله ساز و کارهای پیشبینی شده در کتاب و سنّت است. ره‌آورد این رساله، بررسی انتقاد و حدود آن در دو حوزه اساسیِ دین و سیاست است؛ و برداشت نگارنده از کتاب و سنّت آن است که منتقد تا زمانی که مصداق این واژه باشد، از مصونیت برخوردار است؛ هرچند در حوزه تشریع الهی در برابر خداوند مسوول است و نباید از مرزهای شریعت فراتر رود. بلکه منتقد سیاسی حاکمان، حتی در فرض تجاوز نظری از مرزهای انتقاد، نباید تعقیب و مجازات شود؛ و حاکمان باید به نفع حق عمومی از حق خویش گذشت نمایند. واژگان کلیدی: نقد و انتقاد، دین و سیاست، نصیحت و خیرخواهی، امر به معروف و نهی از منکر، اعتراض مدنی، استبداد دینی، آزادی بیان.