جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

صله رحم یکی از مهم ترین راهبردهای اخلاقی حقوقی اسلام است. در این رساله میزان و چگونگی رابطه عاطفی با خویشاوندان و جامعه مورد بحث قرار می گیرد. صله ی رحم از منظر آیات و روایات آثار و و پیامدهای فردی و اجتماعی آن محور و موضوع بحث این رساله است. خداوند متعال آدمی را در مسیرکمال به حال خود رها نکرده است چرا که علاوه بر هدایت بیرونی درون انسان را به نیروهایی مجهز نموده که او را در راه سعادت راهنمایی می نماید. یکی از این سرمایه ها و ارزش های انسانی که دین معرفی می کند صله رحم و دیدار خویشاوندان است. در قرآن کریم و روایات اسلامی بر صله رحم تاکید فراوان شده است و آن عبارت است از اینکه از خویشاوندان خویش سرکشی کنید و از آنان دلجویی نمایید و اگر در زندگانی آنان مشکل یا کمبودی داشتند برای رفع آن در حد توان سعی و تلاش کنید و ضرری را متوجه آنان نسازید. اکنون مجموعه مباحث این رساله را که به لطف الهی در پنج فصل تنظیم شده به طور مختصر بیان می شود: فصل اول: شناخت صله رحم تعریف لغوی صله و تعریف لغوی رحم و اهمیت آن در آیات و روایات و اقسام و مصایق صله رحم. فصل دوم: مراتب صله رحم 1. انفاق زبانی 2. انفاق فعلی 3. انفاق قلبی 4. انفاق مالی و سپس در مورد حدود بهترین و اهداف و آداب صله رحم. فصل سوم: راهکارهایی برای افزایش صله رحم آثار دنیوی : فراوانی روزی حلال- جلب حمایت خویشان- ایجاد تعاطف میان خویشان و ... آثار اخروی: جواز بهشت- سریع ترین پاداش و تامین حوایج اخروی. فصل چهارم: موانع صله رحم اگاه نبودن به حقوق و تکالیف متقابل، تحرک اجتماعی و تحرک جغرافیایی و حاکمیت عقاید و باورها ی متعارض. فصل پنجم: عواقب ترک صله رحم محرومیت از بوی بهشت و اینکه ترک کننده صله رحم ورد لعن خداوند قرار می گیرد.

رساله ی حاضر نتیجه ی بررسی و تحقیق بر مسأله ی «صله ی رحم در آیات و روایات و پیامدهای فردی و اجتماعی آن» می باشد. از کارهای بسیار نیک و اعمال پسندیده که حضرت حق و انبیاء و امامان نسبت به آن اصرار ورزیده اند صله ی رحم است. اسلام نسبت به صله ی رحم و کمک و حمایت و محبّت نسبت به خویشاوندان اهمیّت فوق العاده ای قائل شده است و قطع رحم و بریدن رابطه از خویشان و بستگان را به شدّت نهی کرده است. رساله ی حاضر با توجه به آیات و روایات معصومین ( علیهم السلام) و گفتار بزرگان و استفاده از علم روان شناسی به بحث و بررسی پیرامون موضوع پرداخته است و آثار و پیامدهای فردی و اجتماعی که در دنیا و آخرت بر زندگی انسان دارد را مورد بحث قرار داده است. قرآن مجید به صله ی رحم سفارش می کند و آن را عمل صاحبان خرد می داند، و قطع رحم را به عنوان فسق و قاطع را فاسق می شمارد. و در سوره ی مبارکه نساء حکم می کند تقوای الهی را نسبت به خداوند و ارحام مراعات کنید، عجیب است که ارحام را پس از خود ذکر فرموده است. رعایت تقوای الهی نسبت به ارحام، رعایت آبرو و هوّیت آن ها و شتافتن به دیدارشان و رفع نواقص زندگی آن هاست. با توجّه به آیات و روایات بررسی شده در رساله، صله ی رحم به اندازه ای اهمیّت دارد که انجامش موجب ثواب چندین برابر و عاقبت به خیر شدن و قطعش، موجب لعنت، و سوء عاقبت و ممنوعیت از نجات است. قرآن مجید، رسیدگی به اقوام و ارحام را بر دیگران مقدم نموده و این نشان از اهمیّت صله ی رحم در اسلام می باشد.

نهاد خانواده یکی از مقدس ترین و با ارزش ترین نهادهاست که شناخت آسیب های آن در بهسازی خانواده و جامعه تاثیر بسزایی دارد؛ زیرا کج روی های گوناگون اجتماعی خانواده های نابهنجار در شخصیت افراد، و در نتیجه جامعه اثر می گذارند. اسلام تحکیم پیوندهای خویشاوندی و استحکام روابط خانوادگی را به شدت مورد تاکید و توجه قرار داده است. یکی از راه کارهای موثر اخلاقی در اسلام برای تحکیم روابط خانوادگی و استحکام اجتماعی، برقراری ارتباط دوستانه با خویشاوندان است که اصطلاحا به آن «صله رحم» می گویند و در قرآن کریم به آن سفارش بسیار شده است و اهل بیت (ع)نیز بر این موضوع تاکید بسیار کرده اند.هدف این تحقیق بررسی نقش صله رحم در تحکیم خانواده و دوری از آسیب های اجتماعی بر مبنای سیره و اندیشه های اهل بیت (ع) است. روش تحقیق، تلفیقی از دو روش تحلیلی و توصیفی است.در این تحقیق اهمیت و ضرورت صله رحم، آسیب های ناشی از ناهنجاری های ارتباطی در خانواده، مولفه های موثر در تحکیم روابط خانوادگی و ارتباطات خویشاوندی، مصادیق صله رحم و آثار و پیامدهای صله رحم در سیره و اندیشه های اهل بیت (ع) مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است.