جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

واژه عدل به معنای متعددی از : جمله واقعیت عینی ، ادراک متقابل واقع اختیار ، طلب و ... به کار رفته است . حق ئر اصلاح فقه بهمعنای قدرت یک فرد مطابق با قانون بر فرد دیگر است و در اصلاح حقوقی به معنای سلطه ارادی ، مصلحت وامتیاز ... میباشد . شهروند به کسی گفته میشود که تحت الحمایه حکومتی باشد و قوانین آنرا به رسمیت بشناسد .ومفهوم حقوق شهروندی حقوق عالی انسان مانند حق آزادی بیان و اندیشه تکریم شهروندان ، امنیت و عدالت شهروندان است که فراتر از حق خوراک ، پوشاک و مسکن می باشد . مهمترین خاستگاه حقوق شهروندی در اندیشه اسلامی قران ونهج البلاغه است . در قران نهی از ظلم تکریم انسانها ، توجه به نیازهای مادی و معنوی امنیت وعدالت را مهمترین حقوق انسانها بیان شده است .از ویژگی های حقوق شهروندی جهان شمولی ، ذاتی و فطری بودن است . که بزرگترین حقها ، حق والی بر مردم و حق مردم بر والی است .امام علی هدف خود را از قبول حکومت برچیدن ظلم ، انجام اصلاحات و ایجاد عدالت وامنیت و اجرای حدود الهی میداند . مفهوم عدالت از دیدگاه امام مهم بودن هر فرد نسبت به حقی که به طور مشروع دارد ، می باشد . امام در خطبه چهل در پاسخ به شعار لا حکم الا الله از سوی خوارج چنین پاسخ میدهد . مردم به زمامدار نیاز دارند خواه نیکوکار باشد یا تبهکار . مراد امام در این خطبه بیان اهمیت نظم و امنیت در جامعه است از دید امام مهمترین حقوق فردی حق حیات و حق آزادی است که در همه جوامع پذیرفته شده است .و قوام هر یک از طبقات اجتماع بسته دبه قوام طبقه دیگر است . بنابراین رعایت حقوق اجتماعی افراد یک جامعه نیز حائز اهمیت است . در اندیشه و سیره امام علی مهمترین حقوق مردم بر حاکمان را ایجاد دعدالت و امنیت میداند و اعمال عدالت را بهترین روش یرای جلب اعتماد مردم و حفظ صیانت از حمایتهای مردمی توصیه می فرماید . یکی از مهمترین اسناد تاریخی در مفهوم و سیاست گذاری عدالت وامنیت فرمان امام علی به مالک اشتر فرماندار مصر می باشد این سند به تنهایی تمام جوانب اصل وحدت گرایی و آزادمنشی ، اصل حقوق و سیاسی و اصل اقتصادی و مدیریت و سازمانی را به طور شیوا و جالبی خلاصه میکند .