جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

مقایسه به عنوان متد علمی برای شناخت و ارزیابی هر موضوعی نکات بسیاری را روشن می سازد. متاسفانه در حوزه تاریخ به طور اعم و تاریخ اسلام به طور اخص ازاین شیوه کمتر استفاده می شود. در حالی که چنانچه بااین روش شخصیتی را با شخصیت متضاد آن با سیستم های حکومتی با هم بسنجیم، ابهامات مهمی برطرف می شود. علی (ع) همواره به عنوان یکی از مهمترین شخصیتهای تاثیرگذار صدر اسلام مطرح است که افکار، اندیشه ها، سیاستها و پیروی او از اصول اصیل اسلامی و پایبندی اش به راه و روش پیامبر سبب ماندگاری نامش در تاریخ شده است ، اما در این میان مشکلی که تاکنون در تحقیقاتی که در باره علی (ع) و مواضع او انجام شده است ، موجود می باشد، این است که تنها به بررسی یک جانبه قناعت شده است . در حالی که اگر علی (ع) را با چهره متضاد هم عصرش بسنجیم و شیوه های حکومتی علی (ع) را با چهره آنتی تزش (معاویه) مقایسه کنیم ، حقایق بسیاری کشف می شود. بررسی طریقه خلافت اسلامی علی (ع) که نگاه آرمانی به قدرت و اهداف متعالی در حکومت داشت با روش سلطنت دنیوی معاویه که به قدرت نگاهی اصیل داشت و در حکومت هدفی جز رسیدن به منافع شخصی اش نداشت ، حایز نکات قابل توجهی می باشد. در حقیقت به نظر می رسد بهترین راه حل برای درک عظمت شخصیت علی (ع) و فهم مناسب روشهای حکومتی اش ، قیاس او با چهره صاحب قدرت حاکم مخالف هم عصرش (معاویه) است .

جریان خزنده نفاق و تخریب در درون صحابه پیامبر(ص) زمینه ساز بازگشت فرهنگ جاهلی گردید.پس از فوت پیامبر(ص) ابوبکر به خلافت رسید و با فوت ایشان عمر بن خطاب خلیفه شد که در زمان وی معاویه بن ابی سفیان به امیری شام منصوب گردید. پس از فوت عمر و تا پایان خلافت عثمان روز به روز بر انحرافات دین افزوده شد. با شهادت علی(ع) معاویه بن ابی سفیان خلیفه مسلمین شد، وی با توجه به عداوت و کینه ای که از خاندان پیامبر(ص) داشت از هیچ اقدامی در جهت بازگرداندن ارزش های جاهلی به جای ارزش های الهی کوتاهی نکرد و در نهایت هم با انتصاب فرزندش یزید به خلیفگی مسلمین مهلک ترین ضربه را به پیکره اسلام زد و دیگر چیزی از دین که همان قرآن و سنت بود باقی نماند، و عاشورا پیامد طبیعی این سلسله اتفاقات حساب شده بود. دراین پایان نامه ابتدا کلیات طرح و سوالات و فرضیات این تحقیق مورد اشاره قرار گرفته، و بعد از آن پیشینه تحقیق بیان گردیده و برخی از منابع مهم که در تحقیق از آنها بهره گیری شده معرفی گردیده است. در فصل دوم به اوضاع سیاسی اجتماعی حجاز از بعثت تا رحلت پیامبر(ص) پرداخته شده و در فصل سوم شرایط سیاسی اجتماعی حجاز در عصر خلفاء مورد بحث قرار گرفته است. در فصل چهارم خاندانهای هاشمی و اموی از پیدایش تا کربلا بررسی شده و در آخر هم چگونگی وقوع قیام کربلا واکاوی شده، و در انتها نتیجه گیری شده که امویان از طریق حکومت بعنوان ساز و کار اجتماعی، و سپردن امور امت به دست نیروهای ضد ارزشی و با بهره گیری از خط مشی سقیفه در لباس اجتهاد و بدعت و ایجاد تغییرات ارزشی و حاکم کردن ارزشهای جاهلی به جای ارزش های الهی حادثه عاشورا را خلق کردند.