جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

"یسنا "نام اولین بخش از بخش‌های پنج گانه اوستا و مهم‌ترین آنها حاوی سروده‌هایی در باب مراسم دینی است .این سروده‌ها در 72فصل تدوین شده است . این بخش از "اوستا "بدین قرار است :ذکر و نیایش اهورامزدا، امشاسپندان، ایزدان، درون (نان مقدس)، هوم (گیاه سکرآور مقدس)، اقرار به دین زردشتی، ستودن گاتها و ستایش فصول مخصوص از یسنا، و تقدیس آب .در پاورقی‌های کتاب، شرح و تفسیری از "ابراهیم پورداود "( 1264 1347) درج شده است .کتاب با فهرست منابع و نمایه واژه‌های اوستایی، پارسی باستان، پهلوی، پازند، پارسی، اشخاص و مکان به پایان می‌رسد .

شاید مدتهاتصور می شد که آیین زرتشت در غبار زمان به فراموشی سپرده می شود، ولی در قرون اخیر بسیاری از مستشرقان با نیات متفاوت، به بازبینی ، بررسی وکنکاش درتعالیم واعتقادات این آیین، پرداخته اند وبا پیوند دادن حلقه های مشترک آن با سایر ادیان الهی ،آنرا در مجموعه ادیان زنده دنیا محسوب نموده اند . از طرفی بسیاری از زرتشتیان نیز به این باور رسیده اند که آموزه های کهن واساطیری ، پاسخگوی نیازهای معنوی انسان امروزنیستو باید تغییراتی در آن ایجاد کرد ، ولی در تدوین پایه های فکری خویش بیش از آنکه به مطالعه وبازبینی اعتقادات بومی خویش بپردازند، برآنچه صاحب نظران ومستشرقان ترسیم می کنند، نظر دارند . اگرچه ریشه های شرقی آیین زرتشت وتأثیرات فرهنگ بومی آن هنوز هم قابل انکار نیست، ولی انزوای تاریخی ورفتار نامناسببا آنان در دوره های تاریخی مختلف ، در گرایشآنان به غرب مسیحی و فرقه های انحرافیبی تأثیر نبوده است . شرق شناسی غرب وحدانیت وثنویت زرتشتیان را می ستاید و به آن ارج می نهد، امّا دنیای شرق میراث های کهن و تاریخی خود را فراموش کرده و شکی نیست که بخش عظیمی از باورهای فرهنگی واعتقادی شرق را همین ایدئولوژی های فراموش شده در لایه های تاریخی ساخته اند . امروزه دین زرتشت با تمام هویت شرقی خویش ، در برخی از شعائر واعتقادات، رنگ وبوی غربی گرفته و اساس واصول اعتقادی آن ، محل آراء وبرخورد دیدگاههای مستشرقان گردیده است. در این پایان نامه به شرح دیدگاههای مختلف مستشرقان در این خصوص خواهیم پرداخت ونظرات آنان مورد بررسی قرار خواهد گرفت .

یکی از موضوعات بحث برانگیز در دین زردشتی مسئله طهارت و انواع مطهرات است. در این باره پژوهشگران دین نظرات متفاوتی ارائه کرده اند. در این پژوهش برانیم با نگاهی همه جانبه این مسئله را بررسی نماییم. بر این اساس ابتدا به معرفی موضوع، دسته بندی و مرور منابع و شرح پاره ای از اصطلاحات پرداخته شده است. در ادامه با بررسی سیر تاریخی مسأله ی طهارت، فلسفه و سابقه ی آن در ادیان و فرهنگ های اقوام قدیمی نشان داده شده است. نیز در فصلی جدا فلسفه ی آیین ها مورد بررسی قرار گرفته و این گونه نتیجه گیری شده است که مسأله ی طهارت ریشه در ثنویت کیهانی دین زردشتی داشته و هر انسانی که به این آیین ها اقدام می کند در نبرد کیهانی جهان اهورایی با جهان اهریمنی شریک می گردد. همچنین در ارتباط آن با مسأله ی دیوان این گونه دریافت گردید که برای محدود کردن گستره عمل این موجودات باید آیین های تطهیر اجرا گردد. در پایان این فصل نیز به جنبه های بهداشتی و درمانی عناصر پاکی در فرهنگ های مختلف اشاراتی گردیده است که نشان از گستردگی اجرای این آیین ها در جهان باستان است.در بخش پایانی پژوهش، تلاش گردیده تا آیین ها و آداب مربوط به طهارت در اوستا نشان داده شود. از این رو، ابتدا گاهان و یسنا و سپس یشت ها مورد بررسی قرار گرفتند. این بررسی ها نشان داد که در این بخش ها اشاره چندانی به طهارت نشده است در حالی که این مسئله به طور بسیار برجسته ای در وندیداد مطرح شده است لذا مسأله ی طهارت در وندیداد، به صورت مجزا مورد بررسی قرار گرفت. بعلاوه، تمامی آیین های مربوط به طهارت نیز توصیف گردیدند، همچون آیین هایی در تطهیر انسان مانند برشنوم، پادیاب؛ آیین هایی در تطهیر مردار مانند سگ دید، دخمه گذاری و خورشید نگرشی و آیین هایی در تطهیر عناصر طبیعت مانند آب، آتش، خاک و گیاهان و اسباب و لوازم زندگی همچون پوشاک و ظروف شناخته شدند که همگی بر اهمیت پاکی در میان متون اوستایی اشاره دارند. این پژوهش نشان می دهد که تاکید فراوان بر بحث طهارت گرچه مبتنی بر جهان شناسی ثنوی زرتشتی است اما افراط های شدید موجود در آن با ماهیت پیام زرتشت ناسازگار است.