جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در زبان فارسی آرایش جمله از انعطاف پذیری نسبی برخوردار است. با وجود این در بسیاری از مطالعات مربوط به ساخت جمله، آرایش بنیادین سازه ها در این زبان به صورت فاعل – مفعول – فعل (SOV) معرفی شده است. علیرغم این توافق عام در خصوص آرایش بنیادین جمله در زبان فارسی در ارتباط با آرایش گروههای نحوی در ساخت جمله های دومفعولی این زبان بین زبان شناسان حداقل در حوزه مطالعات مبتنی بر چهارچوب نظری حاکمیت و مرجع گزینی اختلاف نظر وجود دارد. چگونگی اختصاص حالت دستوری در ساختهای دومفعولی زبان فارسی نشان می دهد که مفعول صریح در جایگاه خواهر فعل بدون تیره تولید می شود و در همان جایگاه حالت دستوری و نقش تتای (Theta role) خود را از طریق فعل دریافت می کند. با وجود این در صورتی که مفعول صریح از ویژگی [+ مشخص] برخوردار باشد در سطح ر ـ ساخت (تقریبا همان روساخت در چهارچوب دستور گشتاری قبل از نظریه حاکمیت و مرجع گزینی) به جایگاه مشخص گروه فعلی (Spec VP) انتقال می یابد تا حالت دستوری واگذار شده به آن تحت حاکمیت عنصر صرفی (INFL) مورد بازبینی قرار گیرد. در این ارتباط، شواهدی از نحوه به کارگیری مخل (Parasitic gap) روابط مرجع گزینی و افعال مرکب در جمله های زبان فارسی ارائه نموده و نشان خواهیم داد که اختصاص حالت دستوری در ساختهای دومفعولی زبان فارسی با پیشنهاد دو جایگاه متفاوت برای مفعول صریح در سطح ر ـ ساخت قابل توجیه است: