جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتاب «الگوی شادی از نگاه قرآن و حدیث» نوشته حجت الاسلام و المسلمین محمدمحمدی ری شهری به دو زبان عربی و فارسی از سوی سازمان چاپ و نشر دارالحدیث منتشر شد. این کتاب حاوی 9 فصل است که عبارتند از: فصل یکم با عنوان درآمدی بر «الگوی شادی در اسلام». در این فصل این عناوین آمده است: مبارزه با آفت‏های شادی؛ درمان بیماری نگرانی‏های ناروا؛ به کار بستن عوامل شادی‏آفرین؛ تلاش برای شادکامی دیگران؛ رعایت آداب شادی. عنوان فصل دوم: نگاهی عمومی به شادمانی و اندوه؛ فصل سوم: موانع شادمانی؛ فصل چهارم: درمان اندوه؛ فصل پنجم: عوامل شادمانی؛ فصل ششم: شاد کردن و غمگین ساختن؛ فصل هفتم: آداب شادمانی؛ فصل هشتم: غصّه‏هایی که شادی به دنبال می‏آورند؛ فصل نهم: شادی‏هایی که اندوه در پی می‏آورند. در پیش‏گفتار کتاب آمده است: «اضطراب و نگرانی، مهم‏ترین مشکل انسان عصر حاضر است و به همین خاطر، از دوران کنونی، به «عصر اضطراب» یاد می‏شود. فرد مضطرب، با «احساس رنج‏آوری» دست و پنجه نرم می‏کند که به یک موقعیت ضربه‏آمیز کنونی یا به انتظار خطری از ناحیه چیزی نامعیّن، وابسته است. در چنین وضعیتی، فرد مضطرب، احساس ناایمنی یا تهدید می‏کند که منبع آن به روشنی قابل درک نیست. اضطراب، شامل احساس عدم اطمینان، درماندگی و برانگیختگی فیزیولوژیک می‏گردد. شخصی که مضطرب است، از عصبی بودن و تنش و بی‏قراری و تحریک‏پذیری شکایت می‏کند و اغلب در به خواب رفتن، مشکل دارد. شخص مضطرب ، به آسانی خسته می‏شود، و حالاتی چون: دل‏آشوبی، سردرد، تنش عضلانی و اشکال در تمرکز فکر دارد». در بخش دیگری از کتاب آمده است: شادی، بهترین و گواراترین بخش از زندگی توأم با موفقیت و خوش‏بختی است؛ زندگی‏ای که در قرآن، از آن، با عنوانِ «حیاتِ طیّبه» یاد شده است. بر این اساس، شاد زیستن، یکی از بزرگ‏ترین دستاوردهایِ اجرای رهنمودهای این کتاب آسمانی در زندگی است. به سخنِ دیگر، اسلام، برای زندگی انسان، از نظر اعتقادی، اخلاقی و عملی اصول و برنامه‏هایی را ارائه کرده که اگر به طور دقیق اجرا شوند، حیات طیّبه و بهترین زندگی‏ها را که همراه با آرامش، رضایت و سرور و شادی اند، برای انسان به ارمغان می‏آورند و چنین شخصی، مخاطب این سخن خداوند منّان قرار می‏گیرد که: «یَا أَیَّتُهَا النَّفْسُ الْمُطْمَئِنَّةُ * ارْجِعِی إِلَی رَبِّکِ رَاضِیَةً مَّرْضِیَّةً. ای روح آرامش یافته! خشنود و پسندیده به سوی پروردگارت باز گرد». بررسی دقیق آموزه‏های اسلامی در باره شادی، نشان می‏دهد که این آیین، بهترین الگوی شادکامی را تقدیم جامعه بشر نموده است. در این نوشتار، با بهره‏گیری از متن ره‏نمودهای قرآن و احادیث اسلامی، اصول و مبانی الگوی شادی در اسلام ارائه می‏شوند؛ امّا پیش از آن، لازم است که مباحثی چون: تعریف شادی، شادی از نگاه علم روان‏شناسی، و شادی از منظر اسلام، مورد بررسی قرار گیرند.

کتاب الادلة الشرعية في جواز الاحتفال بميلاد خير البرية توسط دکترعزالدین حسین الشیخ به رشته تحریر درآمده است. برقراری جشن و سرور مادامیکه منجر به عمل حرامی نگردد عملی است ممدوح عقل و شرع و چه بهتر این برنامه در مورد ولادت نبی مکرم اسلام (ص) باشد و نوعی شکرانه به جهت این منت عظیم بر امت اسلامی بر شمرده شود. نویسنده در این کتاب درصدد آنست تا جواز این عمل پسندیده را از کتاب وسنت اثبات نماید. نویسنده بعد از مقدمه چند بحث مقدماتی را تحت عناوین : تاریخ ولادت نبی(ص) و ماه ربیع الاول ، وارد بحث اصلی کتاب میشود. وی از سه منبع قرآن کریم ، سنت مطهر ، و اقوال علما نظریه جواز احتفال و سرور رااثبات نموده است. نویسنده در هر بخش نمونه های معتبری را ذکر و آنها را بررسی و اثبات نموده است. نویسنده در این کتاب توانسته به خوبی نه تنها بدعت نبودن این عمل را بلکه ممدوح بودن جشن و سرور برای نبی (ص) را اثبات نماید.

" فى رحاب اهل البيت " مجموعه كتابچه‌هايى است كه در بیش از چهل مجلد موضوعات مختلف كلامى، فقهى و احياناً تاريخى و قرآنى را مورد بررسى قرار داده است. سيد عبدالرحيم موسوى و يك گروه تحقيقى تدوين و تنظيم آن را به انجام رسانده‌اند. "انگيزه تأليف" پاسخگويى و ردّ شبهاتى كه در عصر جديد از طرق شبكه‌هاى اينترنتى و ارتباطى در مسائل اسلامى مطرح مى‌شود، سبب ايجاد گروه‌هاى بحث و پاسخگويى به شبهات در مجمع جهانى اهل بيت علیهم السلام گرديد كه اين مجموعه حاصل آن جلسات است. "ساختار كتاب" در هر جلد از اين مجموعه مهم‌ترين مباحث پيرامون آن موضوع اعتقادى يا فقهى و نيز نظرات و آراء اهل سنت و شبهات مرتبط به اختصار آمده است. در پايان نيز نتيجه و خلاصه بحث ديده مى‌شود. "جلد25" موضوع مورد بحث کتاب درباره ابراز شادی و نحوه آن در روز میلاد پیامبراکرم صلی الله علیه و آله و سلم است. تفاوت غنا با شادی از دیگر مباحث این کتاب است.

یکی از ادوار مهم در تاریخ اندیشۀ اخلاقی جهان اسلام، عصر صحابۀ پیامبر است که فرصت داشتند تا آموخته های خویش را از پیامبر اکرم در زمینه های مختلف، به همراه اجتهاد شخصی شان و به تناسب نیاز بومی که در آن می زیستند، رواج دهند. با این حال، کمتر کوششی برای شناخت نظریه پردازی های عالمان این عصر ازجمله نگرش های اخلاقی ایشان صورت گرفته و بیشتر به نقش آنها در انتقال سنت نبوی توجه شده است. در این مقاله، با نگرشی بازبینانه به این رویکرد فراگیر، اندیشۀ اخلاقی عبدالله بن مسعود، یکی از عالمان برجستۀ این دوره، بازشناسی و بازسازی می شود؛ عالمی که به عصر پیش از تدوین در تمدن اسلامی تعلق دارد و همچون بسیاری دیگر از معاصران خویش ناشناخته مانده و اثر وی بر تحول اندیشۀ اخلاقی در جهان اسلام واکاوی نشده است. بدین منظور، با مروری بر شواهد تاریخی و روایات بازمانده از وی، نخست مبانی هستی شناسانه و نگرش های کلی وی به هستی و انسان و کمال و سپس تفکر اخلاقی خاصی که وی ترویج می کند، بررسی خواهد شد.

رویکرد عرفا به موضوع فرح، نشئت­ گرفته از آیات قرآن کریم و روایات است. در منابع دینی، فرح پسندیده توجه به مُنعم و سپاسگزاری از او و رضایت خداوند را درپی دارد؛ اما فرح مذموم و برخاسته از انگیزه­ های شهوانی موجب غفلت از مُنعم، سرمستی، غرور و ضلالت می­ شود. عرفا نیز بر همین اساس از دنیا و شادی­های مذموم آن روی­گردان شده و فرح به حق ­تعالی را بهترین مبنا برای شادمانی حقیقی و پایدار دانسته ­اند. آنان معتقدند اموری چون ایمان به خدا، قرب الی الله، معرفت خدا، رضا به مقدرات الهی، طاعت خداوند و اندوه برای امور اخروی، زمینه ­ساز نیل به محبوب و برخورداری از فرح راستین و پایدار است. تأثیر فراوان آموزه­ های دینی در رویکرد عرفای مسلمان به موضوع فرح از یک سو و لزوم تبیین و شناخت مبانی فکری ایشان د راین­باره از سوی دیگر، چنین ایجاب می­ کرد که این مقوله در پژوهشی مستقل کاویده شود. در این نوشتار، به روش تحلیل محتوا، رویکرد عرفا به موضوع فرح با توجه به آیات و روایات تبیین می­ گردد.