جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتاب «مذهب» آیت الله محمدعلی گرامی که در سال های مقارن پیروزی انقلاب اسلامی نگارش یافته به دنبال ظهور شبهات و الحادگری بوده که نویسنده در داخل زندان با آن مواجه بوده به همین جهت تلاش می ‏کند به زبانی ساده و با براهین بدیهی به دفع شبهات مربوط به نیاز به مذهب و وجود خدا بپردازد و نشان دهد مذهب فقط در تفکر مارکسیستی و غربی ناتوان است اما در نگرش اسلامی مذهب از پویایی، تحرک و انقلابی گری برخوردار است و با ظالمان و ستمگران مخالف است. بر این اساس نویسنده به دلیل نظم، هدف داری آفرینش، برهان امکان، برهان صدیقین، وابستگی فطری و حرکت جوهری استناد کرده و از تجرد علم و حافظه به این نتیجه رسیده که دنیا فقط منحصر در امور مادی نیست.

کتاب «فلسفه تاریخ» تالیف مرتضی مطهری است. فلسفه تاریخ مجموعه‌ ای 4 جلدی است که حاصل پیاده‌ سازی درس‌ های فلسفه تاریخ مرتضی مطهری است که در سال‌ های ۱۳۵۵ تا ۱۳۵۷ توسط او تقریر شده است. روش درس به این صورت بوده است که کتابی در موضوع فلسفه تاریخ معرفی می‌ شده و شاگردان به ترتیب روی فصول مختلف کتاب کنفرانس می‌ داده‌ اند و مطهری در ضمن کنفرانس افراد و یا پس از آن، مطالب خود را ذکر می‌ کرده است. موضوع جلد چهارم این مجموعه، فلسفه تاریخ در قرآن می باشد.

کتاب «پنج مقاله» تالیف مرتضی مطهری شامل بر پنج مقاله به قلم استاد شهید است که وجه مشترک آنها نگاه کلی یا خاص به اسلام و قرآن است. عناوین مقالات به ترتیب درج در کتاب عبارتند از: دین و مذهب، احتجاجات قرآن، نقدی بر ترجمه قرآن به قلم مرحوم ابوالقاسم پاینده، نماز، اسلام برتر است. در مقاله دین و مذهب نویسنده از احتیاج فطری بشر به دین می آغازد و آن گاه سخن را در هشت محور پی می گیرد. خداشناسی، پیغمبران، اسلام، پیغمبر اسلام، قرآن مجید، علی (ع)، ائمه اطهار (ع) و معاد. نویسنده در این هشت محور، اسلام را در زمینه ای از مباحث تاریخی، معارفی و گاه کلامی معرفی می کند. مقاله «احتجاجات قرآن» قسمتی از درس استاد شهید در دانشکده الهیات دانشگاه تهران تحت همین عنوان بوده است. این نوشته به استدلال های عقلی قرآن می پردازد. نویسنده در مقام نقد به چهار نکته اشاره می کند: ۱- قرآن همواره دم از تعقل و تفکر می زند ۲- قرآن بسیاری از مطالب را با دلایل عقلی اثبات می کند ۳- قرآن تاریخ بشر را با طرز منطقی مبنی بر روابط علی و معلولی قضا یا تفسیر می کند ۴- قرآن معمولاً برای احکام خود، فلسفه و حکمت ذکر می کند. مقاله «نقدی بر ترجمه ای از قرآن» نقد استاد مطهری بر ترجمه مرحوم ابوالقاسم پاینده از قرآن است که برای نخستین بار در حدود ۱۳۴۰ در مجله یغما به چاپ رسیده است. نقد استاد مطهری بر این ترجمه، فقط شامل سوره یاسین است که در پنج محور مرتب شده است. مقاله «نماز» در حدود ۱۳۵۶ و در سال های نزدیک به پیروزی انقلاب اسلامی که مارکسیسم زدگی و تأویل مادی مفاهیم دینی بر برخی محافل حاکم بود، نوشته شده است. عنوان اصلی این مقاله «حرکتی بر ضد سیر آب» است. مقاله پایانی کتاب عنوان «اسلام برتر است» را بر خود دارد. عنوان اصلی مقاله حدیث نبوی «الاسلام یعلو و لا یعلی علیه» است.