جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در این پژوهش به تحلیل محتوای مقالات دایره‌المعارف پزشکی اسلام و ایران پرداخته شده است. این پژوهش از نوع کاربردی است و روش انجام آن تحلیل محتوا می‌باشد. جامعه آماری این پژوهش شامل تنها جلد منتشر شده دایره‌المعارف پزشکی اسلام و ایران (جلد اول) است که حاوی 389 مقاله می‌باشد و به علت محدود بودن جلدهای منتشر شده دایره‌المعارف، در این پژوهش نمونه‌گیری انجام نشد و کلیه مقالات جلد 1 مورد بررسی قرار گرفت. برای گردآوری داده‌ها مقالات مورد مطالعه قرار گرفت و داده‌های مورد نیاز در سیاهه کنترلی که براساس سؤالات اساسی پژوهش تنظیم شده بود، درج گردید. نتایج حاصل از این بررسی به شرح زیر ارائه می‌گردد: مطالعه وضعیت پدیدآورندگان مقالات دایره‌المعارف نشان داد که اکثر آن‌ها (43/75%) دارای مدرک کارشناسی ارشد می‌باشند و زنان (52/34%) بیش از مردان (47/66%) در تولید مقالات مشارکت داشته‌اند. همچنین بیشتر پدیدآورندگان (92/19%) دارای ملیت ایرانی هستند.مطالعه وضعیت مقالات دایره‌المعارف نشان داد که از 389 مقاله مورد بررسی، 370 مقاله (95/12%) تألیف و 19 مقاله (4/88%) ترجمه بوده است؛ از این بین، 219 مقاله (56/3%) به موضوع اعلام و اشخاص، 106 مقاله (27/25%) به موضوع مباحث خاص، 41 مقاله (10/54%) به موضوع کتاب‌ها و تألیفات، 15 مقاله (3/85%) به موضوع کلیات و 8 مقاله (2/06%) به مباحث متفرقه تعلق دارند. هر مقاله به طور میانگین 2.64 صفحه از دایره‌المعارف را شامل می‌شود و در هر مقاله به طور متوسط 16.58 استناد به کار رفته است. همچنین، از بین مقالات مورد بررسی تنها در 93 مقاله مجموعاً 106 تصویر به کار رفته است و 296 مقاله فاقد تصویر می‌باشند.بررسی وضعیت استنادهای به کار رفته در مقالات دایره‌المعارف نشان داد که از کل 6451 استناد موجود در جلد 1، بیشترین استنادات (98/66%) به زبان غیرفارسی صورت گرفته است و تنها 23/02% از استنادات به زبان فارسی می‌باشد و به طور کلی، زبان عربی با 49/31% بالاترین میزان استنادها را به خود اختصاص داده است. در بررسی تاریخ انتشار استنادات مشخص شد که بیشترین استنادها (54/15%) دارای تاریخ انتشار میلادی هستند و پس از آن به ترتیب تاریخ هجری شمسی (36/8%) و هجری قمری (4/84%) وجود دارند. بررسی‌ها نشان داد پربسامدترین پدیدآورندگان مورد استناد در مقالات، ابن‌ابی‌اصیبعه با فراوانی 128 و پربسامدترین منابع مورد استناد کتاب عیون الانباء فی طبقات الاطباء (به زبان عربی) اثر ابن‌ابی‌اصیبعه با فراوانی 123 می‌باشد.همچنین هیچ رابطه معناداری بین تعداد استنادها و ملیت نویسندگان مقالات یافت نشد؛ درحالی که مشخص شد بین زمان نشر و تعداد دفعات استناد، رابطه معنادار و مستقیم وجود دارد.