جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در گذشته دانش طب از متفرّعات علم حکمت به شمار می‌رفت و کسانی که به تحصیل علم حکمت می‌پرداختند از آموختن علم طب گریزی نداشتند، بر همه‌ی طالبان علم لازم بود به صورت کلّی با آن آشنایی پیدا کنند و شاعران هم به نحوی از انحا از این علم بهره می‌گرفتند و از آن به گونه‌ی تمثیل، تشبیه، استعاره و کنایه جهت پربارتر کردن کلام استفاده می‌کردند. گاهی انعکاس این معلومات در شعر جهت فخرفروشی و نشان دادن توانایی‌های علمی به دیگران بوده است. این پژوهش به بررسی واژگان پزشکی آثار سنایی غزنوی می‌پردازد و تلاش می‌کند به این پرسشها پاسخ دهد:طبّ حِکمی (پزشکی قدیم) در ادبیّات کهن ما چه جایگاهی دارد؟سنایی و مردم روزگارش در باره‌ی مقولات طبّی چگونه می‌اندیشیدند؟فواید داروهای گیاهی، حیوانی و معدنی چیست؟ این تحقیق از نوع بنیادی است و قلمرو تحقیق قرون پنجم و ششم هجری قمری می‌باشد. روش تحقیق، روش تجزیه و تحلیل منطقی اسناد و مدارک کتابخانه‌ای با روش اسنادی و استفاده از منابع دست اوّل و دوم است، ابزار گردآوری داده‌ها فیش برداری و مطالعه و بررسی منابع تحقیقی و روش تجزیه و تحلیل داده‌ها روش تحقیقی می‌باشد. این پایان نامه شامل هشت فصل است که عبارتند از: کلیّات تحقیق، ادبیّات تحقیق، کلیّات طب، اندامها، بیماریها، داروها (مفرد و مرکب)، اصطلاحات عمومی و نتیجه گیری. هدف از پرداختن به چنین موضوعی درک صحیح مفاهیم سروده‌های شاعر می‌باشد. روش کار به این صورت بوده که ابتدا آثار سنایی (دیوان، حدیقۀ‌الحقیقۀ و شریعۀ‌الطریقۀ، مثنویهای سنایی و مکاتیب) مطالعه شده سپس بیتها و جمله‌هایی که بافت آنها طبّی بوده یادداشت گردیده و با مراجعه به آثار طبّی قدیم و فرهنگ لغات معنی و مفهوم واژگان شرح شده‌ است. فصل چهارم تا هفتم به ترتیب حروف الفبایی مرتّب شده و معادل انگلیسی واژگان در پاورقی آمده است. در پیشینه‌ی تحقیق بعضی از پایان نامه‌ها و کتابهایی را که به نوعی با این موضوع اشتراکی داشته‌اند به طور مختصر بررسی شده است. در این پژوهش پی می‌بریم شاعر چه نقطه نظراتی در مورد علوم به خصوص علم طب داشته و چگونه از این شاخه‌ی علم برای بیان مفاهیم ذهنی و خلق صور خیال بهره برده است و شناخت نسبی از اندامها، بیماریها و داروها پیدا می‌کنیم.

مقدمه و هدف: دین مقدس اسلام با به رسمیت شناختن غریزه جنسی، آن را نعمتی الهی می‌داند که انسان‌ها باید از آن در مسیر درست استفاده نمایند. اسلام ازدواج را امری مقدس و سنت حسنه پیامبر(ص) عنوان کرده است و تأمین نیازهای جنسی و عاطفی را یکی از مهمترین پایه‌ها و ارکان هر ازدواجی می داند. زن از نظر اسلام و قرآن، رکنی از ارکان خانواده است و نمی توان نقش کلیدی زن در ایجاد و تحقق خانواده آرام را نادیده گرفت. آموزش مهارتهای ارتباطی به ویژه برای زنان در تحکیم و تداوم و نشاط خانواده نقش موثری دارد. هدف پژوهش ایناست که چگونه میتوان از متن آیات قرآن کریم و روایات معصومین(ع)، دستورالعملهایی را برای سلامت جنسی زنان استخراج نمود تا آنها را به عنوان آموزههای اسلامی ارائه کرد؟ و همچنین مباحثی که در برخی متون علمی دنیای معاصر برای سلامت جنسی زنان مطرح شده تا چه میزان با آموزههای اسلامی تطبیق و هماهنگی دارد؟مواد و روش ها: این پژوهش براساس مطالعات مروری و شیوه توصیفی ـ تحلیلی و با روش مطالعه کتابخانهای و استنادی صورت گرفته است.و طبق نظر استادان مشاور به 10 نفر از اساتید حوزه علمیه قم که در زمینه مسایل فقهی یا مشاورهها و مطالعات مرتبط با مسایل زناشویی زنان فعالیت داشتهاند مراجعه و از تجربیات آنها نیز استفاده شده است.یافته ها: دین اسلام به تمام نکات ریز زندگی زناشویی و مسائل جنسی زوجین و بویژه زنان پرداخته است. اسلام با توجه به در نظر گرفتن تمام نیازهای زن و مرد برای جلوگیری از این مشکلات راهکار متناسب با تعالی فردی و اجنماعی انسان ها در زمینه های سلامت جنسی زنان و آداب زناشویی ارائه داده است. این راهکارها در آیات و روایاتدر جنبه هایی نظیر راز آفرینش زن و مرد در کنار یکدیگر، اهمیت ارتباط جنسی، نکات آمیزشی، رفتار جنسی و آداب و مهارت های آمیزش جنسی می باشد. امروزه دانشمندان با پیشرفت علم و فناوری به تمام و یا بخشی از این آموزه ها و راهکار ها دست یافته اند، که البته بعضی از این آموزه های غربی با فرهنگ اسلامی و ایرانی ما سازگار نیست و باعث بوجود آمدن مشکلات دیگر در زندگی زناشویی و جامعه شده است. دستاورد این پزوهش بیان این جامع بودن و کامل بودن دین اسلام در همه شئونات زندگی بشر می باشد.

قرآن کریم به عنوان یگانه اثر جاودان، در زمانی نازل گشت که جهان بر لبه پرتگاه سقوط و مردم در آتش جهل و خرافات می سوختند. شرک و بت پرستی، انحطاط اخلاقی، بی عدالتی و نابرابری، سایه شوم خود را بر سر گیتی افکنده بود و در جزیره العرب کانون فساد و ظلم و ستم، شرک و خرافات، بیداد می کرد، آتش جنگهای قبیله ای، رشته های امور را از هم گسیخته، نشاط و شادابی در آن محیط تفتیده از روان مردم رخت بر بسته و دلها پر از ترس و روانها پریشان و در انتظار روزنه نجاتی بسر می بردند.ظهور اسلام یکی از گسترده ترین تحولات فرهنگی را در جامعه عصر جاهلی پدید آورد، که تمام حوزه های اندیشه بشری را فرا می گیرد و در قلمرو وسیعی شامل زمینه های اعتقادی، علمی، ادبی، اخلاقی، اجتماعی، سیاسی، و اقتصادی می شود. قرآن کریم برای آفریدن فرهنگی نوین در هر یک از قلمروهای فوق، طرحی نو در افکند و با استفاده از روش های متنوع، مخاطبان؛ حتی با عقائد و افکار مختلف را نیز جذب نمود.هدف این رساله، ترسیم فرهنگ جاهلی و تبیین ویژگی های فرهنگی عصر نزول و اثبات نقش اثرگذار قرآن کریم در تحول فرهنگی عصر نزول قرآن کریم و بیان شیوه های تحول آفرینی قرآن کریم است.فن تحقیق در این پژوهش کتابخانه ای، با روش بررسی متون درون دینی و برون دینی است.ماحصل پژوهش حاضر این است که ظهور اسلام، یکی از عمیقترین تحولات فرهنگی و اجتماعی را در جامعه جزیره العرب پدید آورد، که مخاطب محوری و تکریم شخصیت انسان، تعهد به اخلاق و ارزش های اسلامی، توجه به حکمت و واقع نمایی، همه جانبه نگری و سنجش همه جوانب، آسان گیری و مهمتر از همه، مبتنی بودن تمام این شیوه ها بر فطرت انسانی، از جمله اصولی است که در شیوه تحول آفرینی قرآن کریم دخیل بوده اند.

یکی از مسائل مهم در زمینه تفسیر میان رشته ای قرآن کریم، بحث اعجاز علمی قرآن کریم در بیشتر علوم روز است. یکی از این علوم، علم پزشکی است. در علم پزشکی، به ویژه در حوزه جنین شناسی از مراحل خلقت انسان به طور گسترده بحث می شود. پرسش اساسی در این پایان نامه، این است که مرحله های آفرینش انسان از دیدگاه قرآن، روایات و علم پزشکی چیست؟ و آیا آموزه های قرآن کریم در این حوزه، جزو اعجازهای علمی قرآن به حساب می آیند یا خیر؟پاسخ این پژوهش، در برابر این پرسش، آن است که هر آنچه که قرآن برای مرحله های خلقت انسان ذکر کرده است، با علم روز مطابقت دارد و در برخی از موارد، آموزه های قرآن کریم، از موارد اعجاز علمی قرآن به شمار می روند. در بررسی به عمل آمده در روایات مربوط به این زمینه نیز دانسته شده است که آموزه های روایی نیز با آموزه های قرآنی مطابقت دارند.مرحله های خلقت انسان از دیدگاه قرآن، روایات و علم پزشکی، عبارتند از: خاک، آب، منی، نطفه، علقه، مضغه، شکل گیری ظاهری، شکل گیری استخوان، روییدن گوشت، آفرینش روح و تولد نوزاد.

اصالت وجود یکی از مهم‌ترین مبانی فلسفه اسلامی و بیت الغزل حکمت صدرایی می‌باشد. اما این اصل، چنانکه باید تأثیرش بر اصول فلسفی و دیگر لایه‌های معرفتی بشر روشن نگشته ‌است. لذا ما در این تحقیق درصدد آنیم که تأثیر این اصل را بر جواب مهم‌ترین پرسش بشر که پیرامون مبدأ هستی است روشن نماییم. بنابراین در این تحقیق ضمن تبیین اصالت وجود و بررسی فروع آن، به بررسی تأثیر این اصل به عنوان یکی از اصول موضوعه تحقیق بر شناخت خداوند پرداخته شده و بیان گردیده ‌‌‌‌است که این اصل اصیل و فروع آن چه تأثیر شگرفی بر شناخت ذات و صفات الهی و قرابت خداشناسی فلسفی به معارف دینی و عرفانی دارد. در این تحقیق بر مبنای اصالت وجود بیان گردیده ‌است که خداوند حقیقت وجود است. ازاین‌رو در اثبات خداوند نیازی به وساطت اموری نظیر نظم آفرینش، حدوث زمانی عالم، امکان ماهوی و... نبوده و خداوند به ضرورت ازلیه موجود است. بر همین مبنا ذات بسیط خداوند که حقیقت وجود است دارای وحدت غیر عددی بوده و فرض ثانی برای خداوند محال است. در بحث صفات الهی نیز بیان گردیده است که بر مبنای اصالت وجود جمیع صفات کمالی موجودات به نحو حمل حقیقه و رقیقه برای خداوند ثابت است و با توجه به اثبات قاعده «بسیط الحقیقه کل الأشیاء و لیس بشیء منها» بر مبنای اصالت وجود خداوند به نحو ضرورت ازلیه و عینیت دارای جمیع صفات کمالی بوده و بسیاری از مشکلات علم الهی در تبیین صفات خداوند مرتفع می‌گردد. همچنین بر پایه همین اصالت وجود، مسائل بسیار غامض و شبهات فروانی که در علم خداشناسی تا زمان ملاصدرا لاینحل مانده بود مانند مسئله علم الهی، مسئله ربط حادث به قدیم، شبهه ابن کمونه و ... روشن گردید. در این تحقیق به چگونگی حل این مسائل مهم برمبنای اصالت وجود پرداخته شده است و از طرف دیگر بیان گردیده است که پای‌بند بودن به اصالت ماهیت دارای چه تبعاتی در شناخت خداوند است.

سوسری هال بخاطر وضعیت بدنی خاص، بیولوژی، عادات ورفتار ویژهمستعد بخطر انداختن سلامتی انسان هستند.داشتن اگاهی از سوسری ها و زیان های حاصله، مهمترین راه جلوگیری از این خطرات است که بدین منظور این تحقیق بر مبنای دستیابی به چنین آگاهی در بیمارستان و منازل مسکونی شهر اسلام آباد غرب به انجام رسید. 4 گونه سوسری در منطقه شناسایی شد که گونه اس.1 برای اولین بار در منطقه گزارش شد. 12 نوع باکتری از سوسری ها جدا شد که استافیلوکوک غیر بیماری زا دارای بیشترین میزان بود.از نظر آلودگی انگلی سه عدد از یک نوع تک یاخته ‏‎Entamoeba coli‎‏ و یک عدد از یک شبه نماتد ‏‎Nematodomorpha‎‏ از دستگاه گوارش سوسری ها تشخیص داده شد.پس از آلوده کردن مصنوعی سوسری آلمانی به باکتری ‏‎E.coli‎‏ تا مدت 17 روز بعد از تماس، باکتری مورد نظر از سوسری ها جدا شد.

نظر به اینکه یکی از مشکلات عمده بهداشتی در سطح کشور، شیوع انگلهای روده‌ای است و با توجه به این مسئله که بیماری‌های انگلی سالانه مقادیر زیادی از انرژی نیروهای فعال را مستهلک می‌کنند، اجرای طرح شناسایی انگلها و تعیین درصد آلودگی در مناطق مختلف کشورمان از اقدامات ابتدایی مبارزه با این معضل به شمار می‌رود. امید می‌رود که در آینده‌ای نزدیک با بالا رفتن سطح آگاهی مردم در امر شناخت انگلها و زیانهای ناشی از آنها و بالا رفتن سطح بهداشت و همچنین با تحقیق در امر شناخت آلودگی‌های انگلی در نقاط مختلف کشور و شناخت راههای پیشگیری از این انتشار و درمان افراد آلوده میزان آلودگی به حداقل ممکن کاهش یابد. اقدامات اصولی در راستای این هدف ، مطالعات وسیع و همه‌جانبه اپیدمیولوژیک جهت روشن ساختن وضعیت آلودگی موجود و تعیین ارتباط آلودگی با فاکتورهای اپیدمیولوژیک می‌باشد تا بتوان بر اساس آن برنامه‌ریزی کرد. در جهت تداوم بخشیدن به این هدف بر آن شدم که با بررسی اپیدمیولوژیک انگلهای روده‌ای در سطح مدارس شهرکهای اسلام‌آباد و رسالت کرج و درمان موارد آلوده کمکی هر چند ناچیز در جهت ارتقاء سطح بهداشت شهرستان کرج کرده باشم. در این پژوهش از روش نمونه‌گیری تصادفی استفاده گردید و آزمایشها به شکل تغلیظ با فرمل - اتر انجام شدند. کل نمونه‌های بررسی شده 1147 عدد است که 707 عدد سهم شهرک رسالت و 440 عدد سهم شهرک اسلام‌آباد می‌باشد. با توجه به آمار فوق، تفاوت قابل توجهی بین میزان انگلهایی که مستقیما منتقل می‌شوند، وجود دارد. این اختلاف ناشی از سطح پائین فرهنگی و تعداد زیاد افراد خانواده در شهرک محروم اسلام‌آباد می‌باشد. این ارقام ضرورت رسیدگی هر چه بیشتر به بهداشت مناطق محروم را می‌رساند

در این پژوهش به تحلیل محتوای مقالات دایره‌المعارف پزشکی اسلام و ایران پرداخته شده است. این پژوهش از نوع کاربردی است و روش انجام آن تحلیل محتوا می‌باشد. جامعه آماری این پژوهش شامل تنها جلد منتشر شده دایره‌المعارف پزشکی اسلام و ایران (جلد اول) است که حاوی 389 مقاله می‌باشد و به علت محدود بودن جلدهای منتشر شده دایره‌المعارف، در این پژوهش نمونه‌گیری انجام نشد و کلیه مقالات جلد 1 مورد بررسی قرار گرفت. برای گردآوری داده‌ها مقالات مورد مطالعه قرار گرفت و داده‌های مورد نیاز در سیاهه کنترلی که براساس سؤالات اساسی پژوهش تنظیم شده بود، درج گردید. نتایج حاصل از این بررسی به شرح زیر ارائه می‌گردد: مطالعه وضعیت پدیدآورندگان مقالات دایره‌المعارف نشان داد که اکثر آن‌ها (43/75%) دارای مدرک کارشناسی ارشد می‌باشند و زنان (52/34%) بیش از مردان (47/66%) در تولید مقالات مشارکت داشته‌اند. همچنین بیشتر پدیدآورندگان (92/19%) دارای ملیت ایرانی هستند.مطالعه وضعیت مقالات دایره‌المعارف نشان داد که از 389 مقاله مورد بررسی، 370 مقاله (95/12%) تألیف و 19 مقاله (4/88%) ترجمه بوده است؛ از این بین، 219 مقاله (56/3%) به موضوع اعلام و اشخاص، 106 مقاله (27/25%) به موضوع مباحث خاص، 41 مقاله (10/54%) به موضوع کتاب‌ها و تألیفات، 15 مقاله (3/85%) به موضوع کلیات و 8 مقاله (2/06%) به مباحث متفرقه تعلق دارند. هر مقاله به طور میانگین 2.64 صفحه از دایره‌المعارف را شامل می‌شود و در هر مقاله به طور متوسط 16.58 استناد به کار رفته است. همچنین، از بین مقالات مورد بررسی تنها در 93 مقاله مجموعاً 106 تصویر به کار رفته است و 296 مقاله فاقد تصویر می‌باشند.بررسی وضعیت استنادهای به کار رفته در مقالات دایره‌المعارف نشان داد که از کل 6451 استناد موجود در جلد 1، بیشترین استنادات (98/66%) به زبان غیرفارسی صورت گرفته است و تنها 23/02% از استنادات به زبان فارسی می‌باشد و به طور کلی، زبان عربی با 49/31% بالاترین میزان استنادها را به خود اختصاص داده است. در بررسی تاریخ انتشار استنادات مشخص شد که بیشترین استنادها (54/15%) دارای تاریخ انتشار میلادی هستند و پس از آن به ترتیب تاریخ هجری شمسی (36/8%) و هجری قمری (4/84%) وجود دارند. بررسی‌ها نشان داد پربسامدترین پدیدآورندگان مورد استناد در مقالات، ابن‌ابی‌اصیبعه با فراوانی 128 و پربسامدترین منابع مورد استناد کتاب عیون الانباء فی طبقات الاطباء (به زبان عربی) اثر ابن‌ابی‌اصیبعه با فراوانی 123 می‌باشد.همچنین هیچ رابطه معناداری بین تعداد استنادها و ملیت نویسندگان مقالات یافت نشد؛ درحالی که مشخص شد بین زمان نشر و تعداد دفعات استناد، رابطه معنادار و مستقیم وجود دارد.