جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

مفهوم «معنويت» در مقابل ماديت و جهان مادي، اصل اصيل همة اديان آسماني و حتي غير آسماني است. وجود و هستي حقيقي در اديان، امري فرامادي و معنوي است. مفهوم معنويت، يعني باور قلبي به وجود حقايق متعالي و مافوق طبيعي كه بنظر ملاصدرا، كانون و اصل آن وجود واحد حق تعالي است. چنين اعتقادي، به رفتار و زواياي گوناگون زندگي رنگ و جهتي خاص ميبخشد، بنحوي كه فرد از «بودن» خود، ديگران و جهان نه تنها احساس بيهودگي و پوچي نميكند بلكه از حس خوشايند رضايتمندي نيز برخوردار ميشود. اين معنا در روانشناسي لزوماً معطوف به آموزة قدسي يك دين خاص نيست؛ اگرچه با آن مخالفتي هم ندارد. صدرالمتألهين شيرازي بر پاية اصول حكمت متعالية خود در علم النفس و ارتباط متقابل بدن و نفس، بر آن است كه رفتار و اعمال ظاهري و بدني و نيز علوم و آگاهيهاي آدمي تأثيري ژرف بر نفس و روح انسان دارند و نهايتاً در فرآيند حركت و صيرورت جوهري، سرنوشت او را رقم ميزنند. طبق اين اصول، سلامت و نيز بيماري معنوي و باطني در گرو آگاهي و رفتار شخص خواهد بود. دانش روانشناسي، بويژه در شاخة انسانگرايانة آن، نيز بر نقش مهم معنويت در سامانمندي زندگي و سلامت رفتار و شخصيت فرد تأكيد نموده‌است. طبق نظرية برخي از روانشناسان وجودي (اگزيستانسياليست) همچون فرانكل و يونگ، سلامت معنوي يكي از مؤلفه‌هاي مهم «شخصيت سالم» است.