جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

«من هو المهدی عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف»، اثر آیت‌الله ابوطالب تجلیل تبریزی، نوشته‌ای است در اثبات تولد، حیات و ظهور حضرت مهدی علیه‌السّلام در آخرالزمان که با هدف رد ادعای کسانی که قایلند هنوز امام مهدی علیه‌السّلام متولد نشده، بلکه در زمان ظهور متولد می‌شود، به زبان عربی و در سال ۱۳۹۸ ق نوشته شده است. انگیزه مؤلف این بوده که از نصوص و احادیث روایت شده، به مقداری که به حد تواتر برسد، بر تعیین شخص، پدر و مادر و هریک از اجداد حضرت مهدی علیه‌السّلام تا پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم با نام آنان گردآوری شود تا هم ایشان و هم اجداد گرامی اشان شناخته شود؛ لذا از میان نصوص فراوانی که در باره آن حضرت آورده شده، تنها احادیثی که مشتمل بر این منظور است، ذکر شده است. کتاب با مقدمه مؤلف در بیان اشکالات چاپ‌های قبلی و ذکر ساختار کلی کتاب آغاز شده است. مطالب در سه بخش، در چهل فصل، بدین ترتیب ارائه شده که ابتدا برای احادیث وارده از پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم و هریک از ائمه صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم، فصول جداگانه‌ای تعیین شده و احادیثی که در این خصوص از هر کدام از آنان آمده، در فصل مستقلی آورده شده است، سپس فصول دیگری به نام هریک از اجداد طاهرین حضرت مهدی عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف فراهم شده و در هرکدام از آن‌ها، احادیثی را که دلالت می‌کند که چند پشت بین او و مهدی علیه‌السّلام وجود دارد، آورده شده است. مؤلف با بهره گیری از منابع روایی و تاریخی دست اول شیعه و عامه، روایات پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم در باره معرفت امام زمان را از منابع اهل سنت نقل می‌کند. احادیث وارد شده از امامان شیعه علیه‌السّلام ، همراه با ذکر ماخذ، نقل شده و در ادامه، از عناوینی چون تاریخ ولادت امام مهدی علیه‌السّلام از نظر اهل سنت، کسانی که موفق به دیدار آن حضرت شدند و وکیلان آن حضرت بحث شده است. مؤلف، احادیث مروی از پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم را تنها از عامه و احادیث ائمه علیه‌السّلام را از کتب اصیل و ماخذ اصلی که نزدیک به عصر آن بزرگواران تالیف شده، ذکر کرده است؛ مانند کتاب کافی، اکمال الدین، کفایة الاثر، غیبت شیخ طوسی، دلائل الامامة و... و از مؤلفان متاخر از زمان آنان، جز به ندرت، نقل نشده است. نویسنده در بخش اول، به بررسی روایات مربوط به حضرت مهدی علیه‌السّلام در کتب اهل سنت پرداخته است. فصل اول و دوم، این سخن پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم در مورد لزوم شناخت امام زمان علیه‌السّلام که «هرکه امام زمان خود را نشناسد و بمیرد، به مرگ جاهلیت مرده است»، از کتب اهل سنت نقل شده و پس از ذکر حدیث ثقلین و اشاره به اینکه این روایت در میان هر دو فرقه متواتر بوده و در مواضع گوناگونی از جمله: روز عرفه، در مسجد خیف، در حجة الوداع و در خطبه‌ای که روز وفات بر منبر ایراد شد، از پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم صادر گردیده، به مدارک آن از کتب اهل سنت اشاره شده است. فصل سوم تا پنجم، بر اساس منابع اهل سنت، سخنان پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم مبنی بر اینکه امامان، دوازده تن هستند و نام یکایک آنان به تصریح پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم از کتب اهل سنت نقل شده و این مطلب که گروهی از بزرگان اهل سنت به تواتر احادیث مربوط به حضرت مهدی عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف تصریح کرده‌اند، مستندا بیان شده است. نویسنده معتقد است کثرت احادیثی که در باره حضرت مهدی عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف وارد شده، به حدی است که در اسلام، کمتر موضوعی یافت می‌شود که بدین اندازه، در باره آن حدیث وارده شده باشد. از جمله علمای اهل سنتی که احادیث حضرت مهدی عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف در آثار آن‌ها ثبت شده و نویسنده از آن‌ها نام برده است، عبارتند از: بخاری در الصحیح، مسلم بن حجاج در الصحیح، بخاری در تاریخ کبیر، ابو داود در السنن، حاکم در المستدرک، احمد بن حنبل در المسند، ترمذی، ابن کثیر در البدایة و النهایة، حسن الزمان در الفقه الاکبر، خطیب در مشکاة المصابیح، ذهبی در میزان الاعتدال و... در فصل ششم و هفتم، در باره ویژگی‌های حضرت مهدی عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف و اینکه ایشان کسی است که زمین را پر از عدل و داد خواهد کرد، پس از آنکه از ستم و ظلم به تنگ آمده باشد و بخش دیگری از احادیثی که در کتب اهل سنت در باره مهدی علیه‌السّلام از پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم آمده، اشاره شده و در فصل هشتم، به ۶۰ حدیث با این مضمون که «زمین هیچ گاه از حجت خالی نیست» آمده است. در بخش دوم، احادیثی که پیرامون حضرت مهدی علیه‌السّلام از معصومین علیه‌السّلام وارد گردیده، نقل شده است. فصل نهم تا بیست و سوم، مربوط به نقل احادیثی است که از پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم و ائمه علیه‌السّلام در مورد حضرت مهدی عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف بیان شده و ایشان را به نام خود و پدران گرامی اش معرفی کرده‌اند. از جمله احادیث نقل شده در این بخش، روایتی است که دلیل غیبت آن بزرگوار را آزمودن بندگان دانسته تا خداوند ببیند چه کسی از او فرمانبرداری کرده و به غیبت ایمان می‌آورد و در حدیثی، علت تاخیر در قیام را بیرون آمدن مؤمنانی که در صلب کافران به ودیعت نهاده شده‌اند، بیان شده است. در روایتی به نقل از اثبات الهداة، از امام صادق علیه‌السّلام چنین روایت شده است که پیامبر علیه‌السّلام فرمودند: «حضرت قائم از فرزندان من خواهد بود، نامش از نام من و کنیه اش از کنیه من است و هر که غیبت این امام را انکار کند، مرا انکار کرده است». در روایت دیگری از همین کتاب، به نقل از پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم آمده است که فرمودند: «علی بن ابی طالب، وصی من و پس از من، پیشوای این امت و جانشین من بر مردم است. امام قائم و منتظر از فرزندان او خواهد بود و کسی است که زمین را پر از عدل و داد می‌کند، پس از آنکه از ظلم و ستم پر شود. کسانی که در عقیده به غیبت آن حضرت ثابت قدم باشند، از کبریت احمر گرامی ترند». در روایتی از امام هفتم علیه‌السّلام به نقل از کتاب «کفایة الاثر» که در فصل نوزدهم آمده است، نقل شده که یونس بن عبد الرحمن، از آن حضرت در مورد «قائم به حق» سؤال کردد و آن حضرت در پاسخ فرمود: «من قائم به حق هستم، ولی قائمی که جهان را بعد از اینکه از ظلم و ستم پر شده، از عدل و داد پر کند و روی زمین را از دشمنان خدا پاک گرداند، پنجمین فرزند من است. او را غیبتی خواهد بود که مدت آن طولانی باشد. در آن مدت، عده‌ای از او برگردند و عده‌ای بر او ثابت بمانند. خوشا به حال آن شیعیان که در زمان غیبت قائم، به ریسمان ما درآویزند و بر دوستی ما و دشمنی دشمنان، ثابت بمانند...» در بخش سوم، بیش از صد روایت در باره غیبت امام زمان، معرفی آن حضرت به نام و نام پدران گرامی اش از سوی پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم و حضرت علی علیه‌السّلام، معرفی آن حضرت به عنوان نهمین فرزند امام حسین علیه‌السّلام ، معرفی آن حضرت از طرف امام حسین علیه‌السّلام با نام ایشان و نام پدران بزرگوارشان و همین طور معرفی آن حضرت از طرف همه امامان علیه‌السّلام ذکر شده است. تاریخ ولادت حضرت مهدی علیه‌السّلام در کتب اهل سنت، برخی از کسانی که دست خط امام در غیبت صغری به نام ایشان صادر شده است، برخی از کسانی که آن حضرت را در زمان حیات امام حسن عسکری علیه‌السّلام و یا در زمان غیبت دیده‌اند و وکیلان آن حضرت در زمان غیبت صغری، مطالب فصول پایانی را تشکیل می‌دهد. این کتاب بیش از آنکه رنگ تاریخی داشته باشد، صبغه حدیثی دارد.

وظیفة الانام فی زمن غیبة الامام علیه‌السّلام به زبان عربی اثر میرزا محمدتقی موسوی اصفهانی (۱۲۶۲- ۱۳۰۸ ق) می‌باشد.اثر به بیان پنجاه و چهار وظیفه برای شیعیان و محبین امام زمان عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف در دوران غیبت که باید بر آن‌ها مواظبت و عمل نمایند، پرداخته است.می‌توان گفت اثر، دستور العمل شیعیان در دوران غیبت می‌باشد. اثر در مرکز بررسی‌های تخصصی امام مهدی عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف نجف اشرف چاپ و منتشر شده است و هدف آن‌ها از این گونه اقدامات تعلیم فرهنگ مهدویت و قوت و شوکت مکتب تشیع و حفظ و حراست پیروان آن ذکر شده است. مولف اتمام نگارش خود را در پایان اثر،ربیع الثانی ۱۳۳۲ ق تبت نموده است. شناخت و معرفت امام عصر عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف ، بنا بر دلائل عقلیه و نقلیه ضروری و واجب است و بدون آن هیچ عبادت و اطاعتی پذیرفته نیست و همچنین بر هر فرد با ایمان واجب است، وظایفی که ائمه هدی علیه‌السّلام خصوصا امام زمان علیه‌السّلام مقرر و تبیین نموده‌اند، انجام دهند و یکی از آن وظایف، سعی و کوشش در خدمت به آن بزرگواران، اطاعت و حمایت از امام عصر عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف به هر عنوان و با استفاده از هر وسیله مشروع می‌باشد. مولف در دو جزء با بهره گیری از منابع روایی و ادعیه به گوشه‌ای از وظایف مومنین در دوران غیبت که باید به آن اهتمام ورزند، سعی نموده تا به قسمتی از خدمت به آن حضرت اقدام و دست زده باشد. مولف علاوه بر ذکر این وظایف، در لابه لای این مباحث به نقل بعضی از زیارات و ادعیه، صفات، خصوصیات و نشانه‌های زمان ظهور آن حضرت و همچنین به ذکر بعضی از فوائد در خصوص دعا نمودن به آن حضرت، طی فصولی اشاره می‌کند. مولف در ابتدای جزء اول به بازشماری وظایف بیست و پنج گانه مومنین می‌پردازد. برخی از وظایف مهم این جزء عبارتند از: انتظار فرج ، تسلیم امر خدا بودن و ترک تعجیل در ظهور ایشان، انجام مستحبات به نیت امام علیه‌السّلام ،شناخت صفات امام عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف و اراده بر یاری ایشان در هر حال، ناله و گریه نمودن بر فراق ایشان، اظهار و شوق به دیدن روی نورانی آن حضرت، قربانی دادن به نیت سلامتی آن حضرت، ذکر فضایل امام علیه‌السّلام و دعا برای تعجیل در ظهور و درخواست پیروزی و یاری رساندن به ایشان. دعاهای نقل شده، از ائمه علیه‌السّلام در خصوص آن حضرت بسیار است و مولف در فصل دوم، پنج دعا و در ادامه، زیارت آل یاسین را که در کتاب احتجاج مروی است که حضرت صاحب الزمان در توقیع شریف به سوی محمد بن عبدالله جعفر حمیری امر فرموده بود که هر گاه بخواهند مرا زیارت کنند و به سوی من توجه نمایند، پس اینچنین زیارت کنید و سپس دعای صغیر و نماز صاحب الامر عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف را می‌آورد. فصل بعدی در بیان بعضی از خواص و فوائد دعا نمودن به آن حضرت و طلب حضورش را از خداوند نمودن، می‌باشد که مولف چهارده فایده با استفاده از آیات و اخبار برای آن ذکر می‌کند؛ از جمله باعث طولانی شدن عمر، نوعی ادای حق آن حضرت، باعث دفع بلاها از شخص دعا کننده، دعا به آن حضرت اظهار محبت و دوستی به ایشان است و این اظهار محبت به ذریه پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم ادای مزد رسالت می‌باشد و باعث رسیدن شفاعت حضرت رسول صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم می‌شود، در ادامه این فصل، مولف با نقل چهارده حدیث از معصومین علیه‌السّلام در رابطه با غیبت آن حضرت می‌پردازد. فصل سوم، مولف با ذکر اخباری به این نکته متذکر می‌شوند که هر فرد باید بداند از برای ظهور حضرت صاحب الامر وقت معینی در اخبار بیان نشده است و در کمال الدین از حضرت امام صادق علیه‌السّلام روایت شده که فرمودند: کسانی که وقت برای ظهور آن حضرت معین می‌کند، دروغ می‌گویند. و در ادامه، عریضه‌ای که برای امام عصر عجّل‌الله‌فرجه‌الشریف ارسال شده و در کتاب بحارالانوار آمده، از سوی مولف در اثر گنجانده شده است. جزء دوم با ذکر وظایف منتظران (۲۹ مورد دیگر) شروع می‌شود. برخی از وظایف مهم شمرده شده، در این جزء عبارتند از: علماء باید علم خود را ظاهر و به کسانی که جاهل یا نادان هستند، طریق جواب مخالفین را بیاموزند تا گمراه نشوند و اگر دچار حیرت و سرگردانی شده‌اند از آن نجات یابند، اظهار محبتی و دوستی به آن حضرت و دعا به یاران ایشان، نفرین بر دشمنان آن حضرت، درود و صلوات فرستادن بر انصار و یاران ایشان، به نیابت از آن حضرت حج به جا آوردن و طواف نمودن، تجدید بیعت و عهد نمودن با آن حضرت در هر وقت ممکن، و اگر شخصی وقت معینی برای ظهور آن حضرت ذکر نمود او را تکذیب و دروغ گو پندارند. از جمله مطالب مهم و لازم در دوران غیبت کبری بنا بر ادله عقلی و نقلی، دانستن صفات و خصوصیات، علائم و نشانه‌های وقت ظهور می‌باشد و مولف در فصل چهارم به ذکر بیست مورد از این موارد می‌پردازند. و در فصل پایانی اثر، مولف به نقل دعای عهد از کتاب زاد المعاد پرداخته است.

«مِکیال المَکارِم فی فَوائد الدُّعاء لِلقائِم عليه السلام» معروف به «مکیال المکارم»، نوشته سید محمدتقی موسوی اصفهانی درباره امام زمان (عج) است. با اینکه نام کتاب درباره فوائد دعا برای امام زمان (عج) است اما بخش عمده آن به این موضوع اختصاص دارد و نویسنده به بحث‌ های دیگر درباره حضرت مهدی نیز پرداخته است. این کتاب به زبان عربی نوشته شده است. مؤلف این کتاب را با هدف شکر نعمت وجود حضرت مهدی (عج) نوشته است. او در مقدمه کتاب، انگیزه خود را از تألیف آن دستور امام زمان (عج) برای نگارش آن بیان می‌ کند. کتاب «مکیال المکارم» بر محور بیش از ۱۰۰۰ حدیث و دارای هشت بخش است. جلد اول اين كتاب، بخش يك تا پنجم را به خود اختصاص داده كه بشرح ذيل مي باشد: بخش اول: وجوب شناخت امام زمان (عج) از دیدگاه عقل و نقل. بخش دوم: درباره اثبات وجود حضرت مهدی (عج) به وسیله آیات و روایات. بخش سوم: بیان حقوق و توجهات آن حضرت نسبت به شیعیان. بخش چهارم: توضیح درجات و ویژگی‌ های آن حضرت به استناد آیات و روایات. بخش پنجم: بیان آثار دعا برای حضرت مهدی (عج). بنا به گفته سید محمد موسوی اصفهانی، فرزند مولف، پدرش قصد داشته است که خاتمه‌ ای بر این کتاب بیفزاید، که مرگ مهلت این کار را به او نداد.

کتاب «الامام المهدي (عج) المصلح العالمي المنتظر » نوشته محمدجواد طبسی است. مجموعه حاضر، با استناد به روایات شیعه و اهل سنت، به بررسی و شناخت حکومت امام زمان (عج)، یاران و دشمنان ایشان، فلسفه غیبت آن حضرت و غیره می پردازد. این کتاب به زبان عربی نگاشته شده است. کتاب از 9 فصل تشکیل شده است. عناوین فصل های کتاب بدین شرح هستند: «الفصل الاول: الاعتقاد بالمهدویة»، «الفصل الثانی: ولادة الامام المهدی (عج)»، «الفصل الثالث: سرّ طول العمر»، «الفصل الرابع: فلسفة الغیبة»، «الفصل الخامس: علامات الظهور»، «الفصل السادس: ممیّزات الامام المهدی (عج)»، «الفصل السابع: دولة الامام المهدی (عج)»، «الفصل الثامن: أنصار الامام المهدی (عج)» و «الفصل التاسع: أعداء الامام المهدی (عج)».