جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 13
بررسی انتقادی مدل تبیین وحدت بخش
نویسنده:
آزاد هدی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
هدف این مقاله پرداختن به یکی از موضوعات مهم فلسفه علم یعنی مساله تبیین علمی است. این مساله قدمتی تاریخی دارد و همه مدل های معاصر تبیین ایده اصلی خود را از فلاسفه گذشته، از میل تا ارسطو، گرفته اند. ما در این مقاله با صرف نظر از بحث های تاریخی این مساله صرفا به بررسی پاره ای از مدل های معاصر و از جمله مدل وحدت بخش می پردازیم. مهم ترین مدل معاصر تبیین مدل D-N همپل است که ایده اساسی آن این است که تبیین استدلال است. گرچه این مدل محور همه بحث های تبیینی پس از خود است اما از پاسخ گویی به بعضی ایرادات جدی وارد بر آن، از جمله مساله عدم تقارن، بی ربطی، و تعمیم های تصادفی ناتوان است. یکی از مدل های تبیینی که در پی حل این مسائل مطرح شد مدل وحدت بخش کیچر است. طبق مدل وحدت بخشی که اولین بار توسط فریدمن مطرح شد یک تبیین خوب باید به افزایش فهم ما از جهان منجر شود. بحث طرح های استدلالی کیچر بستری است که او تبیین را بر آن بنا می کند که طبق آن می توان با استفاده از تعداد کمی از طرح های استدلالی، تعداد زیادی از باورها را تبیین کرد. هر چند کیچر مدل خود را به خوبی بسط می دهد، اما عملا مساله به این سادگی نیست و با اعتراض هایی مواجه می شود، از جمله اینکه ارتباط بین وحدت بخشی و فهم ارتباط روشنی نیست. در نتیجه شاید بهترین راه برای تبیین پدیده ها توسل به پلورالیزم در این زمینه باشد.
صفحات :
از صفحه 91 تا 112
ریلتن، تبیین و مناقشات متافیزیکی
نویسنده:
حسینی سیدمحمد, اکبری مجید
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
این مقاله با تمرکز بر موضوع تبیین به مناقشات متافیزیکی میان رئالیست ها و غیررئالیست ها می پردازد. پیتر ریلتن نشان می دهد ریشه تمامی این مناقشات به بحث تبیین باز می گردد. مباحثی مانند تفسیر IBE، وحدت بخشی تئوری های علمی، موفقیت علم، و تفسیر و تبیین رجحان تئوری های تقلیلی و غیرتقلیلی و تئوری های مشاهدتی در تصویر کردن جهان ما، همه پیرامون بحث تبیین شکل می گیرد. به نظر ریلتن، مناقشه متافیزیکی به تبیین مرتبط است زیرا وابستگی جدی با تصویر ما از واقعیت دارد و ریشه آن در اثبات ضرورت پدیدارها است؛ هم چنین، از آنجا که تصویر ما از واقعیت جهان داده هایی بی طرف و خنثی از تبیین نیستند نزاع میان این دو دسته محل بحث ریلتن است. در نهایت این نزاع بی نتیجه پایان می یابد بی آنکه به یک نتیجه مطلوب برسد.
صفحات :
از صفحه 69 تا 92
نقد استدلال‌های داوكينز در نفی وجود خدا
نویسنده:
عباس شيخ شعاعی، عبدالله مرتضوی نيا
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
مسئلة «وجود خدا و رابطة آن با جهان» همواره يک حوزة زنده و پويا در بحث‌هاي فلسفي بوده است. با مطرح شدن نظرية تکامل داروين در محافل علمي غرب، سؤالات بسيار مهمي در اين مسئله به‌وجود آمد. ريچارد داوکينز يک زيست‌شناس معتقد به نظرية تکامل داروين است که در آثار خود ضمن برشماري انتقادات مطرح‌شده به برخي از براهين اثبات وجود خدا، از جمله برهان وجودي، برهان نظم، برهان عليت و... در آثار خود، استدلال‌هايي براي رد وجود خداوند ارائه کرده است: برهان «نامحتملي وجود خدا»، برهان «باور خدا به‌مثابة ويروس ذهني» و برهان «رقابت تبييني خدا با علم»، از استدلال‌هاي اصلي او براي انکار وجود خداوند است. در اين مقاله دلايلي که داوکينز براي رد وجود خداوند مطرح کرده است، تبيين مي‌گردد و در ادامه بر اساس انديشه‌هاي شهيد مطهري، اليستر مک گراث و ديگر فيلسوفان دين معاصر، به نقد و بررسي آن ادله پرداخته مي‌شود.
صفحات :
از صفحه 7 تا 19
نقد روایت سوئینبرن از برهان غایت‌شناختی
نویسنده:
اصغر محمدی، سحر کاوندی، حسن فتح‌زاده
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات)
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,
چکیده :
ریچارد سوئینبرن در تقریر خود از دلیل غایت‌شناختی سعی در معقول جلوه‌دادن باور به خدا با استفاده از این دلیل دارد. البته سوئینبرن معتقد است هیچ‌یک از ادله اثبات وجود خدا نمی‌توانند یقینی ریاضی‌وار برای ما به همراه آورند؛ بلکه مجموع این ادله، باور به وجود خدا را از نقیض آن محتمل‌تر می‌سازند. سوئینبرن با تفکیک نهادن میان دو نوع نظم: نظم زمانی و نظم مکانی، در ارائه دلیل خود بر نظم زمانی تأکید می‌کند. از طرف دیگر برای تبیین پدیده‌ها میان دو نوع تبیین تفاوت می‌گذارد: تبیین علمی و تبیین شخصی، و ادعا می‌کند که تبیین علمی توانایی تبیین اصل قوانین جهان را ندارد و برای تبیین این قوانین باید به تبیین شخصی توسل جست. سوئینبرن تبیین جهان به وسیله تبیین شخصی را ساده‌ترین تبیینی می‌داند که خالی از تعقیدها و پیچیدگی‌ها در پاسخ به چرایی پدیده‌هاست. به عبارت دیگر، به میزان کمتر شدن علل برای تبیین یک پدیده، آن تبیین رو به سادگی می‌رود. مدعای این مقاله آن است که مفهوم سادگی یا ساده‌ترین تبیین در بیان سوئینبرن خالی از پیچیدگی نیست و ابهاماتی دارد و همچنین فرض وجود امری ماورائی در تبیین پدیده نظم، نه تنها نمی‌تواند ساده‌ترین تبیین باشد، بلکه آن را گرانبار از پیش‌فرض می‌کند.
صفحات :
از صفحه 67 تا 90
تحلیل روش شیخ اشراق در مساله «تبیین»
نویسنده:
سیدعباس ذهبی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق (ع),
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
از مهم ترین ارکان نظام های فلسفی، قدرت تبیین گری آن هاست. به گونه ای که این ویژگی می تواند سبب تمایز مکاتب فکری و نظامهای فلسفی از یکدیگر باشد. شیخ اشراق به عنوان یک فیلسوف، آگاهانه درصدد ارایه تبیین های علی بوده و با بهره برداری از منابع مختلف، تبیین های متنوعی را در آثارش به نمایش گزارده است. در نگاه روش شناختی به منظومه فکری او پنج دسته تبیین را می توان مشاهده کرد: تبیین های هستی شناختی، تبیین های معرفت شناختی، تبیین های علمی - تجربی، تبیین های کشفی - شهودی و تبیین های قرآنی - کلامی. با توجه به محوریت نور و نوع هستی شناسی تشکیکی شیخ اشراق، تبیین های او نیز یکسان نیست؛ برخی از آنها مراتب طولی، برخی دیگر تبیین های عرضی اند که خود به مجامع و غیرمجامع قابل تقسیم اند. در واقع، الگوی شیخ اشراق در روش شناسی تبیین یک الگوی میان رشته ای است که هم او را از دام مغالطه تحویلی نگری نجات می دهد و هم او را از تناقض گویی مبرا می کند و هم به تبیین های او خاصیت کارآمدی بیشتری می بخشد.
صفحات :
از صفحه 83 تا 117
انواع تبیین و نظریه های تبیین علمی
نویسنده:
مسعود صادقی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق (ع),
چکیده :
برای تبیین انواع گوناگونی برشمرده اند. این جستار ضمن بررسی برخی از این انواع مانند تبیین علمی و تبیینِ عادی یا غیرعلمی، تبیینِ ناقص یا جزیی و تبیینِ کامل یا تمام، تبیین علی و تبیین غیرعلی، تبیین کارکردی، تبیین غایت شناختی و... مهم ترین نظریه های تبیین علمی را مطالعه می کند.رایج ترین نظریه ای که آغازگر بحث جدی تبیین در قرن بیستم بود، نظریه قانون فراگیر تبیین، شامل دو الگوی قیاسی - قانونی و استقرایی - آماری است. نقدهایی که در نیمه دوم قرن بیستم به این نظریه شد، راه را برای نظریه های دیگر گشود. بر پایه این نقدها، الگوهایی برای تبیین علمی مطرح شد. از مهم ترین این الگوها، یکی الگوی ربط آماری وسلی سمن است که با بیانی از سازوکارهای علی تکمیل شده است و دیگری الگوی وحدت بخشی تبیین که مایکل فریدمن طرح اولیه آن را ریخت و فیلیپ کیچر آن را شرح و بسط داد. این جستار نشان خواهد داد که چگونه هر یک از این الگوهای مختلف از نواقص الگوهای پیشین فاصله می گیرند.
صفحات :
از صفحه 45 تا 64
بررسی قضایای حقیقیه منطق‌دانان مسلمان و گزاره‌های قانون‌وار به تقریر نِلسون گودمَن
نویسنده:
احمد عبادی، احد فرامرز قراملکی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
چکیده :
غرض از نگارش مقاله حاضر، انجام مطالعه ای تطبیقی میان آرای منطق دانان مسلمان در خصوص قضیه حقیقیه از یک سو و دیدگاه نِلسون گودمَن در باب گزاره های قانون وار از سوی دیگر می باشد. از این رو، ابتدا تحلیل منطق دانان مسلمان از مفاد قضیه حقیقیه و نیز نظر گودمَن در مورد گزاره های قانون وار را تقریر می‌کنیم و سپس با اخذ روی‌آوردی تطبیقی به تبیین مواضع خلاف و وفاق این دو دیدگاه می پردازیم. از این رهگذر روشن خواهد شد که ضمن وجود برخی اختلافات مبنایی، وجوه اشتراک بسیاری در این دو دیدگاه یافت می شود که تأمل روش مند در آن ها به لحاظ معرفتی بسیار حائز اهمیت می نماید. کلیت و تعمیم پذیری، تقویت و تأیید شرطی های خلاف واقع، و برخورداری از قدرت تبیین علمی، و پیش بینی از مشترکات آن ها است. از سوی دیگر، برخلاف قضایای حقیقیه که محصول استقرا نیستند، گزاره های قانون وار برآمده از استقرا هستند.
صفحات :
از صفحه 43 تا 62
تحلیلی انتقادی بر علم دینی پلانتینگا
نویسنده:
محسن مقری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
چکیده :
در قرن حاضر، هجمه سهمگين حوزه های گوناگون دانش را بر قلمرو اديان شاهد بوده ايم. اين مسأله نگرانی بسياری را از سوی دانشمندانِ پيرو دين و همچنين خداباورانِ طرفدار علم برانگيخته است. از اين رو، آلوين پلانتينگا، يكی از بزرگ ترين فيلسوفان معاصر دين، با ارائه نظريه معرفت خود، موضعی نو به باورهای دينی اتخاذ می كند. او با نقدهايی كه متوجه ديدگاه پيشينيان می كند، گستره باورهای پايه را به طريقی وسعت می دهد، تا باورهای دينی را نيز در برگيرد. پس از ارائه اين ديدگاه، پلانتينگا در آثار متعدد خويش، تلاش می كند تا تضاد ميان علوم معاصر و دين را به پيشفرض های الحادی نظريات علمی نسبت دهد. در ادامه اين تلاش، او برساختن علمی دينی را پی می گيرد كه علاوه بر اجتناب از عناصر الحادی، به كارگيری باورهای دينی را در اشتغال به فعاليت های علمی، به پيروان اديان توصيه می کند. در اين مقاله، ضمن تحليل و بررسي علم دينیِ مد نظر پلانتينگا، اشكالات عمده ای را بر آن وارد آورده ايم.
صفحات :
از صفحه 115 تا 132
مشکل تبیین علمی در جامعه شناسی
نویسنده:
وسوُله. ر. ایساجو
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
چکیده :
چکیده تبیین علمی پدیده‌ها به صورت قیاسی و استنتاج قضایایی از قضایایی عام‌تر، یکی از روش‌های بسیار مهم برای کشف فرایندهای علّی و ارتباط ضروری میان پدیده‌هاست. تبیین در عین اینکه، خود با بهر‌گیری و ارجاع به قوانین عام صورت می‌پذیرد، از جمله شیوه‌های کشف روابط و نیل به قوانین عام است. تبیین علمی عمدتاً با هدف یافتن پاسخ برخی چرایی‌ها صورت می‌گیرد؛ سؤالاتی که مطلوب در آنها روشن ساختن اصل و چگونگی ضرورت وقوع حادثه‌ای، فرایندی یا نظم خاصی در شرایط معین است. به عبارت دیگر، معین کردن شرایط اولیه و زمینه‌های آفاقی و انفسی خاص که با فرض وجود آنها، تحقق مبین ضرورت و قطعیت می‌یابد. به بیان روشنی‌تر، تبیین استدلالی قیاسی است که مقدمات آن از یک یا چند قانون عام آزمون پذیرد و یک یا چند گزاره شخصی و آزمون پذیر و حاکی از خارج تألیف یافته و نتیجه آن، کشف رابطه یا نظم خاصی است که محقق درصدد شناسایی و تبیین آن بر آمده است. مؤلف در این نوشتار درصدد است تا با ذکر نمونه‌های گویایی، جایگاه تبیین در کشف و توضیح روابط میان وقایع و پدیده‌های اجتماعی را تشریع کند.
صفحات :
از صفحه 157 تا 186
تحلیلی بر تبیین علمی از دیدگاه وسلی سمن
نویسنده:
خدیجه حسن بیگ زاده,سید حسن حسینی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
چکیده :
سمن ادعا می کند که تبیین یک امر عینی، چیزی بیش از یک معرفت توصیفی است که در مورد دنیا کسب می شود. شاخصی که سمن برای تبیین علّی به عنوان تبیین علمی به دست می دهد بر دو اصل بنیادین استوار است: 1. نسبت آماری؛ 2. روابط علّی. چیزی که خود سمن مدعی است اگر به خوبی تکمیل شود کلید فهم ما از دنیا خواهد بود. در این نوشته نخست استدلال می کنیم که تبیین از نظر ذهنی و عینی امری ذومراتب است و دانشمندان در فعالیت های خود از «استنتاج به بهترین تبیین» استفاده می کنند. دوم بیان خواهیم کرد که علیت امری عقلانی و فلسفی است که ضرورت رابطة علّی از نتایج آن محسوب می شود، لذا رویکرد احتمالاتی از علیت شأن وجودی ندارد.
  • تعداد رکورد ها : 13