جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

مقاله حاضر ابتدا با معرفی و تعریف «حدیث ثقلین» به اهمیت آن در اعتقادات شیعه و نیز در تقویت جریان تقریب میان مذاهب اسلامی می پردازد. حدیث ثقلین بیان گر اعتقاد شیعه به تحریف ناپذیری قرآن، عصمت ائمه (ع)، استمرار امامت، و زنده بودن امام زمان (عج) است. هم چنین این حدیث با خطابی جهان شمول جانشینان پیامبر اکرم (ص) و مرجعیت علمی اهل بیت رسول خدا (ص) را تبیین می کند. در این زمینه برخی مناقشات نیز مطرح است، از قبیل انحصار وجوب تمسک به قرآن با استفاده از حدیث صحیح مسلم و یا ترجیح احادیثی که اصطلاح عترت و اهل بیت پیامبر در آن ها نیامده است، که بدان ها اشاره می شود.سپس با توجه به اهمیت علمی و تاریخی حدیث الثقلین اثر قوام الدین محمد وشنوی قمی، به بررسی شیوه خاص و آموزنده او در بررسی اسناد و طرق روایی حدیث ثقلین می پردازیم و بر جایگاه مهم این کتاب در مناسبات تاریخی تقریب میان مذاهب اسلامی تاکید می شود.

حدود یک قرن می گذرد که جهان اسلام دچار تشتت و واگرایی گروههای مذهبی در درون خود گردیده است. جنگهای مختلفی که در این مدت در درون جهان اسلام اتفاق افتاده است، گواه بر این اختلافات خانمان سوز می باشد. نقش آیت الله بروجردی در نزدیکی مذاهب شیعه و سنی زبانزد خاص و عام است. ایشان با رویکرد مهم فقه مقارن در حوزه های علمیه باعث نزدیکی جهان اسلام و اتحاد اسلامی گردیدند. آیت الله بروجردی معتقد بودند که مسئله خلافت، مسئله امروزین شیعه و سنی نیست که مانع هم گرایی مسلمانان گردد. برخوردهای عالمانه و دور از تعصب ایشان، باعث نزدیکی مراکز علمی شیعه و سنی گردید، به طوری که شیخ محمود شلتوت از مفتیان بزرگ الازهر مصر، شیعه را در شمار مذاهب اهل سنت برشمرد. ایشان با حرکتهای اختلاف برانگیز که درون مذهب شیعه اتفاق می افتاد، شدیداً جلوگیری می کرد. حرکتهای اصلاح گرایانه آیت الله بروجردی باعث تحولی عمیق در حوزه های علمیه جهان اسلام گردید و در انقلاب اسلامی توسط حضرت امام خمینی(ره) احیا و امروز با سیاستهای تقریبی مقام معظم رهبری پیگیری و دنبال می گردد.

علامه شیخ محمود شلتوت عالمی برجسته، فقیهی هوشمند و نام آور و مفسری توانا و از داعیان بزرگ وحدت مسلمانان به شمار می رود او یکی از بزرگان جهاد در راه خداوند بود که با قلبی خالص و پاک به ندای سیدجمال الدین اسدآبادی و شیخ محمد عبده که در شرق و غرب طنین انداز شده بود لبیک گفته و دریافت که اگر امر عقیده و شریعت در اسلام با روحی خالی از تعصب عرضه شود، قطعاً مسلمانان، اخوت و برادریشان را باز خواهند یافت و دین مبین اسلام به احسن وجه و در کامل ترین شکل ممکن بر جهانیان عرضه خواهد شد. تعصب و فرقه گرایی، ثمره ای جز تفرقه و جدایی بین مسلمانان نخواهد داشت.علامه شیخ شلتوت بیش از آن که به عنوان یک متفکر و متکلم برجسته شناخته شود، به عنوان یک فقیه و مصلح در راستای تقریب بین مذاهب اسلامی شناخته می شود. او با دیدگاه های مترقی خود در راستای اصلاح فکر دینی و تقریب مذاهب اسلامی گام های بسیار اساسی را برداشت و خدماتی که او در این عرصه داشته است مهم و اساسی است و در تاریخی ترین فتوای خود برای اولین بار به عنوان یک عالم بلند پایه اهل سنت جواز پیروی از مذهب شیعه را اعلام کرد