جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در این مقاله با مقایسه سیاست های فرهنگی - سینمایی دولت های اصلاحات و اصول گرایی و تاثیر آنها بر معرفی فیلم ایرانی معرفی شده به اسکار در هر دوره، به مطالعه رابطه سیاست گذاری های فرهنگی با سینما در ایران می پردازیم. چارچوب نظری مقاله مبتنی بر حوزه کلی جامعه شناسی سینماست و به طور خاص از نظریه تونی بنت در باره تاثیر سیاست و دولت بر فرم و محتوای محصولات فرهنگی استفاده شده است. روش تحقیق مقاله اسنادی است و تکنیک مورد استفاده در آن، تحلیل متن با تاکید بر تحلیل کیفی محتوای فیلم هاست.تحلیل سیاست گذاری های فرهنگی سینما به عنوان یکی از محورهای جامعه شناسی سینما، نشان می دهد که اگرچه فرم و محتوای فیلم های سینمایی متاثر از شرایط اجتماعی است، اما در انتخاب فیلم ها برای معرفی به آکادمی اسکار، فرم اهمیت بیشتری از محتوا داشته است. به عبارت دیگر، این سیاست کلی که با معرفی فیلمی برای شرکت در جشنواره سینمایی اسکار نشان دهیم ایران هم به حدی از رشد سینمایی رسیده است که می تواند با سایر کشورهای دارای سینما به رقابت برخیزد، موجب شده است انتخاب فیلم هایی که از نظر فرم سینمایی برتر هستند، در اولویت قرار گیرد. بنابراین، اگرچه بر اساس سیاست گذاری های مقطعی هریک از دولت های روی کار آمده در دوره های مختلف، انتظار می رود فیلم های انتخاب شده از محتوایی خاص برخوردار باشند، اهمیت کلی فرم منجر به معرفی فیلم هایی شده است که در عمل از نظر محتوایی هماهنگی خاصی با سیاست های داخلی معاصر خود نداشته اند. از این یافته جالب می توان به این نتیجه نظری رسید که تاثیر سیاست های فرهنگی بر سینما بیشتر از منظر محتوا قابل توجه است و از نظر فرم سینما تا حد زیادی از قید سیاست های فرهنگی آزاد است.

موضوع ادبیات متن و به ویژه شعر و ماهیت آن، از موضوعاتی است که عطار مانند پاره ای از عارفان دیگر، بسیار بدان ها توجه داشته، و هر چند تعریفی منطقی از گونه حد و رسم، از آن ها به دست نداده، با دیدگاه عرفانی خویش بسیار بدان ها اندشیده و بارها در آثار خود به تبیین و توضیح آن ها پرداخته است. البته او به دلیل نگاه عرفانی اش، به شعر، نیز داستان، بیشتر از زاویه محتوا و کارکرد می نگرد و شعر راستین را شعری می داند که با شرع و عرش در پیوند باشد و از ذکر و فکر، و درد و داغ مایه بگیرد. با این همه بر خلاف مشهور، نسبت به فرم و زبان نیز، نه تنها بی توجه نبوده که بسیار بدان ها اهمیت می داده و می کوشیده است تا برای بیان اندیشه ها، آزموده ها و مواجید عرفانی خویش به برترین فرم و زبان دست یابد. او شعری را که در پناه شرع باشد و از ذکر و درد مایه گرفته باشد، ادامه تفسیر وحی می داند و حتی آن را در خاستگاه با وحی یکی می شمارد؛ در برابر شعری را که این گونه نباشد «حیض الرجال» می نامد و «حجت بی حاصلی» می خواند.

هرگونه بررسی و شناخت آثار و افکار مولوی بدون توجه به منابع فکری و تحصیلی او جامع نیست. از میان این منابع، آنچه بیشتر جلب نظر می کند، سه ماخذ است: قرآن کریم، شعر و نثر فارسی، و تعلیمات بها ولد، پدر او که در کتاب معارف آمده است. در این مقاله به همین منبع سوم توجه شده و مقایسه ای بین محتوای معارف با غزلیات شمس صورت گرفته است. از میان موضوعات مشترک مطرح در هر دو متن، عمدتا به موضوع هایی پرداخته شده که منشا قرآنی دارد  و از آن طریق، به متون عرفانی دیگر و از آنجا به کتاب معارف و سپس به غزلیات شمس راه یافته است. اگر چه این موضوع ها در غزلیات شمس جامه نظم پوشیده، نوع تفکر و برداشت از آیات و شیوه بیان مطالب، همان گونه است که در کتاب معارف آمده است. از جمله موضوع ها، خالقیت و فاعلیت خداوند است. دوم منحصر نبودن تسبیح خداوند به انسان است. سوم، آفرینش خداوند بر اساس فضل و کرم و مساله مترتب برآن یعنی ترک اسباب است. این اشتراک دیدگاه ها همچنین در به کارگیری زبان روزمره و محاوره و سبک موعظه و بیان منبری نیز در هر دو متن قابل تبیین است.

این پژوهش کوشیده است تصویری از محتوا و مضامین برخی شبکه های اجتماعی مجازی، از جمله فیس نما، کلوب، فیس بوک و گوگل پلاس را ارائه دهد. همچنین پرسش اصلی در این پژوهش آن است که کدام متغیر یا متغیرها در محتوا و مضامین شبکه های اجتماعی ایرانی و غیرایرانی با یکدیگر متفاوت اند. در پژوهش حاضر از روش تحلیل محتوا استفاده شده است. تحلیل محتوا شیوه ای در تحقیق است که برای تشریح عینی، منظم و کمی محتوای آشکار پیام های ارتباطی به کار می رود. درمجموع، این پژوهش نشان می دهد در محتوا و مضامین شبکه های اجتماعی، بیشتر از تصاویر واقعی، محتوای عکس خنثی، موضوع تفریح و سرگرمی، سبک مطلب یادداشت، محتوای مطلب خنثی، نثر، الگوی اغراق و بزرگ نمایی، تکنیک جلب توجه، صراحت در گفتار و بیان مصادیق و پایبندی به ارزش های انسانی استفاده شده است. در ضمن مشخص شد که سبک مطلب، محتوای مطلب، جهت گیری مطلب، و اصول و قواعد با شبکه های اجتماعی ایرانی و غیرایرانی رابطه معنی دار دارد.

عطار عارف شاعری است که با تالیف تذکره الاولیا نقش شگرفی در حوزه ادبیات منثور فارسی احراز کرده و یکی از شیرین ترین شاهکارهای عرفانی ادب ایران را به یادگار گذاشته است. اخلاص مولف به همراه بی پیرایگی زبانش موجب شده است که تنها کتاب نثر او از برجسته ترین آثار تاریخ تصوف ایران شمرده شود و در ردیف اسرارالتوحید محمدبن منور در فرهنگ و شکل گیری و ترویج تصوف از منابع قابل اعتماد قرار گیرد. عطار بیش از محتوا در ساختار این اثر موثر بوده و چون هدف تعلیمی داشته با زبانی ساده و رسا به القای مطلب پرداخته است. شیفتگی او به اقوال عرفا در سراسر کتاب مشهود است. او سخن مشایخ را بعد از آیات و احادیث بهترین راهنمای بشر می داند و سالکان را با آن چراغ به جانب سعادت جاودانی رهنمون می سازد و به این خاطر کتاب خود را بهترین پدیده آفرینش قلمداد می کند. اینجا با نگاهی گذرا به احوال و آثار عطار ابتدا صورت و محتوای تذکره الاولیا و اعتقادات عرفانی مولف که در لابه لای اقوال مشایخ نهفته است، می آید. سپس ارزش های تاریخی، عرفانی و ادبی کتاب و نهایتا شیوه کاربرد آیات و احادیث آن مورد ارزیابی قرار می گیرد.

لطفا برای مشاهده چکیده فارسی و عربی به متن کامل (pdf) مراجعه فرمایید.

شعر فارسی در تاریخ درازمدت حیات خود با تحولات بسیار گوناگونی رو به رو بوده و دوره های مختلفی را از حیث ویژگیهای زیبایی شناختی تحت عنوان شعر کلاسیک، مدرن و پست مدرن، پشت سر گذاشته است. این تحولات به طور عام در دو حوزه فرم (صورت) و محتوا صورت گرفته و بیشتر به صورت تحولاتی فواره وار اتفاق افتاده است. ویژگیهای فرمی و محتوایی بر محور بنیادهای زیبایی شناختی فطری، پیوسته در حال دگرگونی و «شدن» بوده اند.در این مقاله با طرح این سوال که آیا می توان غیر از حوادث تاریخی و گستره جغرافیایی، مبنایی فلسفی را در تحلیل تحولات ادبی جست و جو کرد، می کوشیم تا بنیادهای کمابیش ثابت زیبایی شناختی شعر فارسی را بررسی کنیم و فراز و فرود این سیر مستمر را با توجه به مقوله های فرم و محتوا و سنت و نوآوری نشان دهیم و مشخص کنیم که شعر امروز فارسی، هم در بررسیهای در زمانی و هم در مطالعات همزمانی دارای تحولات فواره وار و در زیبایی شناسی از بن مایه های فطری کمابیش ثابت برخوردار است.

امروزه گسترش تحقیقات و تعمق های علمی در میراث گرانبهای ادبیات فارسی زمینه مناسبی را برای پی گیری مطالعات تطبیقی و مقایسه آثار ادبی از جنبه های مختلف فراهم کرده است. این مقاله تلاشی است برای مقایسه محتوایی دو اثر ارزش مند در زمینه ادبیات عرفانی، یعنی حدیقه الحقیقه سنایی غزنوی و مرصاد العباد نجم الدین رازی که عمدتا بر مبنای دیدگاه «بینامتنیت» و نیز «ترامتنیت» صورت گرفته است. ترامتنیت، که نخستین بار کریستوا (دهه 1960) آن را مطرح کرد و بعدها ژرار ژنت این مفهوم را گسترش داد، دربرگیرنده کلیه روابط یک متن با متن های دیگر است و در واقع به بررسی روابط تاثیرپذیری و تاثیرگذاری دو یا چند متن متمایز می پردازد. در این مقاله، به نتایج مستندی از مقایسه معیارهایی مانند «نحوه آغاز»، «شیوه فصل بندی»، «استفاده از نقل قول های صریح و غیرصریح»، «مقدمه»، «پردازش مضمون»، «نوع برخورد با تصوف»، «نقد و تفسیر آثار از سوی یک دیگر»، و «الهام گرفتن آن ها از هم» بر مبنای «نظریه ترامتنیت ژنت» دست یافته ایم.

پژوهش حاضر معطوف به ارزشیابی برنامه درسی قرآن پایه چهارم اعم از برنامه درسی مصوب، اجرا شده و کسب شده است. روش انجام پژوهش از نوع مطالعات ارزشیابی که با روش آمیخته به صورت تحلیلی –توصیفی انجام گرفته است. جامعه آماری این پژوهش دانش آموزان پایه چهارم سراسر کشور در سال تحصیلی 81-80 است. نمونه گیری به صورت نمونه برداری تصادفی - طبقه ای و نمونه گیری خوشه ای با توجه به ویژگی های نمونه انجام شده است. یافته های پژوهش حاکی از آن است که اهداف در حیطه شناختی، مهارتی، نگرشی بطور گسترده در راهنمای برنامه قرآن لحاظ شده است ولی بسیاری از آنها در طرح ریزی برنامه مورد استفاده قرار نگرفته است. اهداف در حیطه عاطفی در سطوح پایین تنظیم شده است، و همچنین در سطوح مختلف به صورت تحلیلی و تفسیری مرتبط با یکدیگر نیستند. این اهداف به صورت بخشهای جدا از هم (شناختی، مهارتی، نگرشی) تنظیم شده است و بین اجزا ارتباطی وجود ندارد و با ارزشهای اخلاق دینی و رفتارهای اجتماعی ارتباط کمتری دارد. برای دستیابی به اهداف آموزش قرآن حدود 27 درصد معلمین 2 ساعت را مشروط بر کم کردن حجم کتاب لازم دانسته اند. در برنامه قرآن بر حجم فراوان مطالب و سطوح پایین یادگیری تاکید شده است و در بکارگیری ارزشهای دینی در موقعیت های مختلف توفیق چندانی حاصل نشده است. در تنظیم محتوای برنامه قرآن روش های سنتی غالب است. بر همین اساس راهکارهایی برای بازنگری در برنامه درسی مصوب و اجرا شده و کسب شده در عناصر اهداف، محتوا، روشهای آموزشی و ارزشیابی پیشرفت تحصیلی ارایه شده است.

هدف از انجام این تحقیق آگاهی از مبانی، اصول و فرایند تالیف کتاب های درسی دوره ابتدایی در ایران و پیشنهاد اصول و فرایند مناسب برای آن است. پژوهش حاضر در دو مرحله انجام شده است؛ در مرحله اول به روش مطالعه اسنادی و نظرخواهی از مولفان کتاب های درسی شاخص ها انتخاب شد و در مرحله دوم به کمک این شاخص ها، فرایندها و اصول تالیف کتاب درسی از نظر تعدادی از صاحب نظران بررسی شد.جامعه و نمونه آماری این پژوهش شامل 28 کتاب درسی دوره ابتدایی در کشور ایران، 50 نفر از معلمان مجرب و 25 نفر از کارشناسان خبره در دوره ابتدایی است. ابزارهای گردآوری داده ها پرسشنامه نظرسنجی بود. برای تجزیه و تحلیل نتایج به دست آمده از روش آمار توصیفی (مقیاس رتبه بندی، میانگین و درصدگیری) استفاده شده است.یافته های این پژوهش بیانگر آن است که در طراحی و تالیف یک کتاب درسی دست کم باید ده فرایند طی شود، از سوی دیگر، در انتخاب و سازماندهی محتوای دروس مختلف افزون بر معیارهای عمومی، رعایت معیارهای ویژه برای هر ماده درسی ضروری است.