جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

عنوان :

بیدل فی خضم الغزلیات العرفانیة، رؤیة نقدیة

نویسنده:

ماحوزی مهدی, آرمن سیدابراهیم

نوع منبع :

کتابخانه عمومی , نمایه مقاله

مشخصات اثر

عنوان :

بررسی اندیشه های عرفانی بیدل دهلوی در غزلیاتش

نویسنده:

سمیه خادمی

نوع منبع :

رساله تحصیلی

وضعیت نشر :

ایرانداک,

کلیدواژه‌های اصلی :

علوم انسانی , بیدل دهلوی

چکیده :

میرزا عبدالقادر بیدل دهلوی (1054- 1133 هجری) بزرگ ترین شاعر فارسی زبان شبه قاره هند محسوب می شود. با توجه به جایگاه بیدل در ادبیات عرفانی، بررسی اندیشه های عرفانی او قابل توجه و تامل است. بیدل از همان دوران نوجوانی و جوانی با مسایل عرفانی آشنا می گردد و این مباحث تاثیر عمیقی بر روح و جان او بر جای می گذارد. او در طول حیاتش از محضر اساتید و مشایخ بزرگی درس اخلاق و عرفان و طریقت می آموزد. بیدل نه تنها شاعر است بلکه عارف و صوفی بزرگی است و شاید بتوان گفت که بیدل عارفی است که اندیشه های عرفانی خویش را در قالب نظم و نثر بیان کرده است. بیدل آثار عرفانی عرفای گذشته را مطالعه کرده و از آنها به خصوص از محی الدین ابن عربی به شدت تاثیر پذیرفته است. دیوان غزلیات بیدل یک فرهنگ اصطلاحات عرفانی به شمار می رود و مسایل عرفانی در آن به صورت بسیار هنرمندانه و در قالب غزل مطرح شده است. مباحث مربوط به عرفان عملی و عرفان نظری در اندیشه های بیدل جایگاه خاصی دارد. در دیوان غزلیات بیدل می توان برای هریک از مقامات و احوال عرفان عملی ابیات زیادی را مورد شرح و تفسیر قرار داد و همچنین بیدل در دیوان غزلیاتش و سایر آثارش به شکل زیبایی به تبیین نظریه های عرفان نظری پرداخته است. در این رساله مباحث عرفان عملی و نظری در غزلیات بیدل مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته است.

مشخصات اثر

عنوان :

بررسی حسامیزی در غزلیات بیدل دهلوی

نویسنده:

شراره الهامی

نوع منبع :

مقاله , کتابخانه عمومی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

تهران: دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران جنوب,

کلیدواژه‌های اصلی :

حسامیزی , بیدل دهلوی , شعر بیدل دهلوی , ادبیات , غزل بیدل دهلوی

کلیدواژه‌های فرعی :

آرایه های ادبی , ادبیّات‌ فارسی , حس آمیزی در ادبیات فارسی ,

چکیده :

حسامیزی ـ آمیختن ویژگی های دو حس از حواس پنج گـانه ظاهـری ـ از صور خیالی است که در ادبیات فارسی سابقه کاربرد طولانی دارد، اما نام گذاری و رواج آن به دوره معاصر برمی گردد. در این مثال پس از ذکر تعاریف و معرفی پیشینه کاربرد حسامیزی، درباره ساختار بلاغی و شکل دستوری آن مطالبی آمده و سپس انواع حسامیزی در غزلیات بیدل دهلوی از نظر ترکیب ویژگی های حواس با یکدیگر - که شامل نه گونه است- ارایه شده و سرانجام به معرفی گونه ای دیگر از این لطیفه ادبی - که حاصل ترکیب یک مفهوم انتزاعی (عقلی) با یک ویژگی از حواس ظاهری است - و تقسیم بندی پنج گانه ای که برای آن در نظر گرفته ایم، پرداخته شده است.

صفحات :

از صفحه 31 تا 48

مشخصات اثر

عنوان :

نوآوری های هنری در عاشقانه های بیدل دهلوی

نویسنده:

عبدالرضا مدرس زاده

نوع منبع :

مقاله , کتابخانه عمومی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

تهران: دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران جنوب,

کلیدواژه‌های اصلی :

ادبیات تطبیقی , بیدل دهلوی , شعر بیدل دهلوی , سبک عراقی , شعر عاشقانه فارسی , سبک هندی (اصفهانی) , شعر و ادبیات دوره صفوی , ادبیات , مضمون در شعر بیدل

کلیدواژه‌های فرعی :

شعر فارسی , مضامین شعری , ادبیّات‌ فارسی , شاعران ایرانی , سبک ادبی , غزل بیدل دهلوی , سبک شناسی شعر فارسی ,

چکیده :

تاکید مقاله پیش رو بر تفاوت شیوه شاعران ایرانی دوره صفویه و شعرای هندی دوره گورکانی در سده یازدهم هجری است که از آن با نام های سبک اصفهانی و سبک هندی یاد می شود.نگارنده بر این باور است که تفاوت اصلی، در میزان روی کرد شاعران این روزگاران به شعر شاعران و مضمون های مرسوم ادبی (motiv) در سبک عراقی رایج در ایران است. بیدل دهلوی تماس با سبک عراقی را در همان حد وزن و قافیه و بی یاد کرد مکرر از نام شاعر پیش از خود نگه می دارد و با «رستاخیز ادبی»، سبک ادبی خاص خود را بنیان می نهد.در ادامه مقاله، تفاوت مضمون های رایج در سبک عراقی و شعر بیدل در جدولی مقابل هم آمده و نمونه های شعری آن نیز گفته شده است.

صفحات :

از صفحه 139 تا 164

مشخصات اثر

عنوان :

بررسی وحدت وجود در رباعیات بیدل دهلوی

نویسنده:

مسعود روحانی ,سیاوش حق جو ,علی اکبر شوبکلایی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

مشخصات اثر

عنوان :

زهد پارسا

نویسنده:

سهیلا موسوی سیرجانی

نوع منبع :

مقاله , کتابخانه عمومی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

تهران: دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران جنوب,

کلیدواژه‌های اصلی :

متقین , مراتب زهد , بیدل دهلوی , اصطلاحات عرفانی , ادبیات عرفانی , منازل سلوک , اصطلاحنامه عرفان , مقام زهد , مقام ورع , زهد در قرآن , معنای لغوی و اصطلاحی زهد

کلیدواژه‌های فرعی :

شعر بیدل دهلوی , زهد عارفان , عارفان (مسلمان) , آیه 23 حدید , آیه 86 هود , آیه 2 شوری , آیه 269 بقره , معنی لغوی و اصطلاحی ورع , زهد در اسلام ,

چکیده :

اهل حقیقت بر این باورند که زهد و ورع یا پارسایی دو مقام از مقامات سلوک است. زهد در لغت به معنی بی رغبت شدن است (لغت نامه دهخدا: ذیل لغت). اهل حقیقت با تکیه بر آیه 86 از سوره 11 قرآن کریم که می فرماید: «بقیه الله خیر لکم»، زهد را با همان بار معنایی بی رغبتی در سه چیز می دانند: دنیا، خلق، خود. ورع یا پارسایی نیز در لغت به معنی پرهیزگار شدن و پرهیزگاری و در اصطلاح عرفانی، اجتناب و خودداری کردن است از هر آنچه که مورد پسند نیست. بنابراین زهد پارسا گریز از هر سه مرتبه زهد است.در این مقاله، افزون بر بررسی این دو مقام، با بیان اختلاف آرای عرفا درباره مقدم یا متاخر بودن این دو، به انعکاس اندیشه شاعر بزرگ، بیدل دهلوی، درباره این دو اصطلاح عرفانی در دیوانش می پردازیم. شباهت یا تفاوت بار معنایی کلام وی درباره زهد و پارسایی با متون ناب عرفانی پیش از زمان شاعر و علل آن، از دیگر مواردی است که در این نوشتار به آن پرداخته شده است.

صفحات :

از صفحه 145 تا 163

مشخصات اثر

عنوان :

اخلاقیات در غزلیات بیدل

نویسنده:

محمدیان زهرا, وفایی عباسعلی

نوع منبع :

مقاله , کتابخانه عمومی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

کلیدواژه‌های اصلی :

اخلاق , بیدل دهلوی , دنیاگریزی , عدم حرص

چکیده :

ادبیات فارسی اقیانوس بی کرانی از موضوعات و مفاهیم بلند آرمانی و انسانی است و در میان ادبیات ملل به همین دلیل از اهمیت ویژه ای برخوردار است و از انواع ادبی حماسه، غنا، مرثیه، مدحیه، وصفیه و بسیاری از نوع های دیگر بهره مند است. یکی از مهمترین ارکان ادب فارسی پرداختن به مسائل انسانی و آرمانی است که ادب نفس از مهمترین آنها به شمار می رود. اخلاقیات که ریشه در باورهای تاریخی - اعتقادی دارد همواره مورد توجه و عنایت بسیاری از شاعران و نویسندگان بوده است ولی نوع پرداخت و نحوه بیان در آنها یکسان نیست و موضوعات نیز به دلیل تنوعی که در این مقوله وجود دارد بسیار است. همچنین نوع قالبهای شعری نیز در پرداختن به مسائل اخلاقی و معرفتی مهم است. این مقاله می کوشد تا موضوع اخلاق را در شعر بیدل بررسی نماید، موضوعی که کمتر بدان پرداخته شده است، بویژه در غزل های بیدل که همواره به پیچیدگی زبانی و معنایی مشهور است.

صفحات :

از صفحه 199 تا 214

مشخصات اثر