جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

با آنکه جرم محاربه در قرآن به صراحت بیان شده و مجازات آن اعلام شده است ولی در اینکه آیا مجازات های تعیین شده در آیة یاد شده از باب تخییر هستند یا ترتیب، میان فقها و مفسران اختلاف نظر وجود دارد. همچنین از حیث مشخص نمودن مصادیق آن با توجه به اعمال جنایت آمیزی که امروزه وجود دارد ممکن است میان فقها اختلاف نظر وجود داشته باشد از این رو در این تحقیق نظرات فقها از جمله امام خمینی و مقایسه و بررسی آنها بیان شده است.

نوشتار حاضر، عهده دار بررسی تعریف محاربه و ترور از دیدگاه حضرت امام خمینی(س) به عنوان یکی از بزرگ ترین اسلام شناسان، فقها و اندیشمندان است و مباحث مطروحه در آن، در راستای مدلل نمودن این برداشت است که جرم محاربه از دیدگاه حضرت امام خمینی بر وجه افساد، بنا شده است که جز صاحب جواهر و تا اندازه ای مرحوم فاضل هندی، کسی از فقها متعرض این شرط نشده است. هم چنین، ترور از منظر ایشان به طور قاطعانه محکوم و عملی کاملاً غیرعقلایی است و در عین حال مکتبی انحرافی معرفی شده است.

دانشکده حقوق و علوم سیاسیپایان نامه کارشناسی ارشد در رشته ی حقوق -جزا و جرم شناسیبغیبه وسیله یعبدالکریم ایزدی استاد راهنما دکتر محمد هادی صادقی استادان مشاوردکتر فضل الله فروغی دکتر شهرام ابراهیمیبه نام خدااظهارنامهاینجانب عبدالکریم ایزدی دانشجوی رشته ی حقوق گرایش حقوق جزا و جرم شناسی دانشکده حقوق و علوم سیاسی اظهار می نمایم که این پایان نامه حاصل پژوهش خودم بوده و در جاهایی که از منابع دیگران استفاده کرده‌ام ، نشانی دقیق و مشخصات کامل آن را نوشته ام . همچنین اظهار می کنم که تحقیق و موضوع پایان نامه‌ام تکراری نیست و تعهد می نمایم که بدون مجوز دانشگاه دست‌آوردهای آن را منتشر ننموده و یا در اختیار غیر قرار ندهم . کلیه ی حقوق این اثر مطابق با آیین نامه ی فکری و معنوی متعلق به دانشگاه شیراز است.نام و نام خانوادگی: عبدالکریم ایزدی تاریخ و امضا: تقدیم بهاین تحقیق را که گوشه‌ای ناچیز از تلاش من است ، به بهترین‌های زندگیم تقدیم می‌کنم. بهکسی که واژه‌ها در برابر خدماتش رنگ باخته‌اند و مرکب قلم در برابر عظمت نامش از شرم نداشتن کلمه و عبارت خشکیده استپدر عزیزم کسی که بلندای عشق در برابرش خمیده است وپیوسته در آسمان جانم می‌درخشد مادر مهربانم و همسرعزیزمکه با وجودش زندگی برایم معنا گرفت ، تقدیم به او که با وجود پرمهرش ، متواضعانه در کنارم گام برداشت و سختی‌های راه را بر من هموار کردسپاسگزاریسر بر آستان جلال پروردگار بی‌همتا می‌سایم که دگر بار توفیق اندوختن دانشی هر چند اندک را روزیم فرمود . اینک که در پرتو لطف بیکرانش ، در پایان راه این پایان‌نامه و ابتدای مسیر دانش‌اندوزی قرار گرفته‌ام ، بر خود لازم می‌دانم از تمام عزیزانی که بنده‌ی حقیر را یاری نموده‌اند تشکر و قدردانی نمایم.تقدیر و تشکر از پدر و مادر مهربانم و همسر عزیزم که جرعه‌جرعه هستیم ، قطره‌قطره‌ی حیات آنهاست . سلامتی و توفیق خدمت ایشان را از خداوند متعال خواستارم. مراتب قدردانی و سپاس خود را خدمت استاد عزیز و ارجمندم ، جناب آقای دکتر محمدهادی صادقی تقدیم می‌نمایم که با قبول زحمات فراوان ، راهنمایی‌های ارزنده ایشان در طی کلیه مراحل تحقیق و تدوین این پایان‌نامه بسیار الهام‌ بخش و راهگشا بوده است.همچنین از اساتید بزرگوار جناب آقایان دکتر فضل الله فروغی و دکتر شهرام ابراهیمی به عنوان اساتید مشاور که با قبول زحمات فراوان ، دریای علم و تجربه‌ی خویش را در اختیار من قرار دادند ، کمال سپاسگزاری را دارم .چکیده بغیبه کوششعبدالکریم ایزدی اقدام مقنن در اختصاص عنوان مجرمانه مستقل به بزه بغی در قانون مجازات اسلامی مصوب 1390 ایجاب می نماید ارکان تشکیل دهنده و تدابیر کیفری و غیر کیفری قابل اتخاذ در خصوص این بزه مورد بررسی قرار گیرد و وجوه اشتراک و افتراق آن با عناوین مجرمانه ای چون محاربه، جرم سیاسی و ترور مشخص گردد.عنصر مادی بزه بغی علاوه بر رفتار فیزیکی نیازمند شرایط و اوضاع و احوال خاصی است که آن را از جرایم دیگر متمایز می نماید. در این بزه انگیزه استثنائاً از اجزای رکن روانی است. لیکن علیرغم نیاز به انگیزه و سوء نیت خاص برای تحقق رکن روانی این بزه، بغی جرمی مطلق می باشد .با توجه به عدم مشخص شدن حد شرعی در خصوص بزه بغی می توان گفت قاضی در مقام صدور حکم با توجه به اصول تدرج در واکنش تعزیری و رعایت تناسب مجازات با شخصیت متهم مجازات متناسب را در خصوص باغی اعمال کند. در مواردی که بغات اقدام به قیام مسلحانه علیه حاکم جامعه ی اسلامی می نمایند اعمال تدابیر کیفری در خصوص این بزه ضروری می نماید همچنین در مواردی که بغی منجر به نتیجه خاصی شود تعدد جرم این بزه با جرائمی مانند محاربه، ترور و ... و مجازات قابل اعمال در این خصوص مورد بررسی قرار می گیرد. تدابیر کیفری همیشه عامل مناسبی برای کاهش و حذف جرایم نیست و ایجاد می نماید در مواردی تدابیر غیر کیفری و کنترل اجتماعی توسط نهادهای غیر کیفری صورت پذیرد. واژگان کلیدی: بغی، باغی، محاربه، جرم سیاسی، ترورفهرست مطالب عنوان.

محاربه در اصطلاح فقه به معنای ترساندن مردم به وسیله سلاح است. تقارن دو عنوان «محاربه» و «افساد فی الارض» در آیه 33 سوره مائده موجب اختلاف در برداشت فقها و حقوق دانان شده است. جمع زیادی از آنان «افساد فی الارض» را به معنای محاربه اصطلاحی در فقه می دانند و در مقابل، عده ای دو عنوان مذکور را دو مفهوم جدای از یکدیگر دانسته اند. قائلان به دیدگاه دوم درباره کفایت یکی از دو عنوان یا ضرورت جمع دو عنوان در فعلیت موضوع یادشده، اختلاف نظر دارند؛ برخی معتقدند که سعی در افساد فی الارض، حاکی از قصد و غرض محارب مصطلح است و تحقق هر دو عنوان برای اجرای مجازات های مذکور کافی است. در مقابل، گروهی دیگر تنها سعی در افساد فی الارض را کافی دانسته و محاربه به معنای اصطلاحی آن در آیه را، از مصادیق افساد فی الارض دانسته اند. این پژوهش، ضمن مغایر دانستن دو عنوان مذکور، وجود هر دو را برای ثبوت مجازات های چهارگانه ضروری دانسته و محاربه مذکور در آیه را وسیع تر از مفهوم اصطلاحی می داند.

مفهوم سبک زندگی، به نسبت رویکردهایی که بدان پرداخته می‌شود، تعاریف متفاوتی دارد. سبک‌های زندگی مجموعه‌ای از طرز تلقی‌ها،‌ الگوها، ارزش‌ها، شیوه‌های رفتار، سلیقه‌ها، نوع مصرف، و وسایل زندگی است که غالبا اقدامی جمعی است و شماری از افراد در یک نوع سبک زندگی، اشتراک‌هایی پیدا می‌کنند و این اشتراک‌ها به‌صورت نمادین در جامعه مطرح و موجب هویت‌بخشی به شخص و گروه‌های اجتماعی می‌شود. امروزه سبک زندگی عاملی تأثیرگذار در تمامی جنبه‌های زندگی دانسته می‌شود که در این مقاله با روش تحلیل ‌متن به بررسی تأثیر سبک زندگی بر نظام ارزشی افراد و جامعه با محوریت دین از دیدگاه ابن خلدون در مقدمه‌اش پرداختیم. به نظر ابن خلدون، محیط جغرافیایی و شیوه معاش موجب شکل‌گیری دو سنخ بادیه‌نشین و شهر‌نشین با سبک‌های زندگی متفاوت در جامعه می‌شود. در نوع سبک زندگی و نیازهای سنخ بادیه‌نشین شرایطی به‌وجود می‌آید که شهرنشینی گسترش پیدا می‌کند و سبک زندگی خاص خودش را به‌وجود می‌آورد. این سبک زندگی با بسیاری از عرصه‌های حیات جمعی در ارتباط قرار گرفته است و موجب تغییر در دین‌داری با سه بعد اعتقادی، اخلاقی، و مناسکی می‌شود.

از جمله موضوعات فقه سیاسی حکومتی، پدیده‌هایی چون محاربه، افساد فی الارض، بغی و شورش است و دولتها در همه زمان‌ها به طور جدی با آن درگیر بوده‌اند. این رساله در پی تبیین حدود و ثغور چهار عنوان ذکر شده در مذاهب خمسه با هدف تقریب مذاهب اسلامی است. در این پژوهش مشخص می‌شود که عناوین چهارگانه محاربه، افساد فی الارض، بغی و شورش در بخش قابل ملاحظه‌ای از منابع اجتهادی فقاهتی (آیات قرآن، سیره نبوی، تحلیل لغوی و تفسیری و...) میان مذاهب پنجگانه اسلامی مشترک بوده و نتیجه آن که در معظم احکام میان آنها قرب و مشابهت وجود دارد و عمده اختلافات موجود در احکام مرتبط با این عناوین نیز به دلیل استناد به ادله جداگانه در مذاهب مختلف است.

«بغی» واژه ای قرآنی و فقهی است به معنای ظلم، فساد و تجاوز از حد و یا حق. یکی از مسائل مهم اختلاط «بغی» و «محاربه» می باشد که این دو موضوع کاملاً جدا از یکدیگر و بلکه متقابل هستند که در مواردی حکم «محاربه» به «بغی» سرایت کرده و خلط مبحث شده است. معنای اصطلاحی «بغی»، «خروج از اطاعت امام عادل و بر حق است. در «بغی»، عناصری دخیل است تا جرم «بغی» محقق شود که در ضمن این تحقیق آورده شده است. معنای اصطلاحی «محاربه» آن است که کسی برای ترساندن مردم، سلاح بکشد و قصدش فساد در زمین باشد که حکم آن در قرآن آمده است. ولی حکم و مجازات «بغی» در قرآن نیامده و حاکم شرع حکمی برای باغی به تناسب جرمش صادر می کند. پس حکم «محارب» حد و حکم «باغی» تعزیر است.در متون اسلامی «جرم سیاسی» تحت عنوان کلمه «بغی» مطرح گردیده است و منشا انتخاب آن آیه شریفه نهم سوره مبارکه حجرات می باشد. از منظر فقه اسلامی، «جرم سیاسی» عملی را گویند که گروهی مسلمان که تشکیلاتی نیرومند و قوی بدست آورده اند و از فرمان و اطاعت ولی امر مسلمین در اثر شبهاتی بی اساس که برای آنان به وجود آمده خارج گردیده اند، با قصد و اختیار انجام دهند.همچنین در این تحقیق، نظرات مذاهب پنج گانه شرح داده شده و در فصل آخر نیز گفتمان فقهی شیعه و اهل سنت در خصوص جرم علیه امنیت ملت و دولت آورده شده است.

جرایم غیرقابل عفودرفقه امامیه و اهل سنت باتاکید برآراء صاحب جواهر وعبد القادر عوده چکیدهعمده ترین دلیل قابل عفووغیرقابل عفوبودن جرم ، حق الله وحق الناس بودن آن جرم می باشدنظرفقهای شیعه واهل سنت برآن است که جرمهایی که جنبه حق الله دارندغیرقابل عفوهستنددراین بحث به تفصیل جرایم غیزقابل عفوخواهیم پرداخت.یک دسته ازجرایم غیرقابل عفوجرایم جنسی است که شامل زناولواط ومساحقه می شودکه هرکدام دراین تحقیق به صورت مفصل خواهدآمد.جرایم علیه امنیت دین وجامعه نیزازجرایم غیرقابل عفومی باشند که محاربه وافسادفی الارض وارتداد ازمصادیق بارز این جرایم می باشدکه ارتدادبه فطری وملی تقسیم میشودو فقهای شیعه درمورد ارتداد آورده اندکه مردمرتدفطری کشته می شودومردمرتدملی دعوت به توبه می شودکه درصورت عدم پذیرش به قتل می رسدوزنان درصورت عدم پذیرش به حبس ابدمحکوم می شود.وفقهای اهل سنت بین زن ومرد وفطری وملی تفاوتی قائل نشدندودرهمه حالات شخص رادعوت به توبه می کنند ودرصورت عدم پذیرش توبه اورا به قتل می رسانند.بعضی جرایم هم بوسیله چهاربارتکرارغیرقابل عفومی شوند وتعزیراتی هم که جنبه حق الله پیدامی کنندوبرای امنیت جامعه خطربوجودمی آورندنیزغیرقابل عفومحسوب می گردند.واژه های کلیدی:جرم،حد،قابل عفو،غیرقابل عفو،ارتداد،محاربه

امنیت از جمله پدیده های مهم و شایان توجهی است که از نیازها و ضرورت های اساسی و پایه ای فرد و جامعه به شمار می رود و فقدان آن و یا اختلال در آن، پیامدها و بازتاب های نگران کننده و خطرناکی به دنبال دارد و تامین و مراقبت از آن در فرآیند پایداری امنیت در ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و نظامی از مطلوبیت ویژه ای برخوردار است. یکی از انواع امنیت ها، امنیت اجتماعی است که تولید، تأمین و پایدار سازی آن نیازمند مقدمات و زمینه های نسبتاً پیچیده ای بوده و آسیب پذیری و زوال آن نیز تحت تأثیر زمینه ها و متغیرهای متفاوتی است که شناخت و معرفت آنها نیز ضرورتی اساسی است. عنوان این پروژه تحقیقاتی، امنیت اجتماعی از دیدگاه قرآن و روایات می باشد. و به روش کتابخانه ای و توصیفی، تحلیلی تهیه و تدوین شده است. علت انتخاب این موضوع بدان جهت است کهتامین امنیت برای افراد جامعه همواره در طول تاریخ مورد توجه حکومت ها و زمامدارن آن بوده است و حتی اشخاص و مکاتبی خواسته اند تا امنیت اجتماعی را طبق مبادی تئوریک و روش های اجرایی خود محقق گردانند، اما بعد از مدت زمانی ناکارآمدی آنها مشخص و با شکست مواجه شده است، و از سوی دیگر افرادی بر این باور هستند که دین برنامه و ایده ای برای برقرای امنیت در جامعه ندارد؛ به این دلیل در این پایان نامه سعی بر آن خواهد بود که حتی المقدور دیدگاه قرآن و ائمه (ع) در این رابطه تبیین و تشریح گردد. نتایج کلی بدست آمده نشان دهنده آن است که قرآن و روایاتناامنی اجتماعی را ناشی از نبود اعتقادات و باروهایی دینی به ویژه توحید و معاد می داند و از سوی دیگرایمان را ریشه اصلیامنیت اجتماعی دانسته و دست یابی به آن رادر گروه ایمان به خداوند و آموزش آموزه های دینی به مردم می داند. و اینکهمهمترین هدف از تأمین امنیت اجتماعی،فراهم کردن محیطی سالم و آرام برای پرداختن به امر عبادت و بندگی خداست.