جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
مرور > مرور کلید واژه ها
>
علی بن ابی طالب (ع)
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 35
ویژگیهای زمامداران حکومت اسلامی از نگاه امیرالمومنین علیه السلام
نویسنده:
شمیم عباس نقوی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
در این پژوهش حاضر سعی شده است، جنبه‌های مختلف زمامداران حکومت اسلامی از دیدگاه امیرالمومنین (ع) با استفاده از سخنان آن حضرت در سایر کتب بالخصوص در نهج‌البلاغه بیان شود. و این کار طی چند فصل صورت گرفته است امام علی (ع) در گفتار و رفتار مفهوم حکومت و شیوه ای حکم راندن را به ما آموخته است.از نگاه حضرت امیر(ع) حکومت بمعنی مدیریت، هدایت و خدمت به مردم است ایشان وجود یک زمامدار عالم، عادل و مقتدر را برای نظام بخشیدن امور اجتماعی مردم اجرای قانون الهی و رفع نیازهای مردم، ضروری می‌داند و برای حاکم شرائط و خصوصیاتی قائل است که از جمله آن داشتن ایمان، عقل و درایت، علم و آگاهی، عدالت و دادگری است.از نگاه امیرالمومنین(ع) نفس حکم راندن بر مردم هدف نیست بلکه حکومت وسیله‌ای است برای تحقیق و اجرای احکام الهی و ایجاد نظام عادلانه اسلامی- لذا آن حضرت وظایف و کار ویژه‌های حاکم و زمامدار را ایجاد عدالت، تأمین امنیت و نظم، تأمین رفاه و آسایش، قضاوت و اجرای احکام ذکر می‌کند. امام علی (ع) حکومت و مردم را دارای حقوق متقابل می‌داند که مساوی برای، تأمین رفاه عمومی، تعلیم و تربیت و به وجود آوردن آزادی عقیده و بیان را از جمله حقوق مردم بر حکومت بیان فرموده. و اطاعت از دستورات زمامدار حکومت اسلامی، حمایت از او در امور اداره کشور وفاداری به عهد و پیمان و خیرخواهی نسبت به زمامدار را جزء حقوق زمامدار حکومت اسلامی بر مردم شمرده است.با استناد به کلام حضرت امیر المومنین(ع) در نحوه ویژگیهای زمامداران حکومت اسلامی مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.به این نتیجه می رسیم که وحدت، امنیت آزادی سیاسی و اجتمتعی اجرای احکام الهی ... از وظایف زمامدار حکومت اسلامی و همچنین تأمین عدالت و رفاه معیشت مردم، مبارزه با فقر از وظایف اصلی زمامدار حکومت اسلامی و دولت اسلامی باید در این مورد توجه خاص داشته باشد.
مشخصات اثر
شرور و العدل الالهی
نویسنده:
عبدالله الخزرجی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
نوشتار حاضر، تفسیری کلامی از مسأله شر و وجود شرور متعدد در عالم و توجیهاتی در زمینه وجود آن‌ها را ارائه می‌دهد. نویسنده می‌کوشد با استفاده از ادله قرآنی، روایی و عقلی، رابطه بین وجود شر را با عدل خداوند بررسیده و بین آن‌ها جمع نماید. وی در دو فصل نظریات مختلف فلاسفه و متکلمین را همراه با دیدگاه خود مطرح می‌کند. در فصل اول مباحثی کلی در مقوله شر و تاریخچه آن در ادیان و ملل دیگر همچون: مصریان، هندوها، مجوسیان، یونانیان، ادیان کتابی(یهودیان، مسیحیان و مسلمانان) را می‌خوانیم. نگارنده در همین زمینه نظریات شخصیت‌هایی مانند اوریجین، آگوستین، توماس آکوینی و مارتین لوتر را در مسأله شر و توجیه فلسفی شرور در عالم، منعکس ساخته، معنای لغوی و اصطلاحی شر و عدل و اقسام هر یک از آن‌ها را بیان می‌کند. وی در فصل دوم آرای بسیاری از متفکرین، اعم از فلاسفه و متکلمان مسلمان در مقوله شرور و نوع وجود آن در عالم را شرح می‌دهد. او نخست دیدگاه‌های مبتنی بر عدمی بودن شرور را و ادله مربوط به این‌که شرور مطلقاً عدمی هستند و وجود خارجی ندارند، را با استفاده از برهان‌های منطقی و فلسفی باز می‌گوید. نگارنده در این زمینه از دلیل استقرا، استدلال قیاسی و برهان خلف در اثبات عدمی بودن شرور بهره می‌برد و دیدگاه‌های شهیدمرتضی مطهری را در این باره بازتاب می‌دهد. و در ادامه توجیهات فیلسوفانی همچون: ملاصدرا، ملاهادی سبزواری و علامه طباطبایی را در ماهیت شرور و عدمی بودن آن مطرح کرده، سپس احتمال‌های و پیشنهادهای مختلف درباره شرور، نسبت بین خیر و شر، کم بودن شر نسبت به امور خیر، عدم تفکیک بین خیر و شر، تحلیلی از نظام احسن و ضروری بودن وجود شرور در آن، ملازمه بین خیر و شر، ترک خیر مستلزم رسیدن شر کثیر، عدم ملازمه بین عالم مادی با وجود شرور در عالم، مبدأ خیر بودن شرور، موجب تعالی بودن شرور برای نفس انسان معلول جهل بودن شرور، لازمه اختیار انسانی بودن شرور و جبران آن در عالم آخرت را مطرح کرده و دیدگاه‌های مذکور را نقد و ارزیابی می‌کند.
مشخصات اثر
بررسی تطبیقی آیات تبلیغ و اکمال از دیدگاه فریقین [با تاکید بر پاسخگویی به شبهات جدید]
نویسنده:
ارشدحسین کاظمی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات) , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
رساله‌ای که پیش رو داریم مبنی بر چهار بخش است:بخش اول:تفسیر و تبیین اجمالی آیات تبلیغ و اکمال و این بخش یک مقدمه و چهار فصل دارد.در فصل اول بررسی مهمترین واژه‌های آیات مورد بحث انجام گرفته است.در فصل دوم نقاط مشترک فریقین در آیات تبلیغ و اکمال بیان شده است. در فصل سوم سیاق آیه تبلیغ ذکر و بحث شده است. و در فصل چهارم سیاق آیه اکمال و نتیجه بیان شده است. بخش دوم:آیات تبلیغ و اکمال از دیدگاه روایات.بخش دوم دارای 7 فصل است. در فصل اول دیدگاه‌ها و اجتهادها درباره آیه تبلیغ که همه روایات و شأن نزول اصلی آن (بر اساس عقیده شیعه و اکثریت اهل سنت)بیان شده است. در فصل سوم روایاتی که شأن نزول این آیه را بیان می‌کنند از مصادر فریقین آورده شده است. در فصل چهارم روایات تسلیم بر امیر‌المومنین ذکر گردیده است. در فصل ششم روایاتی که تاجگذاری امیرالمومنین را در غدیر خم بعنوان جانشین رسول خدا بیان می‌کنند ذکر شده است.فصل هفتم هم بر احتجاجات مشتمل است. روایاتی که بیان می‌دارند که در طول تاریخ ائمه اطهار و یارانشان و حتی دشمنان اهل بیت به این روایات تمسک می‌کردند که حضرت علی جانشین برحق رسول خدا بوده‌اند. بخش سوم: آیات تبلیغ و اکمال از دیدگاه مفسران، این بخش هم دو فصل دارد. در فصل اول دیدگاه مفسران درباره آیه تبلیغ ذکر شده و در آن هم دیدگاه مفسران اهل بیت و دیدگاه مفسران اهل سنت بیان شده است. در فصل دوم هم، همین دیدگاه فریقین در مورد آیه اکمال بطور مستقل ذکر شده است.البته در هر دو فصل مفسران اهل سنت آنهایی که شأن نزول این آیات را در مورد غدیر ذکر کرده‌اند و آنهایی که ذکر نکرده‌اند بطور مستقل بحث شده است. بخش چهارم:شبهات، اشکالات و ابهامات: این بخش هم سه فصل دارد که در آن جمعا به 39 شبهه و اشکال و ابهام در مورد آیات تبلیغ و اکمال و حدیث غدیر پاسخ داده می‌شود. در فصل اول پاسخ به شبهات آیه تبلیغ. در فصل دوم پاسخ به شبهات آیه اکمال. در فصل سوم پاسخ به شبهات حدیث غدیر آمده است. علاوه بر آن خاتمه سخن و منابع این تحقیق در آن بیان شده است. نکته‌ای که قابل ذکر است، باید بگویم که همه ابحاث را در مورد این آیات نتوانستم انجام بدهم و هنوز هم این موضوع تشنه است و تحقیق بیشتری می‌خواهد. و همین‌طور جریان غدیر و روایات مربوط به آن (که ده‌ها روایت دارد)بررسی سندی می‌طلبد، پس محققان و دانشمندان بیایند و این بحثها را انجام دهند خصوصا کسانی که قرار است پایان‌نامه بنویسند بیایند و موضوع تحقیق‌شان را بحث امامت، روایات غدیر، جایگاه اهل بیت و ... قرار بدهند تا انشاء‌الله روزی این بشر بتواند از امر حقیقت و جوهره امامت و مصادیق واقعی آن یعنی اهل‌بیت آشنا گردد.
مشخصات اثر
بررسی تطبیقی ویژگی های شیعیان از منظر قرآن و معصومین (ع)
نویسنده:
مصطفی پاک جامی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
شیعه در لغت به معنی پیرو و یاور، و تشیع یعنی ادعای پیروی نمودن است.این کلمه در مفهوم اصطلاحی خود به پیروان و یاوران وطرفداران هر شخصی اطلاق می گردد، اما در کاربرد اختصاصی در تاریخ اسلام، اسم علم به خود گرفته است که به پیروان و معتقدان به امامت حضرت علی بن ابیطالب (ع) و فرزندان معصوم او (ع) اطلاق گردیده است. گرچه بر طرفداران و پشتیبانان آن حضرت در بعد سیاسی و حکومتی در برهه ای از تاریخ اسلام هم شیعه ی علی اطلاق گردیده است.و اینکه اطلاق کلمه ی شیعه بر پیروان علی بن ابیطالب (ع) توسط پیامبر گرامی اسلام در دوران رسالت استعمال گردیده است که نگارنده در متن رساله ی خویش مفصلا موضوع را کنکاش و بررسی نموده است. آنچه مسیله اصلی این رساله را تشکیل می دهد تبیین صفات و ویژگیهای شیعیان با نگاه تطبیقی از دیدگاه قرآن کریم و معصومین (ع) است. که شیعیان اهل بیت می بایست با اشنایی هر چه بیشتر به شاخص ها و معیارهای شیعه، خود را به انتظارات پیشوایان دینشان مقرون سازند، تقارن قرآن و اهل بیت در حدیث نبوی ثقلین نگارنده را رهنمون می سازد که آنچه که معصومین (ع) برای معیار و تشخیص شیعیان خود که با الفاظی چون "شیعتنا" و " شیعه علی" و ... بیان داشته اند منطبق بر صفات مومنین و متقین و فضایل اخلاقی قرآنی است، همچنان که صفات و رذایل اخلاقی که قرآن کریم آنها را مذموم دانسته است در نگاه معصومین (ع) هم مذموم و مبرا بودن از آنها برای شیعیان مورد انتظار آن بزرگواران است و مرتکب این رذایل را با عباراتی چون از ما و از شیعیان ما نیست خطاب نموده اند. در این راستا "سی" صفت با مراجعه به قرآن برای تبیین صفات مومنین و متقین و تطابق آنها با گفتار معصومین علیهم السلام در بیان صفات شیعیان بر شمرده شده است.
مشخصات اثر
نقد و بررسی تطبیقی نظر امامیه و سلفیه در موضوع امامت
نویسنده:
محمدحسین مخلصی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
امامت یکی از مهمترین مسائل کلامی است که پیشینه آن در اسلام به نیمه اول قرن اول هجری بر می گردد. صدها کتاب و مقاله در این زمینه نوشته شده‌است. در این رساله به صورت تطبیقی امامت از دیدگاه سلفیه و امامیه مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. فصل اول به کلیات پرداخته است. فصل دوم از امامت عامه و تطبیق از دیدگاه سلفیه و امامیه بحث شده‌است. فصل سوم امامت خاصه و ادله امامت حضرت علی (ع)از آیات ولایت و روایات مورد بحث قرار داده شده‌است. فصل چهارم آیات و روایتی که اهل سنت و مخصوصا سلفیه به عنوان دلائل خلافت ابی بکر ذکر نموده‌اند و آنها را از دیدگاه امامیه و سلفیه مورد بررسی قرار داده‌ایم. سلفیه بر خلافت ابوبکر به آیه غار و آیه 17-19 سوره لیل استدلال کرده‌اند که ثابت کرده‌ایم آیاتمزبور هیچ دلالتی بر مدعای سلفیه ندارد واما از احادیث مهمترین دلیل آن حدیث (( اقتدوا بالذین ابی ابکر وعمر)) می باشدکه سند ودلالت این حدیث را بررسی کردیم و جعلی بودن آن را ثابت نمودیم به همین سان حدیث استخلاف ابوبکر برای نماز و اجماع را بررسی کرده و ضعف این حدیث و عدم اجماع را ثابت نموده‌ایم.
مشخصات اثر
ارزیابی بازدهی سرمایه‌گذاریهای دولت و اثر افزایش آن در ساختار مالی و اقتصادی کشور
نویسنده:
غلامرضا اسلامی بیدگلی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
در خلاصه می‌توان گفت بازدهی دارایی شرکتهای دولتی در ایران تحت تاثیر:-عدم توجه به معیارهای اقتصادی در انتخاب طرحهای سرمایه گذاری -عدم رعایت معیارهای شایسته‌سالاری در انتخاب بعضی از مدیران. -فقدان حس مسوولیت حسابدهی در مدیران دولتی.-عدم وجود نظامهای موثر برنامه‌ریزی -ضعف نظامهای کنترل -عدم وجود ارتباط منطقی میان این متغیرها کمتر از میزان متعارف است و موجب کاهش تدریجی ولی بسیار سریع، ظزفیتهای مالی و فیزیکی در این شرکتها شده و بار آن از طریق کسری بودجه افزایش قیمت‌ها، واردات کالا، کاهش نرخ سرمایه‌گذاریها، کمبود رشد تولید ناخالص داخلی، و ... بر مردم تحمیل می‌گردد. و باتوجه به حجم سنگین سرمایه‌گذاریهای انجام شده توسط دولت ضروری است توجه خاص براین بخش مهم اقتصادی کشور معطوف گردد. این مهم (علاوه بر نیاز به توجه به عوامل دیگر) از طریق تاکید بر برنامه‌ریزی موثر، احیاء و تقویت نظمهای کنترل افزایش حس مسئولیت حسابدهی مدیران و ایجاد ارتباط منطقی میان این متغیرها امکان‌پذیر است.
مشخصات اثر
طرح و پیاده سازی روشی برای مهندسی نیازمندی ها با استفاده از ترکیب روش های متمرکز بر کاربر و متمرکز بر سیستم
نویسنده:
سیدکامیار ایزدی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
سیستم نرم افزاری موفق است که قادر به برآورده کردن نیازهای کاربران و سازمان خود باشد . از این رو مسئله شناخت از مهمترین مراحل در ایجاد یک سیستم نرم افزاری به شمار می رود . امروزه در روشهای شء گرا از موردهای استفاده در مرحله شناخت بهره گرفته می شود. شناخت به کمک موردهای استفاده دارای مشکلاتی است. دراین پروژه تلاش گردیده است که با ترکیب روشهای تحیلل وظیفه با موردهای استفاده ، روشی بهتر برای شناخت ارائه گردد. در این راستا روشهای تحلیل وظیفه و موردهای استفاده بررسی گردیدند. به منظور مشخص نمودن دقیقتر مفهوم وظیفه و مورد استفاده برای هر کدام از این مفاهیم علم الوجود آنها ارائه گردیده است بر اساس علم الوجود وظیفه فرمهای توصیف وظیفه طراحی شده‌است. همچنین با مقایسه این دو علم‌ الوجود،‌الگوریتمی برای استخراج خودکار موردهای استفاده از شرح وظایف ارائه شده‌است.
مشخصات اثر
المنهج التربوی للاءسره فی‌الفکر الاءسلامی
نویسنده:
جاسب غازی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
پژوهش حاضر، با استفاده از آموزه‌های تربیتی و اخلاقی دین اسلام، روش‌های صحیح تربیت در خانواده را بر رسیده و روابط صحیح افراد خانواده با یکدیگر همچون: رابطه زناشویی زن و شوهر، فرزندان با یکدیگر، والدین با فرزندان و ایجاد محیطی سالم برای تربیت فرزند در محیط خانواده از منظر دین اسلام را شرح می‌دهد. نویسنده در چهار فصل به ساماندهی این نوشتار پرداخته است. وی در فصل اول ضمن تأکید بر جایگاه خانواده در اسلام، کارکردهای مهم خانواده به ویژه کارکردهای تربیتی آن را بررسی می‌کند. آن گاه به اهمیت ازدواج و ارتباط آن با خانواده پرداخته و کلیاتی از شیوه های تربیت و اهمیت روابط بین اعضای خانواده را باز می‌گوید. در فصل دوم شیوه تربیت در زندگی مشترک خانوادگی و روابط زناشویی را بررسیده و بررعایت اخلاق معاشرت، اخلاق فردی، تسامح و تساهل در محیط خانواده، صبر و گذشت افراد به یکدیگر، مراعات حقوق همدیگردر محیط خانواده، دوری جستن از اختلاف در محیط خانه تأکید کرده است. نگارنده در فصل سوم با اشاره به نقش دین در تنظیم روابط اعضای خانواده، اهمیت ازدواج در شکل‌گیری خانواده و ایجاد رابطه‌ای مقدس بین زن و مرد، پرهیز کردن زن و شوهر از طلاق، ایجاد تعامل در محیط خانواده، رعایت اعتدال و توازن در همه ابعاد زندگی مشترک با مدیریت زن و مرد را بیان می‌کند. در فصل چهارم به موضوع کودک در خانواده و نقش خانواده در تربیت فرزند پرداخته و ضرورت ارتباط والدین با فرزند و تعامل کردن با او، رعایت حقوق فرزند و برطرف کردن نیازهایش، رعایت حدود آزادی کودک، رعایت عدالت و مساوات میان فرزندان، گذشت کردن نسبت به فرزندان، رعایت سلوک اخلاقی با آنان، اهمیت دادن به بهداشت و تغذیه فرزندان و چگونگی درمان بیماری‌های روحی فرزندان را بررسی کرده است.
مشخصات اثر
حضرت علی (ع) و فلسفه الهی امامت
نویسنده:
غضنفر علی حیدری
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
پژوهش حاضر به این پرسش خواهد پرداخت که خلیفه بعد از پیامبر اسلام (ص) چه کسی است؟ با توجه به ترکیبات قومی، مذهبی، فرهنگی و اعتقادی در بعضی از کشورهای اسلامی نظیر افغانستان، پاکستان، هندوستان و ... ضرورت دارد که جهان صنعتیامروز جهت رشد و شکوفایی اسلام و اقتدار مسلمانان اختلافات قومی-مذهبی کمرنگ گردد و کشورهای اسلامی جهت نفوذ بیشتر در دنیای جدید بتوانند اسلام را در تمامی عرصه‌های فرهنگی- سیاسی جهان زنده نگه دارند و استراتژی مستحکمی را در برابر هجوم فرهنگ غربی در کشورهای اسلامی ایجاد نماید. بنابر این از یک سو اختلافات شدید بین این فرقه‌ها در مسائل مختلف و از سوی دیگر هجمه غرب جامعه اسلامی را دچار گسست و عقب‌ماندگی می‌نماید و زمینه‌های لازم جهت استعمار بیگانگان را فراهم می‌سازد. بنابراین جهت همبستگی بیشتر لازم است به بررسی مساله امامت از منظر حضرت علی (ع) بپردازیم. عده‌ای معتقدند امام و ولی از جانب خداوند به وسیله پیامبر اسلام منصوب می‌شود. ولی عده‌ای دیگر معتقدند امام و ولی را مردم انتخاب می‌کنند، از این رو باید فلسفه امامت از دیدگاه حضرت علی (ع) مورد بررسی قرار گیرد، می‌تواند راهگشای مناسبی جهت شکوفایی اسلام در دنیای جدید باشد. اهداف مورد نظر در این تحقیق عبارت است از : 1- تاریخچه امامت و اثبات ولایت و حکومت امیر المومنین (ع)به عنوان بلافصل 2- بررسی کلمات متکلمین فرقه‌های مختاف در باره‌ی موضوع امامت. 3- شناخت موضوعات اختلافی بین مذاهب اسلامی 4- فلسفه امامت از نظر علی (ع) 5- اثبات قدرت دین بر حکومت و سرپرستی نظام جهانبا توجه به سوالات و اهداف تحقیق به بررسی مراحل مختلف آن پرداخته‌ایم در ابتدا به بحث مفاهیم اشاره کرده و به دنبال آن مباحث امامت، ولایت و عصمت مطرح شده است. در پایان به این نتیجه رسیده‌ایم که امامت حضرت علی (ع) خلیفه بلافصل پیامبر اسلام (ص) بوده است و تسلسل امامت تا ظهور حجت قائم المنتظر (ع) جاری است و در زمان غیبت آن حضرت حق حکومت ولی فقیه جامع‌الشرایط است.
مشخصات اثر
نتایج فلسفی نظریه حرکت جوهریه "ملاصدرا"
نویسنده:
سبحان دانش
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
حرکت جوهری به‌عنوان یکی از مهم‌ترین مباحث فلسفه اسلامی، با نام صدرالمتألهین شیرازی گره خورده است. ملاصدرا با کشف این نظریه، تفسیر نوینی از حرکت ارایه کرد که نتایج مهمی را به ارمغان آورد. او ثابت کرد که وجودات مادی در اثر تحول درونی، هر لحظه هویت جدیدی یافته، و صورت قبلی دگرگون می‌شود. از نظر وی، ثبات و قرار در ذات موجودات مادی و اعراض آن‌ها راه ندارد، و همه عالم طبیعت یک هویت اتصالی و متصرم دارد. بنابر این، میان طبیعت و تجدد، دوگانگی وجود ندارد. جاعل به جعل بسیط، وجودی را جعل می‌کند که عین حرکت است؛ نه این که جعل جاعل به نحو مرکب باشد که یک وجود ثابت را خلق نموده و سپس حرکت را به او ملحق نماید. پس وجود طبیعت متحرک، عین همان وجود تدریجی، و بقایش عین حدوث آن می‌باشد. سنخیت میان علت و معلول، تبعیت حرکات عارضی از جوهر، انقلاب ماهیت عرض به جوهر، و تشخص شیء به وجود آن، دلایل و براهین ملاصدرا برای اثبات حرکت جوهری است. صدرالمتألهین با تفسیری که از حرکت جوهری ارایه کرد، نتایج مهمی از قبیل غایت‌مندی عالم طبیعت، معاد جسمانی، جسمانیت حدوث نفس و روحانیت بقای آن، ربط حادث به قدیم، ربط متغیر با ثابت، حدوث زمانی عالم، و اثبات بعد چهارم زمانی را برای ماده به‌دست آورد. این نتایج، برای انسان موحد افق‌های نوینی را می‌گشاید؛ زیرا درمی‌یابد که قافله موجودات همگی به‌سوی ملکوت و کمال مطلق رهسپار هستند، و هر یک، حامل امکان استعدادی است که هر لحظه در حال تحول است، و همه آن‌ها با وجود کثرتی که دارند نماینده یک حقیقت، و جلوه‌های یک وجود هستند. انسان نیز در این مجموعه، با حرکت جوهری می‌تواند به مرتبه عقل بالملکه، و سپس به مرتبه عقل بالفعل، و در نهایت به عقل مستفاد برسد، و بدین ترتیب به مقام خلیفه الهی نایل شود.
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 35