در این پژوهش به بررسی بنیاد یکی از قواعد مشهور فلسفۀ اسلامی در منظومۀ ثئوگونی هسیودس پرداخته شده است؛ برای پیگیری این امر، نخست چارچوبهای ممکنی که به بررسی چن
... نین امری اختصاص دارند، مورد پژوهش قرار گرفتهاند و از میان آنها دیدگاهی که نه بر انفکاک قطعی و تاریخی اندیشۀ اسطورهای از اندیشۀ فلسفی، بلکه بر تداوم و تطور آنها رأی داده است، به عنوان منظری متناسبتر انتخاب شده است. در بخش دوم این پژوهش بر اساس چنین رویکردی به توضیح اجمالی قاعدۀ «الواحد» پرداخته شده و با استفاده از این قاعده به بررسی منظومۀ ثئوگونی اقدام شده است. درک ابتدایی قاعدۀ علیت، سنخیت میان علت و معلول، فرو کاهش کثرت به وحدت در این منظومه را میتوان در تبارشناسی خدایان، رابطه والد و فرزند و شباهتهای آنها و بکر زایی بازشناخت. از این منظر مفاهیم فلسفی مذکور و مشابههای آنها در اسطوره ثئوگونی را میتوان در پرتو قاعدۀ الواحد چونان غایتی متحد کننده، مورد بازخوانی قرار داد و بساطت و نامتعین بودن علت نخستین را به خوبی مشاهده کرد.
بیشتر