جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتاب التبصره ابن قیم جوزی یک دوره تاریخی از خلقت آدم تا خاتم را به طور مختصر بیان می کند. از قصص انبیا تا ذکر خلفای راشدین و فضایل آنها ، از ذکر فضائل صحابه تا ذکر فضایل روزها و ماه های سال... یک دوره حدیثی-تاریخی از ابن قیم جوزی است.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

تفسیر المنار المجلد 5

نویسنده:

محمد رشید رضا

نوع منبع :

کتاب , آثار مخطوط(خطی) و طبع قدیم , آثار مرجع

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

زبان :

عربی

کلیدواژه‌های اصلی :

تفسیر المنار , تفسیر قرآن , تفسیر اجتماعی , تفسیر تربیتی , نواندیشی دینی , تفسیر سیاسی , تفسیر کشاف : متقن ترین تفسیر اهل سنت، ممتاز به لحاظ نکات ادبی و بلاغی : زمخشری , انوار التنزیل و اسرار التأویل (معروف به تفسیر بیضاوی): قاضی بیضاوی : خلاصه و زبده ای است از کشاف و مفاتیح الغیب و مورد استفاده فیض کاشانی , 03- تفسیر اهل سنت , تفسیر کبیر : فلسفی و کلامی: فخر رازی , کتب تفسیر اهل سنت

کلیدواژه‌های فرعی :

ارسال انبیا , بعث (افعال الهی) , عصمت انبیاء (ع ) , اصل عدل , عصمت انبیا در تلقی وحی , ایمان (فرجام شناسی) , ایمان به خدا , اقامه عدل , حقوق والدین , یوم بعث , معاد(فلسفه) , احوال بهشت , معاد جسمانی , آیات عصمت انبیا , اسباب نزول , اجتهاد , انابه , استغفار , احسان به پدر و مادر , نفاق , حق خدا , حق مردم , آیه اعتصام ,

چکیده :

المنار (تفسیر القرآن العظیم) تفسیری است جامع ولی ناتمام در ۱۲ جلد که به آیه ۵۳ سوره یوسف پایان می‌یابد. از اول قرآن تا آیه ۱۲۶ سوره نساء به انشای شیخ محمد عبده (متوفای ۱۳۲۳) و املای سیدرشیدرضا (متوفای ۱۳۵۴) است و بعد از آن، رشید رضا به پیروی از سبک شیخ محمد عبده، آن را تا سوره یوسف ادامه داده است. تفسیر المنار یکی از تفسیرهای اجتماعی و تربیتی است که تفسیرهای زیادی از آن متاثرند. توجه کردن به مشکلات کنونی مسلمانان، بررسی علل عقب ماندگی جامعه اسلامی، امکان ساخت جامعه‌ای قوی، برانگیختن امت به یک انقلاب قرآنی علیه اوضاع عقب مانده خویش، برخورد درست علمی با زندگی، عنایت کامل به (ضرورت) تامین اسباب و علل تمدن اسلامی، برخورد با دشمنان، پاسخگویی به تهاجمات فکری استعمارگران که بر اعتقادات و تاریخ و تمدن و بزرگان اسلامی شبیخون زده‌اند (با ادله‌ای علمی و حقایق تاریخی) و بطلان تفکر آنان از ریشه، از ویژگی‌های این تفسیر است. این تفسیر در میان تفسیرهای قرآن کریم دارای رویکردی سیاسی، اجتماعی و تربیتی است که مؤلّف آن به مفسّری مجدّد با روش تفسیری نوینی شهرت دارد و یکی از پیشگامان و متفکران حرکت اسلامی معاصر است.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

تفسیر البیضاوی المجلد 5

نویسنده:

ناصرالدین ابی الخیر عبدالله بن عمر بن محمد الشیرازی الشافعی البیضاوی، اعداد و تقدیم: محمد عبدالرحمن مرعشی

نوع منبع :

کتاب , آثار مرجع

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

دار احیاء التراث العربی,

زبان :

عربی

کلیدواژه‌های اصلی :

تفسیر بیضاوی , تفسیر قرآن , تفسیر کشاف : متقن ترین تفسیر اهل سنت، ممتاز به لحاظ نکات ادبی و بلاغی : زمخشری , تفسیر کبیر : فلسفی و کلامی: فخر رازی , تفاسیر اشعری , کتب تفسیر اهل سنت

کلیدواژه‌های فرعی :

صلح حدیبیه , ارسال انبیا , افعال انبیا , ادعای نبوت (افعال انبیاء) , سوره فصّلت , آیات معاد , آیه سجده , مومن آل فرعون , آیه مودت , آیات برزخ , آیات قیامت , رجوم شیطان ,

چکیده :

أنوار التنزيل و أسرار التأویل، مشهور به «تفسير بيضاوى»، تأليف عبدالله بن عمر شيرازى شافعى بيضاوى (م 691ق)، از عالمان و متكلمان و مفسران معاصر علامه حلّى و خواجه نصيرالدين طوسى بوده است.آماده‌سازى و مقدمه کتاب توسط محمد عبدالرحمن مرعشلى انجام شده است. بيضاوى، در مقدمه كوتاه کتاب، به‌اجمال از انگيزه نگارش آن سخن گفته است. وى به انگيزه فراهم آوردن تفسير فشرده و گویا، همراه با زبده انديشه‌هاى انديشه‌وران، دست به نگارش تفسير زده است. روش تفسيرى بيضاوى بدين‌ترتيب است كه در آغاز، از نام سوره، جايگاه نزول و تعداد آيات آن ياد مى‌كند و آنگاه به تفسير و تبيين واژه‌ها پرداخته و تفسير را ادامه مى‌دهد. اين کتاب در حقيقت، در برابر «كشاف» زمخشرى به نگارش درآمده و گرايش به فكر اشعرى از نكات بارز این تفسير است. مطالب تفسير بيشتر برگرفته از «كشاف» زمخشرى و تفسير كبير فخرالدين رازى است. یکى ديگر از منابع مورد استفاده بيضاوى، به‌ویژه در لغت و اشتقاق و بيان دقايق زبانى و ادبى قرآن كريم، تفسير راغب اصفهانى است. صاحب «كشف الظنون» همچنين ذيل مدخل «تفسير الراغب»، از آن به‌عنوان یکى از مآخذ «أنوار التنزيل» بيضاوى ياد مى‌كند.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

شرح ام البراهین

نویسنده:

محمد بن یوسف بن الحسین السنوسی، تعلیق: عاصم ابراهیم کیالی

نوع منبع :

کتاب

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

زبان :

عربی

کلیدواژه‌های اصلی :

01. خداشناسی (کلام) , 16. کلام عقلی , 19. مسایل کلامی , کلام اهل سنت , 13. علم کلام , کلام اشاعره‌ , کتب کلام اهل سنت , کتب کلام اشاعره

کلیدواژه‌های فرعی :

صفات الهی , صفات نفسانی , ارسال انبیا , افعال انبیا , حدوث عالم Ḥudūt̲h̲ al-ʿĀlam , اراده الهی , سمع الهی , اصلاح معاد مردم(افعال انبیاء) , وحدانیت الهی , اثبات وجود خدا , حکم عقلی , براهین اثبات واجب(حکمت نظری) , صفات سلبیه ( الهی ) , صفات ثبوتیه ( الهی ) , واجی عقلی ,

چکیده :

شرح ام البراهین کتاب مختصری است از خداشناسی و بیان صفات الهی ، نبوت و...

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

بداية والنهاية المجلد 1-1

نویسنده:

اب‍وال‍ف‍داء‌ ال‍ح‍اف‍ظ اب‍ن‌ک‍ث‍ی‍ر؛ حققه و خرج احادیثه وعلق علیه محیی الدین دیب مستو؛ راجعه عبدالقادر الارناووط، بشار عواد معروف

نوع منبع :

کتاب , آثار مرجع

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

دمشق: دار ابن کثیر,

زبان :

عربی

کلیدواژه‌های اصلی :

گاهشماری , تاریخ نگاری اسلامی , تاریخ اسلام , کتب تاریخ اسلام , تاریخ طبری , الکامل فی التاریخ , سیره ابن هشام , الطبقات الکبری (طبقات ابن سعد)

کلیدواژه‌های فرعی :

ارسال انبیا , افعال انبیا , قصص الانبیا , تاریخ موضوعی (اسلام) , سیره نبوی(پیامبر ص) ,

چکیده :

البداية و النهایة، مهم‌ترین و معروف‌ترین اثر ابن کثیر دمشقی (701774ق)، در تاریخ عمومى و اسلام از آغاز تا عصر مؤلف و از گسترده‌ترین منابع تاریخ اسلام است. به نظر می‌رسد که قصد مؤلف، نگاشتن اثری با هدف تاریخ‌نگاری نبوده است و آن‌گونه که ترکیب موضوع اثر و روش مؤلف در گزینش اخبار مندرج در آن نشان می‌دهد، بیان دیدگاه و نگرش اسلامى درباره آغاز و انجام آفرینش و خلقت انسان موردنظر بوده است.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

مواقف فى علم الكلام

نویسنده:

عبدالرحمن بن احمد قاضی عضدالدین ايجی

نوع منبع :

کتاب

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF نسخه متنی معرفی کتاب

زبان :

عربی

کلیدواژه‌های اصلی :

عقاید اسلامی

کلیدواژه‌های فرعی :

وحدت و کثرت , اثبات خدا , ادله توحید (کلام) , پیامبر شناسی , ارسال انبیا , عقاید اشاعره , عقاید اهل سنت , اوامر نبی , براهین خداشناسی , 13. علم کلام , قواعد علت و معلول ,

چکیده :

المواقف في علم الكلام، تألیف قاضی عبدالرحمن بن احمد ایجی، متکلم اشعری‎مسلک است. این کتاب از آثار مهم کلامی است که شروح و حواشی مختلف بر آن نوشته شده است. کتاب، مشتمل بر مقدمه مؤلف و شش موقف است. هریک از مواقف کتاب نیز حاوی مراصد و مقاصدی است. شیوه نگارش کتاب، تحقیقی و استدلالی با استناد به دیدگاه دیگر متکلمین و بررسی آراء و نظرات مختلف است. ایجی در اولین موقف کتاب به معرفی مقدمات علم کلام پرداخته است در دومین موقف کتاب، موضوعاتی چون وجود و ماهیت، وجوب و امکان، وحدت و کثرت و علت و معلول مورد بحث قرار گرفته است. ایجی در سومین موقف کتاب در تبیین مراتب روشنایی آنچه را ‎که همانند خورشید روشنایی‎اش از ذات خودش است، «ضوء» و آن‎چه را که همانند ماه از دیگری روشنایی می‎گیرد، «نور» می‎خواند؛ در چهارمین موقف به تقسیم جواهر پرداخته شده است. پنجمین موقف کتاب که مبحث الهیات است، با ذکر ادله اثبات صانع آغاز شده است. در ششمین موقف کتاب در تعریف نبوت، ایجی کلمه نبی را منقول عرفی از معنای لغوی می‎گیرد.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

تفسیر جامع - جلد 6 (سوره ص - سوره قمر)

نویسنده:

سید ابراهیم بروجردی

نوع منبع :

کتاب , آثار مرجع , کتابخانه عمومی

وضعیت نشر :

تهران - ایران : انتشارات کتابخانه صدر,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

سوره احقاف , سوره جاثیه , سوره زخرف , سوره زمر , سوره شوری , سوره ص , سوره قمر , سوره نجم , سوره حجرات , سوره دخان , سوره ذاریات , سوره طور , سوره فتح , سوره فصّلت , سوره ق , سوره محمد ( ص ) , سوره غافر , سوره نجم , تفسیر قرآن , تفسیر مأثور , تفسیر ترتیبی , تفسیر شیعه , تفسیر امامیه , تفسیر روایی , کتب تفسیر شیعه امامیه , کتب تفسیر روایی شیعه , بحار الانوار: علامه مجلسی , 01- کافی : شیخ کلینی , من لا یحضره الفقیه , استبصار , تهذیب الاحکام , تفسیر مجمع البیان (اجتهادى‌) , عیون اخبار الرضا: شیخ صدوق , 038- سوره ص , 039- سوره زمر , 040- سوره غافر , 041- سوره فصلت , 042- سوره شوری , 043- سوره زخرف , 044- سوره دخان , 045- سوره جاثیه , 046- سوره احقاف , 047- سوره محمد , 048- سوره فتح , 049- سوره حجرات , 050- سوره ق , 051- سوره ذاریات , 052- سوره طور , 053- سوره نجم , 054- سوره قمر

کلیدواژه‌های فرعی :

پیامبر شناسی , ارسال انبیا , احتجاجات پیامبران علیهم السلام , معجزات , پیامبران حی , احوال بهشت , جهنم , آیات معاد , آیات الاحکام , قَصص ( قرآن ) , آیات نبوت , بهشت , آیات خاتمیت ,

چکیده :

تفسیر جامع اثر سید ابراهیم بروجردی از تفاسیر روایی معاصر و به زبان فارسی که از زاویه حدیث به تفسیر نگریسته و معانی آیات را با جستجو در روایات دنبال کرده است. این تفسیر در حقیقت، گردآوری شده روایات تفاسیر امام عسکری، عیاشی و قمی است نه جامع در معانی و روش‌های تفسیری. به همین دلیل باید تفسیر جامع را ترجمه این چند کتاب روایی دانست؛ زیرا مؤلف در این تفسیر جز ترجمه و نقل روایات و دیدگاه‌ها، در نقد و بررسی و تحلیل کلمات سخنی و توضیحی از خود نیاورده است. این تفسیر، احکام فقهی را به تفصیل بیان می‌کند و از قصص قرآن تا آنجا که اخبار و روایات نقل کرده‌اند آورده و نظرات مفسران شیعه را بیان می‌کند. مؤلف در ابتدای کتاب، دیدگاه خویش را این گونه بیان می‌کند: «کتاب‌های زیادی به نام تفسیر به زبان عربی و فارسی از طرف خاصه و عامه نگاشته شده، لیکن در حقیقت بیشتر آنها را نمی‌توان تفسیر نامید؛ زیرا اکثر آنها تفسیر به رأی بوده و تفسیر به رأی حرام است؛ چنانچه بعد از این شرح داده خواهد شد. در قرآن کریم خداوند عظیم فرموده تأویل قرآن را نمی‌داند کسی غیر از خدا و راسخون در علم که ائمه اطهار (ع) می باشند و تفسیر منحصراً بیان ائمه و روایات رسیده از آنهاست و اینگونه تفسیر معدود و آن هم بیش از چند تفسیر نیست و در بعضی از آنها هم به ذکر ادبیات و اِعرابِ قرآن پرداخته و از معانی صرف نظر شده و در اطراف قشر دور زده و از لُبّ قرآن دور گشتند.»

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

روح المعاني في تفسير القرآن العظیم و السبع المثاني المجلد 22

نویسنده:

محمود شکری آلوسي بغدادي

نوع منبع :

کتاب , کتابخانه عمومی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF فهرست معرفی کتاب

وضعیت نشر :

لبنان/ بیروت: ادارة الطباعة المنيرية - دار إحياء التراث العربي,

زبان :

عربی

کلیدواژه‌های اصلی :

اصطلاحنامه علوم قرآنی , کتب تفسیر اهل سنت

کلیدواژه‌های فرعی :

مصادیق آیه تطهیر , ارسال انبیا , سوره احزاب , سوره سبأ , سوره یس , سوره فاطر , تفسیر اهل سنت , امام مبین ( قرآن ) , آیه تطهیر در تفاسیر اهل سنت , آیه تطهیر ,

چکیده :

روح المعاني في تفسير القرآن العظيم و السبع المثاني اثر محمود بن عبدالله آلوسى به زبان عربى است. روح المعانى گسترده‌ترين و جامع‌ترين تفسير در نوع خود، ميان اهل سنت مى‌باشد. جامع آراء گذشتگان از روايت و درايت بوده، اقوال آنان را با كمال امانت و عنايت، بيان داشته است. كتاب خلاصه‌اى از تفاسير پيش از خود محسوب مى‌گردد، تفاسيرى همچون تفسير ابن‌عطيه، ابوحيان، كشاف، ابوالسعود، بيضاوى، فخر رازى و ديگران. آلوسى ضمن نقل نظرات متفاوت مفسرين برخى از آنها را به نقادى پرداخته است. بيش از همه از تفسير فخر رازى بهره برده و احيانا بخش‌هايى از منقولات رازى به‌ويژه مسائل فقهى آن را نقد كرده است. اين تفسير، تفسيرى است عقلى و اجتهادى كه روش بلاغى، بيانى و ادبى را پيش مى‌گيرد. آلوسى در تفسيرش دربارۀ مسائل اصول و فروع، نسبت به مذهب سلف تعصّب ورزيده و آشكارا آن را بيان مى‌دارد، به همين علت در بسيارى از موارد، ادب نويسندگى را رعايت ننموده است، به معتزله و شيعه بسيار مى‌تازد از جمله ذيل آيۀ 15 سورۀ بقره ج1 ص148 كه به زمخشرى مى‌تازد. وى شيوۀ بدبينى به شيعه و تهمت‌هاى نارواى سلف خويش را دنبال كرده، در هر مناسبت، تهمتهايى بيان نموده كه در كلام گذشتگان نبوده است. مانند، سورۀ ساختگى «الولاية» كه نويسندۀ زردشتى «دبستان المذاهب» بى جهت آن را به شيعه نسبت داده و در هيچ‌يك از منابع شيعه يافت نشده است، آلوسى با كمال جسارت آن را به «ابن شهر آشوب» نسبت مى‌دهد و مى‌گويد: «آن را در كتاب «مثالب» آورده است» (ج 1 ص 23 فائده ششم از مقدمه). با بررسى دو نسخه خطى از كتاب «مثالب» در كتابخانه‌هاى هند اثرى از آن يافت نشد، بلكه در بخشى از كتاب، مسألۀ تحريف با انكار شديد، مطرح شده بود. وى مسائل فقهى نيز به طور گسترده بيان مى‌كند و آراى فقها و مناقشات و مجادلات آنان را يادآور مى‌شود، چنانكه از تفسير به كتاب فقه تبديل مى‌شود مانند آيه 236 سورۀ بقره. در مسائل كلامى هم سخن را به درازا مى‌كشاند و تعصب خود را نيز ابراز مى‌دارد. در تفسير آياتى كه متعلق به طبيعت و آسمانها و زمين مى‌باشد، با نقل كلام اهل حكمت و هيئت چنان كلام را بسط مى‌دهد كه از مدار تفسير خارج مى‌شود و نظر خود را به اثبات مى‌رساند، مانند آيات 38-39 و 40 از سورۀ يس، و آيه 12 سورۀ طلاق. اسرائيليات و روايات دروغ و جعلى، يكى از مشكلات برخى تفاسير پيشينيان بوده است، آلوسى در اين باب ضمن نقل آنها، به نقد و بحث مى‌پردازد و دروغ بودن آنها را آشكار مى‌سازد مانند آيه 12 سورۀ مائده و رواياتى كه بغوى در اين مورد نقل مى‌كند. آلوسى متعرض قراءات نيز مى‌گردد، امّا مقيد به متواتر بودن آنها نيست. همچنانكه مناسبات بين سور و آيات را نيز بيان مى‌دارد. در روح المعانى، اسباب النزول آيات، مورد توجه قرار مى‌گيرد. در بحث‌هاى نحوى نيز آلوسى سخن را به دراز مى‌كشاند و جاى جاى تفسير آشكار است. وى از تفسير رمزى و عرفانى نيز چشم نمى‌پوشد و پس از تفسير ظاهرى آيات، در حدّ توان به آن مى‌پردازد، در اين مورد از تفاسير نيشابورى، قشيرى، ابن عربى و مانند آن، بهره مى‌گيرد و گاهى نيز در وادى خيال و وهم سرگردان مى‌ماند. خلاصه اينكه، روح المعانى، دايرةالمعارف تفسيرى طولانى و مفصل است كه تقريبا از حجم و حدود تفسيرى خارج شده است. مى‌توان گفت: تفسير آلوسى، گسترده‌ترين تفسيرى است كه پس از فخر رازى به شيوۀ كهن ظهور يافته است، بلكه نسخۀ دوم تفسير رازى است ولى با اندكى تغيير. روش كلى وى در ورود به تفسير بدين‌گونه است كه: ابتدا به نام سوره، مكى، مدنى بودن و اقوال موجود در اين قسمت، مى‌پردازد، سپس به ذكر فضل سوره و خواص آن همت مى‌گمارد، بعد از آن تفسير سوره را آيه به آيه و كلمه به كلمه، بيان مى‌دارد، كه در آن به لغت، ادبيات، قرائت، مناسبت بين آيات و سور و اسباب نزول، مى‌پردازد و در مباحث لغوى و ادبى به اشعار عرب استشهاد فراوان دارد. جلد بیست و دوم به تفسیر سوره احزاب از آیه 31 تا آخر، سوره سبأ، سوره فاطر و سوره یس از آیه 1 تا 27 می‌پردازد.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

روح المعاني في تفسير القرآن العظیم و السبع المثاني المجلد 17

نویسنده:

محمود شکری آلوسي بغدادي

نوع منبع :

کتاب , کتابخانه عمومی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF فهرست معرفی کتاب

وضعیت نشر :

لبنان/ بیروت: ادارة الطباعة المنيرية - دار إحياء التراث العربي,

زبان :

عربی

کلیدواژه‌های اصلی :

اصطلاحنامه علوم قرآنی , کتب تفسیر اهل سنت

کلیدواژه‌های فرعی :

ارسال انبیا , ضرورت نبوت , معجزات زکریا علیه السلام , معجزات سلیمان علیه السلام , سوره انبیاء , سوره حج , تفسیر اهل سنت , حج (اعم ) , احکام حج , مرمت کعبه ,

چکیده :

روح المعاني في تفسير القرآن العظيم و السبع المثاني اثر محمود بن عبدالله آلوسى به زبان عربى است. روح المعانى گسترده‌ترين و جامع‌ترين تفسير در نوع خود، ميان اهل سنت مى‌باشد. جامع آراء گذشتگان از روايت و درايت بوده، اقوال آنان را با كمال امانت و عنايت، بيان داشته است. كتاب خلاصه‌اى از تفاسير پيش از خود محسوب مى‌گردد، تفاسيرى همچون تفسير ابن‌عطيه، ابوحيان، كشاف، ابوالسعود، بيضاوى، فخر رازى و ديگران. آلوسى ضمن نقل نظرات متفاوت مفسرين برخى از آنها را به نقادى پرداخته است. بيش از همه از تفسير فخر رازى بهره برده و احيانا بخش‌هايى از منقولات رازى به‌ويژه مسائل فقهى آن را نقد كرده است. اين تفسير، تفسيرى است عقلى و اجتهادى كه روش بلاغى، بيانى و ادبى را پيش مى‌گيرد. آلوسى در تفسيرش دربارۀ مسائل اصول و فروع، نسبت به مذهب سلف تعصّب ورزيده و آشكارا آن را بيان مى‌دارد، به همين علت در بسيارى از موارد، ادب نويسندگى را رعايت ننموده است، به معتزله و شيعه بسيار مى‌تازد از جمله ذيل آيۀ 15 سورۀ بقره ج1 ص148 كه به زمخشرى مى‌تازد. وى شيوۀ بدبينى به شيعه و تهمت‌هاى نارواى سلف خويش را دنبال كرده، در هر مناسبت، تهمتهايى بيان نموده كه در كلام گذشتگان نبوده است. مانند، سورۀ ساختگى «الولاية» كه نويسندۀ زردشتى «دبستان المذاهب» بى جهت آن را به شيعه نسبت داده و در هيچ‌يك از منابع شيعه يافت نشده است، آلوسى با كمال جسارت آن را به «ابن شهر آشوب» نسبت مى‌دهد و مى‌گويد: «آن را در كتاب «مثالب» آورده است» (ج 1 ص 23 فائده ششم از مقدمه). با بررسى دو نسخه خطى از كتاب «مثالب» در كتابخانه‌هاى هند اثرى از آن يافت نشد، بلكه در بخشى از كتاب، مسألۀ تحريف با انكار شديد، مطرح شده بود. وى مسائل فقهى نيز به طور گسترده بيان مى‌كند و آراى فقها و مناقشات و مجادلات آنان را يادآور مى‌شود، چنانكه از تفسير به كتاب فقه تبديل مى‌شود مانند آيه 236 سورۀ بقره. در مسائل كلامى هم سخن را به درازا مى‌كشاند و تعصب خود را نيز ابراز مى‌دارد. در تفسير آياتى كه متعلق به طبيعت و آسمانها و زمين مى‌باشد، با نقل كلام اهل حكمت و هيئت چنان كلام را بسط مى‌دهد كه از مدار تفسير خارج مى‌شود و نظر خود را به اثبات مى‌رساند، مانند آيات 38-39 و 40 از سورۀ يس، و آيه 12 سورۀ طلاق. اسرائيليات و روايات دروغ و جعلى، يكى از مشكلات برخى تفاسير پيشينيان بوده است، آلوسى در اين باب ضمن نقل آنها، به نقد و بحث مى‌پردازد و دروغ بودن آنها را آشكار مى‌سازد مانند آيه 12 سورۀ مائده و رواياتى كه بغوى در اين مورد نقل مى‌كند. آلوسى متعرض قراءات نيز مى‌گردد، امّا مقيد به متواتر بودن آنها نيست. همچنانكه مناسبات بين سور و آيات را نيز بيان مى‌دارد. در روح المعانى، اسباب النزول آيات، مورد توجه قرار مى‌گيرد. در بحث‌هاى نحوى نيز آلوسى سخن را به دراز مى‌كشاند و جاى جاى تفسير آشكار است. وى از تفسير رمزى و عرفانى نيز چشم نمى‌پوشد و پس از تفسير ظاهرى آيات، در حدّ توان به آن مى‌پردازد، در اين مورد از تفاسير نيشابورى، قشيرى، ابن عربى و مانند آن، بهره مى‌گيرد و گاهى نيز در وادى خيال و وهم سرگردان مى‌ماند. خلاصه اينكه، روح المعانى، دايرةالمعارف تفسيرى طولانى و مفصل است كه تقريبا از حجم و حدود تفسيرى خارج شده است. مى‌توان گفت: تفسير آلوسى، گسترده‌ترين تفسيرى است كه پس از فخر رازى به شيوۀ كهن ظهور يافته است، بلكه نسخۀ دوم تفسير رازى است ولى با اندكى تغيير. روش كلى وى در ورود به تفسير بدين‌گونه است كه: ابتدا به نام سوره، مكى، مدنى بودن و اقوال موجود در اين قسمت، مى‌پردازد، سپس به ذكر فضل سوره و خواص آن همت مى‌گمارد، بعد از آن تفسير سوره را آيه به آيه و كلمه به كلمه، بيان مى‌دارد، كه در آن به لغت، ادبيات، قرائت، مناسبت بين آيات و سور و اسباب نزول، مى‌پردازد و در مباحث لغوى و ادبى به اشعار عرب استشهاد فراوان دارد. جلد هفدهم به تفسیر سوره‌های انبیاء و حج می‌پردازد.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

1 2

تعداد رکورد ها : 11

درخواست مدرک

کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید

چنانچه قبلا عضو سایت شده‌اید ورود به سایت در غیر اینصورت عضویت در سایت را انتخاب نمایید

ورود به سایت

عضویت در سایت

ارسال نظر

نوع

توضیحات

آدرس پست الکترونیکی

کد امنیتی **

با موفقیت به ثبت رسید

كليه حقوق محفوظ است ، استفاده از مطالب با ذكر منبع بلامانع است.