جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

فتح الله گولن یکی از برجسته ترین و موثرترین تجددگرایان دینی معاصر در ترکیه و جهان اسلام است. وی از راه بازاندیشی در مبانی اجتماعی فرهنگی دین اسلام، به گفتمانی هویت پایه دست یافته و آنرا با شبکه جنبش خود در بسیاری از نقاط جهان گسترش داده است. از گفتمان گولن با عناوینی همچون اسلامگرایی فرهنگی، اسلامگرایی مدنی، اسلامگرایی آموزشی و... یاد می شود. این پژوهش به دنبال واکاوی سامانه نشانه شناختی و مبانی گفتمانی این جنبش و نسبت یابی میان آن و گفتمان اسلام سیاسی عمل گرای حزب عدالت و توسعه و گروه هایی همانند اخوان المسلمین است. مدعای نوشتار این است که جنبش گولن، نهضتی استوار بر خوانشی فرهنگی هویتی از اسلام، در تضاد با گفتمان سیاسی سنتی، اسلا مگرایی سلفی و رادیکال بنیادگرا، و مبتنی بر ارکانی چون هویت، شریعت حداقلی، دموکراسی، رواداری، سکولاریسم، مدنیت و آموزش، هزمت (خدمت)، گفت وگوی بین فرهنگی و بین الادیانی و... است. چارچوب نظری جستار، استوار بر نظریه تحلیل انتقادی گفتمان نورمن فرکلاف است که با دقایقی از خوانش تئون فندایک و روث وداک تقویت شده است. در این شیوه میان نظام نشانگانی و معنایی متن و ساختارها و زمینه های سیاسی اجتماعی ارتباط برقرار شده؛ روندهای ذهنی و عینی ساخت معنا و انتساب دال، مدلول و مصادیق در سامانه مفصل بندی تبیین می شود.

ترجمه ماشینی: اسلام مدنی داستان اسلام و دموکراتیک شدن در اندونزی، بزرگترین ملت مسلمان جهان را روایت می کند. با به چالش کشیدن کلیشه های اسلام به عنوان مخالف دموکراسی، این مطالعه در مورد شجاعت و اصلاحات در مواجهه با ترور دولتی، امکاناتی را برای دموکراسی در جهان اسلام و فراتر از آن مطرح می کند. اندونزی دموکراتیک در اوایل دهه 1950 و با سوابق غنی برای مدارا و مدنیت، تسلیم خشونت شد. در سال 1965، احزاب مسلمان به قتل عام نیم میلیون کمونیست کشیده شدند. پس از این خونریزی، یک رژیم نظم نوین به قدرت رسید که نیروهای دموکراتیک را سرکوب کرد و کنترل های دیکتاتوری را که برای چندین دهه ادامه داشت، برقرار کرد. با این حال، از میان این گرداب خشونت، که توسط دولت سرکوب شد و توسط مسلمانان محافظه‌کار محکوم شد، یک جنبش دموکراسی اسلامی پدید آمد، تقویت شد و نقش اصلی را در سرنگونی رژیم سوهارتو در سال 1998 ایفا کرد. در سال 1999، عبدالرحمن وحید رهبر مسلمانان به عنوان رئیس جمهور یک دولت اصلاح طلب و غیرنظامی انتخاب شد. رابرت هفنر در توضیح چگونگی این دستاورد، بر اهمیت نهادهای مدنی و مدنیت عمومی تأکید می کند، اما استدلال می کند که نه دموکراسی و نه جامعه مدنی بدون یک دولت متمدن امکان پذیر نیست. او در برابر تصویری که از اسلام به‌عنوان ذاتاً ضدکثرت‌گرا و غیردموکراتیک به تصویر می‌کشد، نشان می‌دهد که جنبش اصلاحات اسلامی اندونزی هدف یک دولت اسلامی را رد کرد، حمایت مذهبی مذهبی را بسیج کرد، حقوق زنان را ترویج کرد و از آرمان‌های دموکراتیک دفاع کرد. این کار به‌طور گسترده میان رشته‌ای و به موقع، آگاهی ما را از تکثرگرایی ضروری دموکراسی افزایش می‌دهد و اندونزی را در مرکز تلاش‌های ما برای درک اینکه چه چیزی باعث کارکرد دموکراسی می‌شود، قرار می‌دهد.

محمود محمد طه معروف به استاد محمود محمد طه اندیشمند دینی، رهبر و مهندس سودانی بود. او «پیام دوم اسلام» را طرح کرده که پیشنهاد می‌داد سور مدنی قرآن در زمان خود پایهٔ شریعت (احکام اسلام) بوده‌اند، ولی سور مکی نمایندهٔ دین ایده‌آل هستند و وقتی بشریت به مرحله‌ای از تکامل برسد که قادر به پذیرش آن‌ها باشند، احیا می‌شود و اسلام نوشده‌ای را معرفی خواهد کرد که مبتنی بر آزادی و برابری است.