جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

پس از رحلت پیامبر(ص) نظام سیاسی تازه تاسیس اسلام با چالشهایی چند مواجه شد و مبانی نظری سیره نبوی در تبیین حکومت اسلامی را به مسیری دیگرکشاند و سر آغازتغییرات فکری سیاسی و فرهنگی جدیدی درحکومت اسلامی گردید. سرانجام این چالشها، شرایط و اوضاع جوامع اسلامی را به گونه‌ای ترسیم کرد که جهان اسلام با دو شکل از حکومت، یکی بر پایه سیره نبوی و ادله قرآنی و دیگری باملاحظه عرف و مقتضیات زمانه، به دو نظریه امامت و خلافت انجامید؛ مساله‌ای که به ارائه دو دیدگاه اهل سنت و تشیع انجامید. نظریه خلافت بر اساس برداشت و تفسیری که از دعوت و حکومت نبوی داشت، بویژه در دوره خلیفه سوم به گونه‌ای سیر کرد که در اواخر نیمه اول قرن اول هجری که خلیفه چهارم عهده دار خلافت ظاهری شد مشکلاتی چند دامنگیر مسلمانان و جامعه مسلمین شده بود. مواضع فکری سیاسی و فرهنگی امام علی(ع) در این دوره و نیز موانع موجود پیش روی این حاکمیت و حکومت آن حضرت بر اساس نهج البلاغه و فرمایشات ایشان در این زمینه، در واقع تبیین چالشها و مشکلات از یک سو و راه برون رفت از آنها از سوی دیگر می‌تواند باشد.از طرفی تکیه بر نهج البلاغه به عنوان مهمترین سند و کارنامه به جا مانده ناظر به مسایل آن دوره اهمیت این پژوهش را بیشتر می‌نمایاند.بدون تردید تبیین صحیح موانع و مواضع امام علی(ع) در جایگاه الگوی قابل قبول بسیاری از مسلمانان می‌تواند در جهت وحدت و همدلی جهان اسلام نیز سودمند افتد.