جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

مرگ و معاد دغدغه همیشگی انسان در طول تاریخ بوده است، اندیشه معاد قدمتی به بلندای زندگی بشر دارد، بحث از معاد و روز رستاخیز از جمله مباحث مهم فلسفی و کلامی است، متفکران درباره معاد آرای مختلفی را ذکر کرده‌اند، مساله اصلی پژوهش حاضر این است که ابن سینا و غزالی بر اساس چه مبانی و ادله-ای معاد روحانی و جسمانی را اثبات می‌کنند؟ نگارنده با روش تحلیل محتوا مبانی و ادله دو متفکر و وجوه تشابه و تفاوت دو شخصیت را در اثبات معاد روحانی و جسمانی آشکار نموده است، دو متفکر معاد روحانی انسان را از طریق تجرد نفس و حدوث روحانی آن اثبات می‌کنند؛ چون که هویت انسان را متعلق به نفس او می‌دانند اما در باب معاد جسمانی ابن سینا و غزالی دو دیدگاه متفاوت را مطرح می‌کنند، ابن سینا در کتاب اضحویه معاد جسمانی را با ادله و براهین عقلی انکار می‌کند، سپس در الهیات شفا و نجات معاد جسمانی را از طریق صادق مصدق می‌پذیرد، غزالی هم در باب معاد جسمانی قائل به دو نظریه برانگیختگی و بدن جدید است،در هر دو نظریه غزالی هویت انسان را نفس او می‌داند، اما مستندانی وجود دارد که غزالی نظریه بدن جدید را پذیرفته است، نتایجی که در بررسی تطبیقی از آراء و اندیشه‌های دو شخصیت بدست می‌آید این است که هر دو متفکر هویت انسان را نفس او می‌دانند و معاد انسان را از طریق ادله عقلی و نقلی اثبات می-کنند، افتراق دیدگاه دو شخصیت در بحث معاد این است که ابن سینا معاد روحانی را از طریق ادله عقلی اثبات می‌کنند، اما غزالی عقل را برای اثبات معاد روحانی کافی نمی‌داند، باور و اعتقاد غزالی بر این است که نقل برای اثبات معاد روحانی باید عقل را یاری کند.